Özgür Üniversite Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı
Trump ile Putin arasındaki telefon görüşmeleri devam ederken, savaşın kalıcı bir barışla sona ermesi gerektiği yönündeki ortak açıklamalar da yapılırken, savaş giderek daha tehlikeli boyutlarıyla karşımıza çıkıyor. Bunlar arasında, ABD’li Westinghouse şirketinin Ukrayna’da yeni nükleer santraller inşa ettiği, savaşın başlamasıyla birlikte bu sayının 5’ten 13’e çıktığı ve Rus güçlerinin Mart 2022’de ele geçirdiği Zaporijya santrali için teknoloji ve nükleer yakıt tedarik ettiği de yer alıyor.
Dolayısıyla biz Avrupalılar, Ukrayna’daki nükleer santrallerden birinin vurulması ve radyoaktivitenin tüm Avrupa’ya yayılması tehlikesiyle sürekli karşı karşıyayız.
Ortadoğu’da İsrail’in ABD desteğiyle İran’a, özellikle de İran’ın sivil nükleer tesislerine saldırmaya hazırlanması da bizi tehdit ediyor.
Beyaz Saray, ” Başkan Trump ve Başkan Putin, Ukrayna savaşında barış ve ateşkes ihtiyacı hakkında telefonla görüştüler. Her iki lider de bu çatışmanın kalıcı bir barışla sona ermesi gerektiği konusunda anlaştı ” dedi. Kremlin, ” Rus lider, krizin temel nedenlerinin ortadan kaldırılmasının ve Rusya’nın güvenlik çıkarlarının dikkate alınmasının mutlak gerekliliğini vurguladı .” ifadelerini kullandı. Ancak savaş devam ediyor: Rusya’nın Saratov bölgesi Ukrayna’nın insansız hava araçlarının (yani Ukrayna’nın Batılı güçlerden aldığı veya bu güçlerin sağladığı teknolojiler ve güdüm sistemleri sayesinde üretip kullanabildiği insansız hava araçlarının) hedefi haline geldi.
Rus kuvvetleri ise tüm cephe boyunca ilerliyor ve Rusya’nın Kursk bölgesini fiilen kurtardı: belirleyici olan, 600 Rus askerinin Sudzha kasabasını ele geçirip, son derece zor koşullarda 15 km’den fazla yeraltı doğalgaz boru hattını geçtikten sonra Ukrayna kuvvetlerini hazırlıksız yakalayarak teslim olmaya zorladığı operasyondu.
Trump, Zelenski ile yaptığı görüşmede, ABD’nin Ukrayna’nın nükleer santralleri de dahil olmak üzere tüm elektrik santrallerine el koymasını önerdi çünkü ” bu onlara en iyi korumayı garanti edecekti .” Temel sebep farklı. Savaştan kısa bir süre önce, ABD’li nükleer teknoloji şirketi Westinghouse, Ukrayna devlet şirketi Eteroatomi ile beş reaktör inşa etmek için bir anlaşma imzalamıştı. Bu anlaşma kapsamında Westinghouse, altı reaktörlü Zaporizhia nükleer santraline teknoloji ve nükleer yakıt sağlayacak.
Savaşın patlak vermesinin ardından Westinghouse’un Ukrayna’da inşa etmeyi taahhüt ettiği nükleer santral sayısı dokuza ve dört küçük tesise çıkarıldı. Mart 2022’de Rus güçlerinin ele geçirdiği Zaporijya nükleer santrali , Westinghouse teknolojilerini bünyesinde barındırması nedeniyle daha büyük stratejik öneme sahip oldu. Dolayısıyla biz Avrupalılar, Ukrayna’daki nükleer santrallerden birinin vurulması ve radyoaktivitenin tüm Avrupa’ya yayılması tehlikesiyle sürekli karşı karşıyayız.
Avrupa güçlerinin Rusya’ya karşı savaş hazırlıkları ve Ortadoğu’da yeniden yayılan savaş bizi aynı şekilde tehdit ediyor. İsrail, ABD desteğiyle İran’a, özellikle de Birleşmiş Milletler Atom Enerjisi Ajansı tarafından izlenen sivil nükleer tesislerine saldırmaya hazırlanıyor. Ortadoğu’daki tek nükleer cephanelik olan İsrail’in nükleer cephaneliği ise İran’dan farklı olarak Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na taraf olmadığı için tamamen kontrolden çıkmış durumda.
Manlio Dinucci
mondialisation.ca
