Fikret Başkaya

Geçen hafta duyurduğumuz üzere, Politik Muhabbetler’de ‘çıkış yollarını’ aramaya devam ediyoruz. Ne var ki çıkış güzergahının nerede olabileceğine ilişkin konuşurken, haritanın tamamına göz gezdirmesek de olmuyor. Önce dünyada ne olup bittiğini anlamaya çalışıp ardından Türkiye’nin bu düzlem üzerindeki özel konumuna odaklanıyoruz. Ülkemizde yaşananlar, dünyada kapitalist sistemin girdiği ekonomik, sosyal ve siyasal krizlerden bağımsız değil. Ancak salt bundan ibaret de değil. …

Türkiye toplumu bir dizi krizler sarmalına hapsolmuş bulunuyor. Artık bu çöküş tablosundan bildik yöntem ve araçlarla çıkmak mümkün değil. Zira, söz konusu olan sadece ekonomik kriz değil, politik, sosyal, ekolojik, etik krizi, değerler krizi… söz konusu. Dolayısıyla, politik mücadelenin zeminini, politika anlayışını, politika yöntem ve araçlarını değiştirmek gerekiyor. Zira, iflas eden sadece Politik İslamcı AKP iktidarı değil. Kırk yıldır dayatılan …

Türkiye “aydın”ın harman olduğu bir ülke. Dünya’da herhalde bu kadar “aydını” olan başka bir ülke yoktur. Bir eğitimden geçmek, diploma sahibi olmak ‘aydın’ sayılmaya yetiyor. Okumuşlar, söze,  ‘bir aydın olarak’ diye başlıyor… Velhasıl burası ‘aydını’ bol ama nedense ‘aydınlatanı kıt’ bir ülke… Peki neden? Aydın olmak, bir okuldan, üniversiteden mezun olmaksa, bir diploma sahibi olmaksa, o diplomayı almak için hangi …

24 Eylül 1996 da, Diyarbakır Cezaevinde 10 genç tutuklu [Mehmet Kadri Gümüş, Cemal Çam, Hakkı Tekin, Mehmet Aslan, Mehmet Nimet Çakmak, Kadir Demir, Rıdvan Bulut, Ahmet Çelik, Edip Derikçe. Erhan Hakkı Perişan] gardiyanlar ve askerler tarafından, demir çubuklar ve sopalarla başları ezilerek vahşice, hunharca katledildi, 24 sanık da yaralandı… O zaman ‘Demokrasi Gazetesinde’ yazıyordum… Başlığı: Devlet devlet olmaktan çıkarsa!” olan …

Günlük hayatta kullanılan kelimelerin, kavramların ekseri reel bir karşılığı yok ama kullanımdan da pek düşmüyorlar: Demokrasi gibi… Demokrasi Kadim Grekçe’den miras bir kavram. Demos [halk] ve kratos [iktidar] kelimelerinden oluşuyor. Halkın iktidarı demek. Başka türlü söylenirse, halkın, halk tarafından, halk için iktidarı [yönetimi]… Tabi gökten zembille inmiş bir kavram da değil… Oligarşiye karşı verilen kararlı, istikrarlı uzun soluklu mücadelenin sonucunda …

AKP, ABD’nin İslam coğrafyasında otokratik rejimlerin yerine  ‘Ilımlı İslam’ modelini ikame etme projesinin bir parçası olarak peydahlandı. Asla “yerli ve milli” değildi. Başlarda gerçek yüzünü açık etmemeye özen gösterdi. Devlete hakim oldukça da artık niyeti açık etmekten çekinmedi. Başta Orta-Doğu olmak üzere İslam ülkelerinde  “Ilımlı İslam’ rejimleri oluşturulacak, Türkiye de model olacaktı… 2011 de Tunus ve Mısır Devrimleri, ABD ve …

Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi tarafından düzenlenen”104’üncü yılında Ermeni Soykırımı” paneline hoş geldiniz. Hepinizi saygıyla selamlıyorum. Fransa’da doktora öğrencisi olduğum dönemde ve daha sonra konferans vermek üzere gittiğim Avrupa’nın değişik kentlerinde, şöyle bir soruyla karşılaştığım oluyordu: ” Ermeni faciası Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Eski Rejim zamanında vuku bulmuş olduğuna ve ‘Yeni Rejim’ de Osmanlı İmparatorluğunu tasfiye ettiğine göre, Devlet erbabı neden ‘ …

