Ülkeler arasındaki ihtilaflar genellikle çıkar uyuşmazlığından doğar ve sonunda da sorun anlaşma ile ya da güç kullanılarak çözülür. Halk deyimiyle «yorgan» gidince, kavga da biter! Oysa Doğu Akdeniz’de çoktandır süregelen kavga bu mantığa pek de uygun görünmüyor! Yoksa bu bölgede yıllardır süren kavga, yorgan gittikten sonra daha da mı şiddetlendi? Bölgede «yorgan» gaz ve petrolü simgeliyor ve bunlar da son …

  Bu makalede yazar dikkatimizi Batılılar için kavraması zor olan bir gerçeğe çekmeye çalışıyor: Amerikan halkı bir medeniyet krizi içerisindedir. Bu öylesine derin bir bölünme krizidir ki, başkanlık seçimi sadece bir lider seçimi olmaktan çıkmış, aynı zamanda ülkenin ne olması gerektiğini belirlemekle ilgili bir konu haline dönüşmüştür (imparatorluk mu, ulus mu?). İki taraf da kaybetmeyi kabul edecek durumda değildir, öylesine …

Sağlıkta ve ekonomide çöküş: “cinayeti kör bir kayıkçı gördü” Mustafa Durmuş 15 Eylül 2020                         Bugün itibariyle bizleri ciddi olarak endişelendiren birçok şey var ama bunlardan ikisi hayatımızı zehir etmeyi sürdürüyor: Korona Salgınının artık kontrolden çıkmış olması ve işsizlik ve enflasyon başta olmak üzere ekonomik sorunların artık dayanılmaz boyutlara …

Reel sosyalizmin yaklaşık 30 yıl önce çökmesine karşın, Marksist sol olarak çöküş değil “yenilgi” demeyi seçtik. Bu nedenle yeniden toparlanmak için bir dizi uğraş verdik, SBP-BSP ve ÖDP gibi birlikler inşa ettik. “Yenilgi” dendiği için geçmişin devlet ve devrim stratejisi ve buna uygun örgütlenme sistematiği ( ufak tefek revizyonlar yapılsa da ) sürdürdük. Ne var ki, birlikler 10 yıl gibi …

10 Eylül 2020 4 Eylül’de, yeni COVID-19 vaka sayısı, dünya çapında ilk kez 300 bini geçti. Ağustos ortasındaki kısa bir zirveden sonra, her gün 267.500’den fazla vaka kaydediliyor ve yedi günlük ortalama tekrar yükseliyor. Pandeminin başladığı Aralık 2019’dan bu yana geçen dokuz ayda 27 milyondan fazla vaka bildirildi. İlk 10 milyon vaka sayısına 27 Haziran’da ulaşılmışken, 20 milyona 9 Ağustos’ta …

Trump ve Biden’in programları önceki adaylarınkine benzememektedir. Artık söz konusu olan ABD’yi dünyadaki değişikliklere uydurmak değil, ama bunların ne olacağını tanımlamaktır. Sorun varoluşsaldır, bu nedenle işlerin çığırından çıkması ve şiddetle sonuçlanması büyük olasılıktır. Bazıları için ülke, yurttaşlarının hizmetinde olan bir ulus olmalı, bazıları için ise imparatorluk statüsünü geri kazanmalıdır. 8 EYLÜL 2020 Beyaz Saray’ın 0val Ofisi kiracısını arıyor. 2020 ABD …

  6 Eylül 2020 Devlet mali krizini ele aldığımız yazı dizisinin ilk bölümünde “bütçe açığı” ve “faiz dışı açık” kavramları üzerinden bir tartışma başlatmış ve Türkiye’nin, bütçe açığındaki hızlı artışlardan yola çıkarak, ciddi bir mali kriz sürecine girdiğini vurgulamıştık. Bu iddiamızın doğruluğunu ortaya koyabilmek için sadece bütçe açığı ile yetinmemek, bunun yanı sıra “Hazine nakit açığına” ve sonuçta bu açıklar …

    “Geçmiş asla sona ermez  hatta geçmez bile.”[2] Murathan Mungan’ın, “Bu ülkede zaten her şey çok krizde. Her şey çok çabuk kırılacak bir yapı gösteriyor. Hep irili ufaklı krizlerden geçiyoruz. Dahası, Türkiye’nin kendisi bir kriz ülkesi… Krizde olmayan bir şey var mı? Eğitimimiz krizde, adaletimiz krizde, ekonomimiz hep krizde, demokrasimiz hep krizde, gerisini siz çoğaltın,”[3] diye tarif ettiği acılı …

  Geçen bir yazımızda yazmıştık; laiklik EskiYunanca’daki “halk” kavramından türetilmiş. Ancak demokrasi de yine Eski Yunanca’daki ‘halk’ kavramından türetilmiş; ama Eski Yunanca’dalaikliğe kökenlik eden kelime esas olarak “yaygın,sıradan, alışılagelmiş vb…” kavramlarına daha bir yakın iken, demokrasiye kökenlik eden ‘demos’ belirli bir bölgede ikamet eden, orada yaşayan halka işaret eder. Burada hemen şu yargıya varabiliriz: Hem demokrasiyi övüp, ama hem de genel ve/veya özel/bölge seçim barajlarından söz edenler ya geri zekalı, ya seçim üzerinden insanları aldatmaya kalkan yalancılar ya da hem geri …

Kurumları yıpranmayan , hassas çizgileri olan , durmadan yoluna devam eden , yerli , tekçi , milli şeyhli.. İyide bu dil neyin dili ? Bu dil ; sermayenin güncellenmiş ihtiyaçları için ürettiği ” neo liberal faşist bir dildir”. Bu dilin ekonomiside ” meta faşizmidir”. Bu dil ucuz maliyetli , kolay alınıp satılan , hızlıca pazarlanan , ihtiyaçlara göre anında şekil …

Salgını “diğerlerinden” ayıran önemli özelliklerden birisi de sanırım metaforlarını daha hızlı üretmesi ve aynı hızda da tüketmeye başlaması! “Yüzyılın ilk büyük salgını” ya da “yüzyılın en önemli salgını” gibi aslında durumu minimalize eden söylem-haberlerde bu tür sosyal üretim ve tüketim süreçlerini nitelemekten başka bir işe yaramadan unutulup gitmeye mahkum gözüküyor. “İlk / büyük salgın” derken geçtiğimiz yirmi yılda dünyanın çeşitli …

Bu ülkede insanlara “Müslüman mısın?” diye sorun, yüzde doksan beşi “Elhamdülillah Müslümanım” diye cevap verecektir. Oysa çoğu, Müslümanlığın ne olduğu konusunda muğlak fikirlere sahiptir; “nedir Müslümanlık?” diye sorsanız doğru dürüst cevap veremez; atadan duyduğu birkaç efsanenin dışında İslamiyet hakkında hiçbir şey anlatamaz; İslamın “beş şartını” bile yarım yamalak bilir. Birkaç duayı ezbere bilse de anlamını bilmez. “Elhamdülillah Müslümanım” diyenlerin çoğu …

26 Ağustos 2020   Artık krizleri yazmak, konuşmak istemesek de içinden geçmekte olduğumuz süreç bize bunu dayatıyor. Krizsiz bir dünya yaratana kadar kapitalizmin neden olduğu ekonomik, sosyal ve ekolojik krizleri ve çöküşleri (kuşkusuz çözümleri de) yazmayı sürdürmek toplumsal sorumluluğumuzun bir gereği. Türkiye ekonomisinin bu yıl ciddi oranda küçüleceğini artık sağır sultan bile duydu. Dünya Bankası bu küçülmenin yüzde – 3,8, …

  Bir taraftan kürekleri kaybolmuş bir kayık gibi dalgadan dalgaya savrulan bir ülke, diğer taraftan umursamazca tıpkı Neron gibi “lir tıngırdatıp teganni eden” bir “parvenüs”. Öyle ki gelen trenin rayları üzerinde güneşlenmeye benzer bir keyfiyet söz konusudur. Ülkeyi kaos ve kokuşmuşluktan çıkarmak için bulunan tek çare ise “İslamî değerlere” geri dönüş ve “ricat borusu” çalmaktır. Bu uğurda Erdoğan yönetiminin iç …

Giresunda meydana gelen sel felaketinde ölüler ve kayıplar var ! Kentin yaşam alanı neredeyse sıfırlanmış. Yetkililere göre suçlu malum : önlem almayan vatandaş ve sorumsuz davranan toprak. Yani toplum ve doğa. Oysa işin uzmanları farklı şeyler söylüyor : Ormanlar yok edildi , dere yatakları dolduruldu , çarpık kentleşme betonlaşmayı betonlaşmada ölümleri getirdi… Kent , tarihsel derinlik kültürel çeşitlilik , doğal …

  DUYURU ! Değerli arkadaşlar, Bildiğiniz gibi yaşanan salgın nedeniyle 2020 bahar dönemi seminerlerimizi yapamadık. Tamamıyla gönüllük esasına dayanan katkılarla varlığını sürdüren bizim gibi kurumlar, bu dönemde yok olmamak için ayrıca zorlandılar. Mart ayından bugüne desteklerle varlığımızı sürdürsek de süreç her türlü zorluklarıyla devam ediyor. Özgür Üniversite olarak bu koşullar altında güz dönemi seminerlerimizi Ekim ayında online olarak başlatacağız. Program …