Eskiler, “Ol mahiler ki, derya içredirler deryayı bilmezler” derlerdi. Balıklar denizde yaşar da denizi bilmezler. Balıklar denizi bilselerdi şeylerin seyri değişir miydi? Bu, tartışmaya açık bir sorundur… Lâkin, insanlar da kapitalist bir toplumda yaşıyorlar ama kapitalizmi bilmiyorlar ve kapitalizmi bilmemenin vahim sonuçları var. Kapitalizmde üretimle ihtiyaçların tatmini arasındaki doğrudan bağ kopmuş durumdadır. Üretim, pazarda [piyasada] satmak, kâr etmek amacıyla yapılıyor. …

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak belirli aralıklarla ‘ekonomik program’ ilan ediyor. Her ilanın ardından dolar kuru, faizler ve enflasyon tırmanışa geçiyor. Geçtiğimiz günlerde [1 Nisan]  bir program daha açıkladı ve dolar yükselişe geçti… Tabii dolar yükselince başkaları da peşinden gidiyor… Türkiye ekonomisinin temeli 1980, ünlü 24 Ocak Kararları ve onu tamamlayan 12 Eylül Amerikancı-NATO’cu Askeri Darbe sonrasında aşınma sürecine …

İnsanlık tarihinin çok uzun döneminde ‘toplumsal uyum’ diye bir sorun yaşanmadı… “Uyum” sorunu, insan toplumlarının ezen-ezilen, sömüren-sömürülen, egemen olan- egemenlik altında olan ayrışmasıyla, başka türlü söylersek, toplumun antagonik sınıflara bölünmesiyle başladı. O dönemden sonra ezilen ve sömürülen sınıflar, kendilerine dayatılan eşitsiz statüye karşı direndiler. Tarihin ondan sonraki dönemi, ‘sınıf mücadelelerinin tarihi’ olarak yaşandı… İnsanlar, hakları, özgürlükleri, haysiyetleri için mücadeleden hiç …

Gerçeği kabullenmek her zaman zordur… Eğer seçim sonuçlarını kabullenirlerse, biz yenildik demiş olacaklar… Geride kalan dönemde o kadar şımardılar ki, gerçekle yüzleşmeleri kolay değil… Artık medya diye pek bir şey kalmadı… PINAR YÜKSEK • Yerel seçimlerin sonucuna göre toplam nüfusu 40 milyona yakın olan finans, ticaret, sanayi ve turizm merkezi iller artık muhalefetin elinde. Ülkenin büyükşehirlerini iktidar partisi değil muhalefet …

Geride kalan bir kaç seçimde, muhalefet, adı AKP olan bir iktidar partisiyle yarışmadı. Bir parti-devletle yarıştı veya aynı anlama gelmek üzere, muhalefetin karşısında “bilinen anlamada” bir parti yoktu, koskoca bir devlet vardı…  Dolayısıyla seçimler olsun referandum olsun, burjuva demokrasisi denilenin çerçevesi  dahilinde yapılmadı… Asgari hukukun bile by-pass edildiği koşullarda yapıldı… Bir kere bu seçimlerin seçime benzemediğini akılda tutmak gerekiyor. Tüm …

Fikret Başkaya’ya, “Asıl Terör Devlet Terörüdür” başlıklı yazısı nedeniyle açılan davanın ilk duruşması geçtiğimiz günlerde, 21 Mart’ta yapıldı. 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya Başkaya ve yedi avukatı yanında yüzlerce meslektaşı ve öğrencisi de katıldı. Doktora yaptığı dönemde Siyasal Şiddet ve Terör başlıklı bir derse de katılmış almış birisi olarak, Fikret Hocanın davaya konu edilen yazısı ile ilgili olarak ilk …

Mahkemenin sayın başkanı, sayın üyeler… 7 Kasım 2016’da, Özgür Üniversite’nin internet sayfasında yayınlanan, “Asıl terör devlet terörüdür“, başlığını taşıyan yazıda, ‘terör örgütü propagandası’ yaptığım ileri sürülerek, savcı Yarcan Mutlu tarafından 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 7/2 maddesi gereğince, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile  cezalandırılmam talep edilmektedir… Teröre karşı yazılmış, daha da ötede, terörü lânetleyen bir yazıda, terör …

Özgür Üniversite olarak ifade (düşünce) özgürlüğünü önemseyen herkesi, hocamızla dayanışmaya çağırıyoruz….