  Fikret Başkaya: “Kapitalizmden çıkış veya aynı anlama gelmek üzere eko-sosyalist bir geçiş süreci koşullarında bir küçülme programı sadece mümkün değil aynı zamanda gerekliliktir” Yusuf Gürsucu Ekosistem, insan, hayvan, bitki vd. tüm canlı cansız varlıkların tamamı kapitalizmin neden olduğu büyük bir yok oluş riski altında yaşama tutunmaya çalışıyor. Kapitalizmin büyümeye endeskli ekonomik yapısının neden olduğu krizler artık çözülebilir olmaktan çoktan …

17 Ağustos 2020     Yazının başlığı, özellikle de kurlardaki son yükseliş üzerinden iktidarın ekonomi politikalarını eleştirenlere karşı iktidar cephesince yapılan savunmayı özetliyor. Bu mealdeki sözler; bazen “buzdolabı sayısındaki artışın halkın refahındaki artış ile ilişkilendirilmesiyle”  dolaylı olarak söyleniyor, bazen de “bir merminin fiyatının ne kadar yüksek” ya da “terörle mücadelenin ne kadar pahalı” olduğu hatırlatılıyor. Böylece hem ekonomideki diğer göstergelerin …

Kapitalizm sınırsız büyüme ve genişleme eğilimine sahip bir sistem. Çılgın rekabete dayanıyor. Her kapitalist işletme varlığını daha çok üretmeye, daha çok büyümeye borçlu. Aksi halde yarışı terk etmek zorunda kalır. Bana bu kadarı yeter, burada durayım diyemez. Velhasıl büyüme ve yok olma ikilemi söz konusudur. Fakat sistem artık yeteri kadar büyüyemiyor. Yeteri kadar yeni değer, artı-değer, fazla değer üretmekte zorlanıyor. …

  * Denizlide sulama parasını peşin ödeyen çiftçilerin aylardır ürünleri sulanmıyor. * Bursada atık ve flatasyon tesisi yapan maden şirketi , kamışlı göletini kuruttu. * İstanbul Aydos ormanlık alanında 2 hektarlık alan yangında yok oldu. * Dersimde Munzur gözeleri ihalesi yapıldı. * Korona virüs salgınında el ayak çekilen yerlerde , kuşlar ve balıklar çoğalmaya , yuva yapmaya başladı. Kısa bir …

8 Ağustos 2020 1 ABD doları 1 hafta önce 6.85 TL iken dün 7.30’un üzerine çıktı.  Yani 45 kuruş değer kazandı. Bu; TL’nin dolar karşısında sadece 1 haftada yüzde 6,6 değer kaybettiği anlamına geliyor. Dolar diğer paralar karşısında değer yitiriyor, TL hariç           Üstelik dolar, başta avro olmak üzere diğer rezerv paralar karşısında değer kaybederken (1), TL dolar karşısında daha …

İsrail başbakanı Beyrut’ta Hizbullah’a ait bir silah deposunun yeni bir silah kullanılarak imha edilmesini emretti. Hakkında çok şey bilinmeyen silah, 100’den fazla kişinin ölümüne, 5 000 kişinin yaralanmasına ve birçok binanın yıkılmasına neden oldu. Bu kez, Binyamin Netanyahu yaşananları inkar etmekte zorlanacak. Binyamin Netanyahu, 27 Eylül 2018’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kürsüsünde 4 Ağustos 2020’de havaya uçurulacak olan Hizbullah’a ait …

  Laiklik Eski Yunanca’daki laik, yani halk kelimesinden türetilmiş.   Halk, kişilerin doğuştan gelme ve/ya da sonradan edinilme hiçbir özelliği dikkate alınmaksızın hukuksal olarak eşit sayıldıkları düzendir. Burada, en başta cinsiyet ve sonrasında da dil, din, meşrep, etnik köken vb… olmak üzere kişilerin hepsi birbirinden farklı her türlü somutluk dışındaki özelliklerinden tümüyle soyutlanarak hepsinin birbirine eşit olarak ele alındıkları hukuksal …

Salı günü öğleden sonra Beyrut limanı bölgesini tamamen saran feci yangın, Lübnan’ın aşırı zengin egemen sınıfına uzun zamandır duyulan öfkeyi körüklemiş durumda. Patlama, Lübnan siyasi seçkinlerine yönelik mahkûm edici bir suçlamadır. Uygun güvenlik kontrolleri olmaksızın yıllarca büyük miktarda yüksek patlayıcı amonyum nitratın bir rıhtım deposunda depolanmasına izin verdiler. Bu, dünya genelinde son dönemde bütünüyle öngörülebilir ve önlenebilir olan, kapitalizme ve …