Koç, Koyunun erkeği, kurban bayramlarının en çok kaybedeni… Övgü içeren bir niteleme sıfatı… “Güçlü kuvvetli  insanlara yakıştırılan bir sıfat aynı zamanda… Mesela ‘Koç gibi oğlun var… denir.. Bir de hitap tarzı, ‘dinle koçum’ gibi… Koç burcu, Koç Holding, Kamil Koç otobüs firmasının adı… Bir de ‘koç başı’ denilen var… Bu yazının konusu olan bir koç daha var ki, Amerikancadan geliyor: …

Fikret Başkaya 2016’da yazdığı Asıl terör devlet terörüdür yazısından dolayı [i] yeniden yargılanıyor. İlk duruşması 21 Mart 2019’da. Yeniden dedim zira hocam, arkadaşım Fikret Başkaya’nın hayatı yargılanmalarla, soruşturmalarla geçmiştir. Ama o “aydın” duruşundan- mücadelesinden taviz vermemiştir. O ceberut / kapitalist devlet kurmaylarını olduğu gibi kendini “aydın – entelektüel” sayan, isimlerinin başlarında Prof. gibi çeşitli ünvanlar olan iktidar uşaklarını da rahatsız etmiştir. …

Fikret Başkaya: 1940’da doğdu. Ankara Üniversitesini bitirdi. Paris ve Poitiers üniversitelerinde iktisat alanında doktora öğrenimini tamamladı. Abant İzzet Baysal Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapmanın yanı sıra, çeşitli kuruluşlarda ve Sosyal Hizmetler Akademisinde araştırmacı ve eğitmen olarak çalıştı. Birçok araştırma makalesinin ve kitabın (en ünlüsü, kapitalizmin mevcut formlarındaki ideolojisinin  mantığını ve ana temalarını açığa çıkaran Paradigmanın İflası isimli kitabı ) …

Türkiye Yayıncılar Birliğinin değerli yöneticileri, değerli dostlar, saygıdeğer konuklar… Düşünceyi Engellemek Mümkün Değildir Eğer düşünce ‘gerçek düşünceyse onu alt-etmek, etkisizleştirmek, engellemek mümkün değildir. Zira, düşünce ifade edilip muhatabına ulaştığında, insanlar tarafından duyulup-içselleştirildiğinde artık ‘gerçekleşmiştir’. Bu yüzden neyin düşünce olduğu, düşüncenin gerçekleşmesinden ne anlaşılması gerektiğine açıklık getirmek gerekir. İnsanın kafasında bir şeyi tasarlaması, ya da ‘aklından bir şeyler’ geçmesi düşünce değildir. …

ÇİTLEME HAREKETİNDEN ÖZELLEŞTİRME SALDIRISINA: GARP CEPHESİNDE YENİ BİR ŞEY YOK!* FİKRET BAŞKAYA “Toplumun motoru kâr ise, yıkım ilerleme sayılır”                                                                                       [Anonim] Çitleme, İngilizce enclosure‘ün karşılığı. Esasen, XVI, XVII ve XVIII’inci yüzyıllarda  ortaya çıkan bir toplumsal sürecin adı. Küçük çiftçilerin, küçük ailelerin kullanımına sunulmuş toprakların büyük toprak sahipleri tarafından ‘çitle çevrilerek’ ellerinden alınması demek… Tabii büyük toprak sahiplerinin arkasında da …

Basına ve Kamuoyuna… 25 Şubat 2019 DÜŞÜNCE VE  İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK BASKILARA SON HİÇ KİMSE  DÜŞÜNCELERİNDEN DOLAYI YARGILANAMAZ Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı ( ÖZGÜR ÜNİVERSİTE)   başkanı, değerli hocamız, yazar Fikret Başkaya hakkında, 7 Kasım 2016 tarihinde ozguruniversite.org  sayfasında yayınlanan “Asıl Terör Devlet Terörüdür” başlığını taşıyan yazısında, terör örgütü propagandası yaptığı gerekçesiyle Ankara 21’inci Ağır Ceza Mahkemesinde dava açılmıştır.  Fikret …

Şehir dışındaki “Şehir hastaneleri” Fikret Başkaya Kent merkezindeki hastaneler neden kapatılır ve 20-30 kilometre uzaklıkta devasa bir hastane inşa edilir?. Müthiş bir doğa tahribatı ve kaynak israfı pahasına, gayet iyi işleyen, ihtiyacı karşılayan bir hava limanı neden yıkılır ve yerine daha uzakta bir hava limanı inşa edilir. Tam bir yıkım, sömürü, yağma ve talan aracı olan “Büyük Projeler” neden dayatılır? …

Fikret Başkaya ” Köpeğini boğmak isteyen onu kuduz olmakla suçlar” [Fransız atasözü] İnsanlık tarihinin yaklaşık 500 yılı, kolonyalizmin, emperyalizmin ve neo-kolonyalizmin tarihiydi… Bu zaman zarfında ‘görüntüler’, ‘biçimler’ ve retorik değişse de, şeylerin seyrinde reel/radikal bir değişiklik olmadı… Dünyanın Avrupa ve onun uzantısı olan ABD tarafından sömürüsü, yağma ve talanı aralıksız devam etti… Bağımsızlıklar hiç bir zaman reel bir bağımsızlık niteliği …

  “Nehir yatağından taştığında, önüne kattığı her şeyi alıp götürür”   İngiliz, Amerikan ve Fransız devrimleri sonrasında peydahlanan ‘temsilî demokrasinin’ demokrasiyle bir ilgisi yoktu. Aslında söz konusu olan hakların değil, plütokrasilerin iktidarıydı. İnsanlar plütokrasi tarafından sahnelenen ‘temsil oyununun’ figüranlarıydı sadece… 4-5 yılda bir tekrarlanan seçimler, sömürüyü, yağma ve talanı oylatmaktan-onaylatmaktan ibaretti… Esasen temsilî demokrasi bir oxymore‘dur ve oxymore yan yana …

               “Yolcuları çok olan yoldan değil, gideni  az olan yoldan yürü”.                                                                                                                                               Hz. İsa   XVII. Yüzyılda Fransız matematikçi, fizikçi, filozof René Descartes, ” düşünüyorum, öyleyse varım” [Cogito ergo sum] demişti. Descartes bununla, ‘doğru bildiklerin doğru olmayabilir, inançlarının bir karşılığı olmayabilir’, demek istemişti. Tüketim toplumunun ‘ortalama insanı’ da “tüketiyorum, öyleyse varım” diyor… Fakat, tüketim yok etmek demeye de geliyor. Dolayısıyla …

  31 Mart 2019 yerel seçimleri gündemde. Her gün başkan adayları açıklanıyor… Kimin nerenin başkanı olacağından halk habersiz. Zabıta memuru atar gibi başkan adayı ilan ediliyor. İnsanlar da zahmet edip o adaya oy verecek! Ve buna da ‘demokrasinin, halk iradesinin’ gerçekleşmesi denecek… Bu sefil oyunun demokrasiyle, halk iradesinin gerçekleşmesiyle ne ilgisi var? Demokrasiden ancak kitlelerin politik sürece aktif katıldığı, katılabildiği …

Yurttaşı nasıl bilirsiniz?   Fikret Başkaya   Türkçedeki ‘yurttaş’ Fransızca citoyen’in çevirisi sayılabilir ama pek öyle değil. Büyük Türkçe Sözlükte yurttaş: ” Yurtları veya duyguları aynı olanlardan biri” olarak tanımlanıyor. Oysa, Fransızcadaki citoyen, Sitedeki yaşama kendi isteği, kendi arzusuyla katılan birey” anlamına geliyor ki, oradaki site de devlettir. Diğer yurttaşlarla birlikte kanunlar yapan, seçen ve duruma göre seçilendir. Eğer kanun …

” Yeni Paradigmayı” neden oluşturmak gerekiyor? Fikret Başkaya ile söyleşi: Serdar Giritlioğlu   Alt-başlığı, ” Kapitalizmden çıkmanın gerekliliği ve âciliyeti üzerine bir deneme” olan Yeni Paradigmayı Oluşturmak, Yordam Kitap tarafından yayınlandı. Kapitalizmden çıkmak neden âciliyet kesbediyor?   Kapitalizmden çıkmak gerekli, zira bir ücretli kölelik düzeni (sistemi) olan kapitalizm, artık insanların temel ihtiyaçlarını karşılayamaz durumda. Sorun çözme yeteneği aşınmış bulunuyor, dolayısıyla …

Robotların “yapay zekası” sizi yeryüzü cennetine taşır mı?   Fikret Başkaya   Robotlar, insanın bazı özelliklerini taklit edebilen makinalar. Robot kavramı ilk defa Çek yazar-dramaturg, Karel Capek tarafından bir bilim-kurgu oyununda [1920] kullanılıyor. Slavca rabota‘dan türeme ve eski [kadim] Slavca’da angarya, serf anlamına geliyor. Yapay zeka Batı’da önemli bir ilgi, kaygı ve tartışma konusu olsa da, bizde sıra öyle şeylere …

Sadece ekonomik kriz değil, komprador rejimin krizi… Fikret Başkaya   “Eğer bir biyolojik, kimyasal veya sosyal sistem, genel denge durumundan fazlaca saparsa ve bu sıklıkla tekrarlanırsa, artık bir daha ‘sistem yapamaz'”.                                                           …

  “Yaptırım” mı?,  “Kitle İmha silahı” mı?   Fikret Başkaya   6 Ağustos 1945 de ABD tarafından Japonya’nın Hiroşima kentine atılan atom bombası 90 ila 166 bin insanın(sivilin) ölümüne yol açtı… Hızlarını alamadılar, üç gün sonra Nagazaki’ye bir bomba daha attılar ve  60 ila 80 bin masum hayatını kaybetti… Fakat bu eylemin lânetli sonucu bu kadarla sınırlı değildi… Ölmeyenlerin durumu …