Dil üzerine yapılmış en kısa ve en açıklayıcı tanım, ′Dil, insan varlık ilişkisinde bilme, insan-insan ilişkisinde bildirişme aracıdır.′  biçimindedir (1). Bu yazımızda, dilin ne olduğunu bildiğimizi var sayarak, dillerin sınıflandırılması konusunda geliştirilmiş bazı terimlerin tartışmalı yanları ve onların keyfi kullanımı üzerinde duracağız. Artzamanlı dilbilimin araştırma alanlarından biri, bir dilin hangi dil ailesine dahil olduğu/olabileceğidir. Bir dilin olası ilk biçimini/biçimlerini yeniden …

Refah Partisi’nin önemli belediyeleri kazandığı 1994 yerel seçimlerinden, Hilafet çağrılarının Atatürk’e hakaretler eşliğinde dile getirildiği 2020 Temmuz’una kadar geçen sürede “Türkiye’ye şeriat mı gelecek?” sorusu değişik vesilelerle gündeme geldi. Çeyrek asır geçti ve şeriat gelmedi. Peki bu durum bundan sonrasının da garantisini taşıyor mu? Sivil bürokrasisi, milli eğitimi, yargı organları mensupları, emniyet, istihbarat ve son olarak ordusu siyasal İslamcı kadrolarla …

Endüstriyel tarım ve hazır gıda üretimi günümüzün beslenme biçimini belirledi. Yerel türler ve ürünler tümüyle kaybolma sınırına yaklaştı. Binlerce yıllık deneyim ve birikimle coğrafi özelliklere, iklim koşullarına, toprak vasfına uygun çok sayıda tür keşfedilmiş ve geliştirilmişti. Güney Amerika’da üç binden fazla patates türü, Asya’da 1400 pirinç türü vardı. Anadolu’ya özgü çok sayıda buğday türü bizim zenginliklerimiz arasındaydı. Monsanto, Cargill, Syngenta, …

Darphane ve Danga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ayasofya’nın ibadete açılması vesilesiyle, arka yüzünde Ayasofya’nın fotoğrafı ve “Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi 1453-2020 yazılı para basmış. 1 TL’ler 185 liradan, 10 bin bronz TL’ler de 55 liraya satışa sunulmuş… Türkiye açlık, yoksulluk, işsizlik, sefalet ve şiddet sarmalına hapsolmuşken, Korona virüs salgınıyla boğuşurken, bir müzeyi cami yapmanın mana ve mahiyeti ne olabilir? Şu sefil …

22 Temmuz 2020Beş yıldır devam eden Yemen savaşı, Ortadoğu’nun enyoksul ülkesinde devasa bir yıkıma yol açıyor.Suudi Arabistan, geçtiğimiz hafta üst düzey yetkilileriöldürmek amacıyla başkent Sana, Saada ve Husi asilerinkontrolünde olan kuzeydeki diğer şehirlere defalarca havasaldırısı düzenledi.Saldırılar, Husilerin Suudi başkenti Riyad’a ve Cizan,Necran, Hamis Muşayt ve Abha’daki askeri tesislere füzefırlatmasının ardından geldi. Suudiler iki füze ve altı insansızhava aracını engelleyip yok …

İzmir ( Urla, Menderes, Tire ) Muğla ( Seydikemer , Milas ) İstanbul ( Buyukada, Sarıyer, Heybeliada ) Çanakkale ( Gelibolu, Saros) Antalya ( Manavgat ) ve bilmediğimiz irili ufaklı daha niceleri… Bunlar içinde bulunduğumuz Temmuz ayına ait orman yangınları, daha doğrusu orman katliamları. Katliam diyorum çünkü, orman sadece ağaçtan ibaret değil. İçinde yaşayan, etkileşimde bulunan milyonlarca canlı ve cansız varlığın birlikteliği. Bu etkileşimin kurduğu ekosistem …

Profesör Kayıhan Pala bir halk sağlığı uzmanı. Uludağ Üniversitesi öğretim üyesi. Türk Tabipler Birliği [TTB] Covid-19 İzleme Grubu üyesi. Kendi alanında yetkin bir araştırmacı. Özel olarak halk sağlığını ilgilendiren konularda, genel olarak da sağlık politikalarıyla ilgili önemli eleştiriler, uyarılar yapan bir akademisyen. Hükümetin pandemiyi yönetme tarzına ilişkin de eleştiriler, uyarılar yapıyor. Velhasıl, asıl yapması gerekeni, işini yapıyor. Bir haber sitesine …