  İstanbul’da cinayet, devlet ve “yeni dünya düzeni”…   Fikret Başkaya ” Despotu harekete geçiren cesaret değil, korkudur”   Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçının 2 Ekim 2018 de, Suudi Arabistan’ın İstanbul konsolosluğunda vahşice/hunharca katledilmesi sonrasında bütün devletlerin sorduğu soru şu oldu: “Bu cinayetten nasıl kârlı çıkabilirim?”, “elimi nasıl güçlendirebilirim?”. Tabii ana akım medya da cinayete devlet çıkarları doğrultusunda, daha doğrusu oligarşilerin …

ÇÖKÜŞ: KAPİTALİZMİN AMOK KOŞUSUNA KARŞI  MANİFESTO* SAİT ÇETİNOĞLU Bir Başka Uygarlık için Manifesto’nun devamı  ve tamamlayıcısı olarak düşünebileceğimiz Fikret Başkaya’nın Çöküş başlıklı son  çalışması,[i]  insanlığı rehin alarak  içine sürüklendiğimiz açmazlardan, Marxizm’e yeniden vurgu yaparak,  çıkış yollarına dair perspektifler sunan, anti kapitalist manifesto ve yeryüzünün lanetlilerine bir enternasyonal çağrısıdır. 7 bölüm ve bu bölümlerdeki tezlerini netleştiren  çerçeve açıklama olarak tanımlayabileceğimiz 10  …

1980 öncesinde bir sendikanın eğitim etkinliği dahilinde Ankara’dan İzmir’e gitmiştim. HAVAŞ servisinden indikten sonra bir taksiye bindim ve sendikanın adresini taksi şoförüne verdim. Sendika, betonla kaplı genişçe bir avlu içindeydi. Siyah bir Mercedes araba hızla önümüze geçip durdu, arabadan hışımla inen şoför arka kapıyı açtı, orta yaşlı tıknaz ‘şık giyimli’ adam indi ve hızla binaya girdiler. Gelen kişinin bir bakan …

Liberal demokrasinin sonu… Fikret Başkaya   “Batı demokrasisi”, “temsilî demokrasi” veya “liberal demokrasi” de denilenin,  yaklaşık 70 yıllık bir geçmişi var. İki emperyalist savaş arası dönemde Avrupa’da Faşizm, Nazizm ve türevleri geçerliydi. İkinci emperyalist savaş sonrasında ezilen ve sömürülen sınıflar lehine bir güç dengesi oluştu. Sosyal alanda önemli gelişmeler kaydedildi… Artık ‘refah devletinden’, ‘sosyal devletten’, ‘kayırıcı devletten’… söz ediliyordu. Genel …

“NEOLİBERAL KÖKTENCİLİK”, KOMPRADOR DEVLET, EŞ-DOST-AKRABA KAPİTALİZMİ VE ÇÖKÜŞ   Fikret Başkaya   Kapitalist dünya sistemi 1970’lerin başında krize girdi ve 1974-75’den itibaren de kriz, tüm kapitalist ülkeleri etkisi altına aldı. Fakat kriz, bildik devrevî [konjonktünel] krizlerden biri daha değildi, yapısal krizdi… Krizden çıkmak üzere sermaye saldırıya geçti. Amaç İkinci Emperyalist Savaş sonrasında oluşan, refah devleti, sosyal devlet, kayırıcı devlet, ulusal …

FİKRET BAŞKAYA İLE EKOLOJİ VE TOPLUM BAĞLAMINDA KAPİTALİZMİN ÇÖKÜŞÜ   Emet Değirmenci   Emet Değirmenci -Hocam merhaba. Bu sizinle değişik yıllarda ve ekoloji ve toplum bağlamında yaptığım üçüncü söyleşi olacak. Daha nice söyleşilerimize diyerek hoşgeldiniz!   Paradigmanin iflası, Başka Bir Uygarlık İçin Manifesto kitaplarınızla kapitalizmin artık sürdürülemeyeceğine ekolojik açıdan da işaret etmiştiniz. Yeni çıkan kitabınız çöküş üzerine. Burada çöküşün artık …

Samir Amin “Büyük İnsanlığın” kurtuluşuna adanmış, harika bir yaşam… Fikret Başkaya Samir Amin, ikisi de hekim ve ikisi de ilerici, Mısırlı bir baba ve Fransız bir annenin çocuğu olarak 1931 yılında dünyaya geliyor. İlk, orta ve liseyi Mısırda, bir Fransız okulunda okuyor. Çok erken yaşlarda politikleşiyor, daha 17 yaşındayken kendini ‘komünist’ olarak tanımlıyordu ve Mısır Komünist Partisi’nin en genç üyelerinden …

  Samir Amin   Fikret Başkaya   “Ezilen halkların, sömürülen sınıfların organik aydını”  artık yok!     6 ağustos Pazartesi. saat 23.30 da Senegalli dostum Chérif Salif SY’dan kısa bir not ulaştı. Samir Amin’in sağlık durumunun kötüleştiğini, Paris’te bir hastaneye kaldırıldığını haber veriyordu. Hemen eşi Isabelle’i aradım… Isabelle sorularıma tuhaf cevaplar veriyordu… Chérif’e durum hakkında Isabelle’den tatmin edici bilgi alamadığımı …

Dünyamız neden yaşanmaz bir yer haline geldi?   Fikret Başkaya   “Eğer ağaç, baltanın kedisine neyi reva gördüğünü bilseydi, ona sapını vermezdi”                                                                             Afrika …

“Radikal olmak, sorunları kökeninde ele almaktır” Radikal eleştiri hiç bu kadar önemli olmadı, lâkin radikal eleştiri hiç bu kadar yerlerde de sürünmedi. Bu çelişkinin vakitlice aşılması gerekiyor. Türkiye’de komprador kapitalizm çöküş sürecine girmiş bulunuyor. Her seferinde çözdüğünden daha çok sorun yaratıyor. “yeni değer”, “fazla değer” üretmekte zorlanıyor. Şimdilik, bütçeyi, hazineyi, müşterekleri [herkesin olanı] yağmalayarak, talan ederek, doğal çevre tahribatını [ekolojik …

 15 Temmuz 2018 ANKARA – Yazar Fikret Başkaya, kapitalist sistemin 1970’lerde içine girdiği yapısal krizden halen çıkamadığı ve sistemin daha fazla şiddet ve manipülasyonla krizi aşma derdinde olduğunu söyledi. Krizin Türkiye’ye yansımasına değinen Başkaya, despotik rejimi durduracak potansiyelin bulunduğunu dile getirdi. Alternatif düşüncenin önemli temsilcilerinden yazar Fikret Başkaya ile sistemin içinde bulunduğu yapısal kiriz, dünyada yükselen anti-demokratik uygulamalar ve Türkiye’ye yansımalarını …

“CHP’nin genel başkanını değil, paradigmayı değiştirmeye ihtiyaç var!”   Fikret Başkaya ile söyleşi   Ahmet Külsoy   1980 sonrasında sosyalist ve sosyal demokrat partiler hiç bir yerde varlık gösteremediler. Ya iktidar olamadılar ya da iktidar olduklarında hepsi neoliberalizme teslim oldular. Bizde de sosyal demokrat olduğunu söyleyen CHP bu zaman zarfında bir varlık gösteremedi. Bu durum nasıl açıklanabilir?   1980 kapitalizmin …

Mücadele Zeminini Değiştirmek!     Fikret Başkaya     Sosyal eşitsizlik ve sömürüye dayalı bir egemenlik sistemi, sadece kaba kuvvete, çıplak şiddete dayanarak varlığını sürdüremez, kendini yeniden üretemez. Zira, şiddetin ve çatışmanın kural olduğu, süreklilik arz ettiği bir sosyal ortam, bizzat egemenlik sisteminin de ‘istikrarsızlığı’ anlamına gelecektir. Bu yüzden kaba kuvvet, çıplak şiddet baki kalmak ve son kertede devreye sokulmak …

“İktidar gizlemesini bilenindir…”   Fikret Başkaya   ” Size bu şekilde hükmedenin de sadece iki gözü, sadece iki eli ve sadece tek bir vücudu var. Onu kentlerimizin sayısız, sıradan insanlarından farklı yapan şey, sizin ona kendinizi böyle ezme kolaylığı sağlamanızdır. Eğer siz vermediyseniz onca gözü nereden aldı? Eğer siz vermediyseniz size vuran onca ele nasıl sahip oldu? [….]*   ‘Valla …

ÇÖKÜŞ MÜ? ÇÖKÜŞLER Mİ?   Reha Alpay   Fikret Başkaya’nın son kitabı “Çöküş” daha önceki kitaplarında olduğu gibi günümüze ışık tutan önemli perspektifler sunuyor. Dogmatik yaklaşımların çok yaygın olduğu ülkemizde bu anlamda önemli bir boşluğu doldurarak yeni tartışmaların önünü açıyor. Kitabın ilk bölümünde vurgulandığı gibi Karl Marx’ın düşünceleri kendisi “her türlü fetişizme karşı” çıktığı halde fetişleştirildi ve içi boşaltıldı; bürokratik …