Önce yaşlılarda ölüm oranının yüksek olduğu söylendi, şimdi de zaman zaman tekrarlanıyor bu söylenti: Yaşlılara ölüm oranı kendiliğinden artar,  araya her hangi bir hastalık  girsin veya girmesin. İnsan olarak yapacağımız ilk şey, insan ömrünü uzatmak. Burada ‘aydınlanma’nın rolü tek/biricik: İnsan tarihinin yegane yaratıcısı yine insandır. Laiklik ancak 18. yüzyılın sonunda zafer kazanıyor, Fransız ihtilaliyle ama bu tam bir zafer değil, …

11 Temmuz 2020 Güney Çin Denizi’nde ABD’nin Cumartesi gününden başlayarak gece gündüz uçak kalkışlarını içeren “üst seviye” savaş oyunları yürütecek iki uçak gemisi saldırı grubunun var olması, Trump yönetiminin Çin’e karşı hız kazanan savaş hazırlıklarının bugüne kadarki en çarpıcı kanıtıdır. İki uçak gemisi operasyonunun Çin’in aynı stratejik sulardaki deniz tatbikatlarıyla aynı zamana getirilmesi, bunları oldukça provokatif ve tehlikeli hale getirmektedir. …

Bugün, 4 Temmuz 1776’da Amerika Birleşik Devletleri’ni kuran Bağımsızlık Bildirgesi’nin ilan edilmesinin 244. yıldönümü. Bildirge yayımlanmadan önce, Amerikan kolonilerinde yaşayanlar, özellikle de Massachusetts’tekiler, Büyük Britanya’nın son derece güçlü askeri kuvvetleri ile 15 aydır savaştaydı. Bağımsızlık için nihai karar henüz alınmamış olmasına rağmen, 11 Haziran’da Philadelphia’da toplanan Kıta Kongresi, bir Bildirge taslağı hazırlama görevini Beşler Komitesi’ne verdi. Bu komite; Pennsylvania’dan Benjamin …

Fikret Başkaya ile yeni kitabı “İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım” üzerine konuştuk: ‘Vakitlice radikal bir anti-kapitalist cephe oluşturmak, eko-sosyalist paradigmaya endeksli bir rotaya girmek gerekiyor’ Ercan Kaplan/İstanbul– Yeniyaşam Fikret Başkaya, ülkenin önde gelen üretken aydınlarının başında geliyor. Yalın, sade ve anlaşılır üslubuyla kapitalist sistemin bam teline dokunan analizler yapıyor. Başkaya, bu kez, başka bir kriz üzerinden kapitalizmi ele alıyor: İklim …

Dün öğleye doğru Sakarya Hendek’te bir havai fişek fabrikasında şiddetli bir patlama oldu ve yangın çıktı. Söylendiğine göre Fabrikada 110 ton havai fişek ve patlayıcı bulunuyordu… 4 işçinin öldüğü, 114 işçinin yaralandığı, ağır yaralılar olduğu, ne demekse üç işçinin de kayıp olduğu söylendi… Benzer her durumda olduğu gibi, ‘yetkililer’ hemen olay yerine intikal etti. Demeçler verildi. Ölenlere Allahtan rahmet, yaralılara …

                                                                                              “ Kıvılcım dinamite ulaşmadan fitili kesmek gerekir.”                                                                                                                                               Walter Benjamin Sistem ne zaman ‘sıkışsa’, burjuva politikacılarının, egemen sınıfın sözcülerinin aklına “hepimiz aynı gemideyiz” tekerlemesi geliyor. Aslında ‘hepimiz aynı okyanustayız, aynı denizdeyiz ama aynı gemide değiliz… Kimileri lüks yatlarda, milyar dolarlık süper lüks gemilerde sefa sürerken, sıradan insanlar, sallarda,küçük kayıklarda alt-alta, üst-üste cefa çekiyor. Yeryüzünün lânetlileri  lastik botlarda ölümle boğuşuyor… …

Rıfat (2) Faik Bulut bu makalesi Independent Türkçe’de yayınlanmıştır.  Cumartesi 27 Haziran Kolaj: Independent Türkçe Mevlanzade Rıfat’ın siyasi ve fikirsel hayatı, iki ana evreden oluşur. DAHA FAZLA OKU İflah olmaz bir Osmanlı aydını: Gazeteci ve siyasetçi yanıyla Kürt Mevlanzade Rıfat (1) Serbestçi (özgür) ve liberal Osmanlıcı olan ilk evresi, geçen hafta Independent Türkçe gazetesinde yayımlandı. İkinci evresi, Kürt meselesi içindeki mücadelesidir. Genelde çoğu araştırmacı …