“Kapitalizm dahilinde bir gelecek yok!”   Fikret Başkaya ile söyleşi.   Ahmet Külsoy   Türkiye bir dizi krizler sarmalına hapsolmuş durumda. Kriz toplumun tüm veçhelerini girdabına almış görünüyor. Size göre bu “çöküş tablosunun” geresinde ne var?   Aslında bu durumun gerisinde iki temel neden var: Birincisi, 1950’li yılların başında Türkiye’nin NATO’ya üye olmasıydı. NATO demek de ABD demek olduğuna göre, …

Filistin: 70 yıllık insanlık utancı… Fikret Başkaya   Bu dünyada yaşayan ‘ortalama insan’ Filistin’e dair gerçeği bilmez. Her şey bilmemesi için kurgulanmıştır çünkü…   Siyonist İsrail Devleti, birincisi, ‘normal bir devlet değildir ve ikincisi, bir Orta-Doğu devleti de değildir. Siyonist İsrail demek, Orta-Doğu denilen bölgeye taşmış Batı, emperyalizm, ABD, İngiltere, Fransa, vb. demektir… Bir tür ‘doku transplantasyonu’ söz konusudur… Velhasıl …

Fikret Başkaya, yeni kitabı Çöküş’ü BirGün Pazar’a anlattı: İhtiyacımız olan şey radikal düşüncedir 06.05.2018 09:55 BİRGÜN PAZAR “Artık dünyanın her yerindeki egemenlerin kitleleri aldatma/oyalama yetenekleri aşındı. Bu aynı zamanda bir karşı ideolojik hegemonya oluşturmanın potansiyel koşullarının da oluşması demektir. Ve bizi kurtaracak yegâne şey de radikal eleştirel düşüncedir. Malûm, ‘radikal olmak, sorunları kökeninde ele almaktır’ denmiştir” Yaşar Gökdemir Türkiye’nin önde …

PARADİGMANIN İFLASI Yordam Kitap Basımına Önsöz Fikret BAŞKAYA   Paradigmanın İflası Nisan 1991’de yayınlandı. Geride kalan dönemde köprülerin altından çok sular aktı ve nice alametler belirdi… 1991 yılında Kürt illerinde “olağanüstü hâl” yönetimi vardı. Bölge, bir “olağanüstü vali”nin insafına terk edilmişti… Şimdilerde “Misak-ı Milli”nin tamamında “olağanüstü hâl” rejimi geçerli ve üstelik, “olağanüstü hâl” olağanlaşmış, şeylerin “normal haline” gelmiş bulunuyor… Paradigmanın …

Despotu harekete geçiren cesaret değil korkudur” Şu an itibariyle Türkiye’deki rejim, adı konmamış bir dinci despotizmdir… Son seçim hamlesiyle dinci despotizm kurumsallaştırılmak, kalıcılaştırılmak isteniyor. Artık Türkiye yönetilebilir olmaktan çıkmış bulunuyor. Yönetemiyorlar ve yönetemeyecekler… O halde neden ve nasıl bir ‘çöküş tablosu’ ortaya çıktı? Neden araç patinaj yapıyor sorularıyla devam edebiliriz. Bugünkü ‘durumun’ gerisinde Türkiye’nin mülk sahibi sınıflarının ve onların devletinin …

Yılmaz Güney’i anarken…   Fikret Başkaya* “Yarınlarda yürüteceğimiz, daha özgür, daha adıl,  daha eşitlikçi, daha kardeşçe ve dayanışmacı bir dünya  kavgamız için, mücadeleler hafızamızı canlı tutmalıyız..”                    Gunter Holzmann                                               …

  Ellerimiz armut toplamayabilir….   Fikret Başkaya ‘İktidar gizlemesini bilenindir’   Doğan Medya grubunun Demirörenlere satılması infial yarattı. Artık ‘merkez medya’ diye bir şeyin kalmadığı söylendi… Esasen Garp Cephesinde yeni bir şey yoktu. Dolayısıyla Doğan medyasının da ‘havuza’ katılmasıyla değişen fazla bir şey yok… Zaten Doğan Grubu da hayli zamandır Politik İslamcı AKP iktidarının yörüngesine sokulmuştu. Aslında bu satış bildik …