Batılıların üç aylık kısıtlama dönemi sırasında Ortadoğu haritası derinden değişti. Yemen iki ayrı ülkeye bölündü, İsrail birbirinden nefret eden iki Başbakan eliyle felce uğratıldı, İran, Irak ve Libya’da açıkça NATO’yu destekliyor, Türkiye, Suriye’nin Kuzeyini işgal ediyor, Suudi Arabistan iflasın eşiğinde. Tüm ittifaklar sorgulanıyor ve yeni kırılmalar ortaya çıkıyor ya da daha doğrusu yeniden canlanıyor. 2001 yılında Donald Rumsfeld ve Amiral …

Osmanlı’nın son dönem aydınlarından Kürt Mevlanzade Rıfat; fikirleri, siyasi tavırları ve faaliyetleriyle tartışmalara konu olmuştur. Hayatı hakkında kamuoyuyla paylaşılan bilgiler, son dönemlere kadar genellikle tek yanlı, sınırlı, yüzeysel, aşağılayıcı ve suçlayıcı bir tarzda sunulmuştur.  Önce aşağılama kabilinden bir örneğe bakalım: Mevlânzade Rıfat, İttihad ve Terakki’nin yanı sıra İstiklâl Savaşı’na da muhalif olmuş, zaferin kazanılmasından sonra 150’likler listesine alınmış ve sürgünde …

Parlamenter Sistemin Tarihinde Yeni ve Can Alıcı Bir Dönüm Noktası; 7 Haziran 2015 Seçimleri Haziran 2011 seçimleri öncesinde Kürtler ve Türkiyeli siyasi çevreler, farklı demokratik örgütler, bireyler, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğunu oluşturdular. 2008 yılında kurulan BDP (Barış ve Demokrasi Partisi) bu bloğu destekliyordu. Bağımsız adaylarla seçime girildi ve yüzde 5,6 oranında oy alınarak 36 milletvekili çıkarıldı. 15 Ekim 2011’de …

Parlamenter Sistemin Tarihinde Yeni ve Can Alıcı Bir Dönüm Noktası; 7 Haziran 2015 Seçimleri 7 Haziran seçimleri, 1876’dan beri kesintilerle süregelen parlamenter sistemin tarihinde önemli bir dönüm noktası oldu. Bu tarihten sonra başlayan süreçte 1946 yılından beri var olan parlamenter sistem kaldırıldı ve Cumhurbaşkanlığı sistemi adıyla tek adam yönetimi kuruldu. Bu sistemde T. Erdoğan’a verilen yetkiler, 1876 Birinci meşrutiyet döneminde …

PAZAR, PAZAR 21.06.2020 İlm kesbiyle pâye-i rif’at Ârzû-yi muhâl imiş ancak Aşk imiş her ne var âlemde İlm bir kîl ü kal imiş ancak[1] Fuzulî Senaryosunu Gülse Birsel’in yazdığı Avrupa Yakası isimli bir sitcom vardı; muhtemel ki, denk gelmişsiniz, izlemişsinizdir.  İzlediyseniz, Erol Günaydın’ın canlandırdığı  Avrupa Yakası dergisi İdari Müdürü Burhan Altıntop karakterini mutlaka hatırlayacaksınızdır.  Burhan, birlikte çalıştığı beyaz yakalı/Türklere, “sosyete”ye …

‘Kutsal büyüme’ adına doğal çevre tahrip ediliyor. Yaşamın temeli hızla aşındırılıyor. Slogan şöyle: ekonomi büyüyecek, tüm sorunlar çözülecek… Büyüme tüm dertlerin devası sayılıyor ve tabii kutsanıyor’… Ekonomik büyüme için feda edilmeyecek hiçbir şey yok… birileri de çıkıp, ‘kapitalizm koşullarında ‘büyüme nedir, kimin için ne anlama geliyor, yüz yıldır hep büyüdünüz de ne oldu’ sorusunu sormuyor… Öyle bir şey ‘kutsala’ saldırı’ …

Haziran 2020 Günümüzde büyük insanlığın, burjuva demokrasisine biat etmesi için yoğun demagojik (lâfazanlık) bir algı operasyonu yürütülmektedir. Bu demagojik propaganda ile kitleler, öyle bir gündemin etkisine sokulmuştur ki, her türden muhalif, karşıtını, demokrat olmamakla, demokrasiye saygılı olmamakla suçluyor. Burjuva demokrasisini, yere, göğe sığdıramayan kimi çevreler de onu, her derde deva, her şeye çare olarak ifade ediyor. Daha kafatasçı olanlar ise …

“Bilinçleninceye dek başkaldıramayacaklar, başkaldırmazlarsa da bilinçlenemeyecekler.”[1] Öncelikle, kavram bence oldukça tartışmalı. Bir cinsiyete, üstelik de tarih-aşırı bir bilinç atfetmek, bırak Marksizm ile, düz mantıkla dahi mümkün değil. Örneğin Kleopatra da kadındı, onun cariyesi de, sen de… Üstelik ataerki (patriyarka) o günlerde de vardı, bu günlerde de… Şimdi buna dayanarak, Kleopatra’yı, Hürrem Sultan’ı, onların cariyelerini, ırgat kadınları ve seni-beni (bir de …

ANKARA – Yazar Fikret Başkaya, “kadavra medeniyeti” olarak tanımladığı ve birkaç on yıllık ömür biçtiği kapitalizme karşı mücadele etmeden, ekolojik mücadelenin sonuç alamayacağını, sistemi yeşile boyamanın da çözüm olmadığının altını çizdi. Eleştirel düşüncenin önemli temsilcilerinden Fikret Başkaya, ekolojik yıkım üzerinden kapitalizme yönelik eleştirilerini sürdürdüğü “Gençlerle Baş Başa: İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım” kitabı Mayıs ayında Yordam yayınevinden çıktı. Çoğumuzun “Paradigmanın İflası: …

Dillerin sınıflandırılması, dil akrabalıklarının, lehçe ve ağızların belirlenmesi dilbilimin önemli araştırma konularından biridir. Bu ayrıştırmada dil içi etmenler/özellikler belirleyici olması gerekirken, çoğu zaman ideoloji ve siyaset gibi dil dışı etmenlerin ağır bastığı gözlemlenir. Bundan dolayı bir dilin, bağımsız bir dil mi, yoksa lehçe mi olduğu çoğu zaman tartışma konusu olur. Bu da dünyadaki dillerin sınıflandırılması ve sayısı üzerinde farklılıklar doğurur. …

  Herşeyin eskimeden eskitildiği, kullanılmadan yok edildiği, insani değerlerin yerine metalaşmış suni ilişkilerin geçtiği, vahşi doğanın vahşi ekonomiye teslim edildiği bir dönem geldi çattı. Bu sürece kullanmak için üretmek yerine tüketmek için üretmek dönemi diyebiliriz. Kullanım değeri yok edildi , yaşasın değişim değeri diyen kapitalizmin ideologlarının çığlıkları her yeri kaplıyor…   Almak için satma dönemi yerini satmak için almaya bıraktı. Almak yani …

Ortak görüşünüzden bıktık artık! 2 HAZİRAN 2020 Kuramsal açıdan, uzun bir eğitim sürecinden geçen siyasetçiler ve hekimler bilim insanlarıdır. Ancak uygulamada, bunların çok azı bir bilimsel yaklaşım içerisindedir. Bugün, alınmış olan sözde sıhhi önlemlerin (evlere hapsetme, sosyal mesafe, maske ve eldiven kullanımı) sorumluluğunu kimse üstlenmek istememektedir. Hepsi de üniversite kararlarının, bilimsellik şemsiyesinin ve ortak görüşün ardına sığınmaktadır. Soldan sağa: İçişleri …

“36 farklı ülkeden ve 4 farklı dinden 587 insanı taşıyan Mavi Marmara Gemisi’nin en yaşlı yolcusu olan Vatikan Papazı Hilarion Capucci (Kapuçi), 94 yaşında Roma’da vefat etti. Cappuci, benim hem yoldaşım hem de hapishane arkadaşımdı, cezaevinde ise koğuş arkadaşım.  Bu aziz insanla hem Antalya’da üç gün aynı spor salonunda birlikte oldum, hem Akdeniz sularında aynı gemiyle dört gün birlikte yolculuk yaptım, hem …

Eğer öyleyse, tartışmayı asıl bulunması gereken zemine çekmek gerekecek. Zira, kapitalist dünya sisteminin içine sürüklendiği durumu, kriz kavramı karşılamıyor. Artık  çöküşten söz etmek gerekiyor… Dolayısıyla ne ile cebelleştiğini bilmek önemlidir. Eğer söz konusu olan kriz olsaydı, geri dönüş potansiyel bir olasılık sayılabilirdi. Zira, kriz, ‘normal durumdan’, ‘genel denge durumundan’ bir sapma demektir ama ‘geri dönüşü’, ‘normale’ dönüşü de ima eder. …

George Floyd’un Minneapolis, Minnesota’da polis tarafından öldürülmesine karşı ABD genelinde şiddetli bir tepki olarak protestolar ve gösteriler patlak verdi. Minneapolis’te, Floyd’un öldürüldüğü yerde binlerce kişi toplandı ve Minneapolis Üçüncü Polis Merkezi’ne yürüdü. Perşembe günü çok sayıda yer ateşe verildi. Bu yazı yazılırken yanmaya devam eden Üçüncü Polis Merkezi de bunlar arasındaydı. Minnesota Ulusal Muhafız Teşkilatı, Perşembe akşamı, 500 askerin harekete …