Müslüman Kardeşler’in Türkiye versiyonu olan politik İslamcı AKP, her ne surette olursa olsun, iktidarı bırakmak istemiyor. İki nedenle: Birincisi, geride kalan 15-16 yılda sömürünün, yağma ve talanın tadına öylesine vardılar ki, ballı böreği bırakmak istemiyorlar; ikincisi, iktidardan düştükleri anda mutlaka yargılanacaklarını, hesap vereceklerini biliyorlar… Lâkin, oy tabanı eriyor ve AKP’nin seçimi kazanması, %50 sınırını aşması artık mümkün değil… Aynı şekilde …

Latin dillerindeki ‘politikanın’ bizdeki karşılığı; siyaset, seyislik, at idare eden, idam, memleket idaresi gibi anlamlar içeriyor. Meydan-ı siyaset de, idam cezasının infaz edildiği yer. Burjuva toplumunda siyaset profesyonel politikacıların işidir, bir meslektir… Kapitalizm öncesi dönemlerde bugünkü gibi bir siyasetçiler taifesi mevcut değildi. Aslında siyasi partiler aracılığıyla mesleklerini icra eden profesyonel politikacılar taifesi, mülk sahibi sınıfların ve onların devletinin taşeronudur… Ve …

İnsanların nefes almasını da yasaklayabilir misiniz?   Fikret Başkaya Müslüman Kardeşlerin Türkiye versiyonu olan Politik İslamcı Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 3 Y ile mücadele vaadiyle iktidara geldi: Yoksulluk, Yolsuzluk, Yasaklar… Daha sonra adını fiilen değiştirdi, AK Parti oldu… Herhalde bunu adaleti ve kalkınmayı parantez içine almak için yapmışlardı. Adalet ve Kalkınma böylece görünür olmaktan çıktı. Üstelik yeni adını söylemeyeni …

          Hrant, 11 yıl sonra…   Fikret Başkaya   Taamüden suç işleyen kişi ağır cezaya çarptırılır. Taamüden cürm, bilerek ve isteyerek, önceden tasarlayarak suç işlemektir. Eğer taamüden cinayet işleyen devletse, kim, kimi cezalandıracaktır? O zaman sorunun üstüne gidiliyormuş gibi yapılarak dosya kapatılır… Tabii haklı olarak şöyle bir soru akla gelir: Devlet neden cinayet işler, masum bir …

  Tükenen kapitalizm ve sol Fikret Başkaya ile söyleşi… Redaksiyon Dergi,  Aralık 2017, sayı, 18.     1) Kapitalizmin, bugün yaşadığı krizi ‘kendi sınırlarına ulaşması’ olarak değerlendiriyorsunuz. Bu anlamda bugün yaşanan krizi aynı zamanda kapitalizmin sonu olarak da tanımlanıyor. Kapitalizmin önceki krizleriyle kıyaslandığınızda bugün yaşanan krizi özel kılan faktörler neler?   Bütün canlı organizmalar gibi, sosyal sistemler, sosyal formasyonlar, uygarlıklar …

Özlem Akarsu Çelik [email protected] Cuma, 5 Ocak, 2018 Fikret Başkaya: Paradigma iflas etti diyoruz, ölüm saatini soruyorlar Fikret Başkaya ile söyleşi için sözleştiğimizde gülerek “Paradigmanın İflası 2’yi(!) konuşuruz” demişti, öyle de oldu. Siyasi iktidarın artık yönetemediğini, kapitalizmin duvara dayandığını, çöküşün kaçınılmaz olduğunu söyleyen Başkaya, “Paradigma iflas etti deyince sanılıyor ki yarın saat 14.00’te ölümü açıklanacak. Bir sosyal sistem söz konusu …

    Politik İslamcı AKP başlarda dinci yüzünü gizlemeye özen gösterdi. Takiyye İslamcıların karekteridir. Durumlarını sağlamlaştırdıkça, devlete hakim oldukça, iktidarlarını pekiştirdikçe gerçek niyetlerini gizlemeye, takiyyeye artık ihtiyaç duymadılar. Fakat, Politik İslamcılık söz konusu olduğunda, din bir amaç değil, araçtır. Asıl amaç sözde bir dinî referansla iktidar olmak, bütçeyi, hazineyi, ülke zerginliğini yağmalamaktır. Geride kalan dönemde bu ülkenin varını-yoğunu nasıl yağmaladıkları, …

ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etmesi çeşitli tepkilere neden oldu… Oysa gerçek durum gazete manşetlerinde, politikacıların demeçlerinde dillendirildiği gibi değil. Söylenenlerin reel bir karşılığı yok. Bunlar, hamasetten, ikiyüzlülükten ibaret zırvalar. Sözde tepkiler var ama reel bir karşılığı yok. Olması da mümkün değildir… Siyonist İsrail demek, Ortadoğu’daki Batı (emperyalizm) demektir. ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Kanada, vb. demektir. NATO’cu …