26 Mayıs 2020 ABD cephaneliği haline gelen bir Anglosakson kolonisi yetmiş beş yıldır Nil’den Fırat’a kadar tüm toprakları (Mısır, Filistin, Ürdün, Lübnan, Suriye ve Irak’ın bir bölümü) fethetmeye çalışıyor. Ve aynı koloninin vatandaşları onu birkaç yıldır normal bir devlete durumuna dönüştürmeye çabalıyor. Bir başka çağa ait olan bu anlaşmazlık, iki başlı bir hükümetin görevlendirilmesiyle bir aşama daha kaydetti: iki siyasi …

Covid-19 salgını karşısında Batı’nın siyasi yanıtlarını dayatan grubun Çin karşıtı histerisi ne olursa olsun, mevcut durum Batı’nın Çin’in imalat ürünlerine bağımlılığını göstermiştir. Bu tespit, Trump yönetimini ticareti yeniden dengelemeden, savaşa başvurmaya gerek olmadan askeri bir çatışma iradesine geçmesine yol açtı. İpek Yollarının sabote edilmesi süreci resmen başlatılmıştır. Yönetiminin sağlık kurallarını ihlal eden Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 13 Mayıs 2020 tarihinde, …

Kapitalizmin “kıt” kaynakları piyasa mekanizmasına bağlı olarak değişik iktisadi faaliyetlere (en kârlı alanlara da demek mümkün) yöneltmesinin sonucu “asli” ihtiyaçların sadece salgın dönemlerinde değil normal dönemlerde de sağlanamamasıdır. Dolayısıyla, “asli” işçi kategorisi vesilesiyle P. Baran ve P. Sweezy’nin yıllar önce esas olarak kapitalizmin ne kadar etkin olmayan, ne kadar israf yaratan bir ekonomik sistem olduğunu gündeme getirişine benzer bir imkân …

Koronavirüs tüm dünyayı etkiliyor ve herkes kaygı içinde. Bu kaygıyı anlamamak mümkün değil, ama kaygının yalnız sağlıkla ilgili olmadığını çok boyutlu bir krizle karşı karşıya olduğumuzu da saptamak gerekiyor. Eve kapanmak durumunda olan insanlar yalnız virüs kapıp hastalanmaktan değil, hatta daha çok gelecekten kaygılanıyorlar. Dolayısıyla hem bireysel perspektifle hem toplumsal mücadele açısından bu çok boyutlu krizler yumağını anlamak önemli. Bu …

“Kimse özgür olduğu yanılsamasına ikna olanlar (ya da kapılanlar) kadar umutsuzca köle değildir.” Goethe Yurttaş, bir ülkede yaşayan, bir nüfus cüzdanına- şimdilerde bir kimlik numarasına- sahip olan, beş yılda bir önüne konan sandığa oy atan mıdır? Eğer siyaset arenasında hiçbir etkinliği yoksa toplumsal yaşamda hiç bir dahli yoksa toplumun bu gününe ve geleceğine dair söyleyecek sözü, bir fikri yoksa, yasalar …

16 Mayıs 2020 Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Çarşamba günü yaptığı açıklamada, doğrulanan toplam koronavirüs vaka sayısı bakımından Kuzey ve Güney Amerika’nın ilk kez Avrupa’yı geride bıraktığını duyurdu. Batı Yarımküre’de resmen bildirilen vaka sayısı 1,74 milyona ulaşırken, Avrupa’daki sayı 1,73 milyon. Bu kayma kuşkusuz önemli olmakla birlikte, hem ABD’de hem de Latin Amerika’nın sürekli genişleyen bölgelerinde, bu sayıların virüsün gerçek yayılma …

Doğa üzerinde sınırsız tahakküm kuran, amacı insan ihtiyaçlarını karşılamak olmayan, yalnızca kar odaklı üretim yapan bu uygarlık şekli ekosistemi yok etmeye devam etmekte. 1948 yılında, 2. emperyalist paylaşım savaşı sonrası kurulan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 72 yıllık bu süreçte ilki 2009 yılında olmak üzere on bir yıllık süre içinde altı sefer “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etti. Acil durumlardan …

6 Mayıs 2020 Çarşamba İlk başta, hemen yanlışımı düzelteyim: Resmî adı “100. Yıl Özel Oturumu” olan bir TBMM oturumu yok. TBMM’nin açıldığı tarihin 100. yılına denk gelen 23 Nisan 2020 tarihli 27. Dönem 3. Yasama Yılı 88. Birleşim’i var. Bu oturumda hatipler, günün anlam ve önemine binaen konuşmalar yaptılar. Mithat Sancar’ın HDP Eş Genel Başkanı sıfatıyla yaptığı konuşma ise TBMM’de …