Salı , 19 Mart 2024

Aylık Arşiv

Yönetenleri değil, sistemi değiştirmek!

Fikret Başkaya Şeylerin seyrini değiştirmek, şeylere dair gerçeği bilmeden-söylemeden ve gereğini yapmadan mümkün değil… Marifet şeylerin şeylerini söyleyebilmekte… İnsanları köleleştiren hâkim ideolojiyi (bizde resmî ideoloji) teşhir edip onunla hesaplaşabilmekte… Bu da yalanı ve yalancıları teşhir etmeyi gerektirir… Maalesef buna cüret edebilen entelektüel zaafı var. Sadece bu dünyanın varını-yoğunu sömüren, yağmalayan, talan eden mülk sahibi egemenleri değil, “aydın” denilen hâkim ideoloji …

Devamı »

*Çok Uzun Bir Yolculuğun Hikayesi

A.Ömer Türkeş Latin Amerika yeni kuşak yazarlarının önemli temsilcilerinden olan Carlos Fonseca, “Post-yuppie, post-komünizm, post-boom, post-babyboom, kısacası bütün post eğilimleri” bünyesinde barındıran novisimo (en yeni) akımına yakın duran bir yazar.  Post-modern formlar kullanıyor ama güncel ve tarihi gerçeklere sıkı sıkıya bağlı.  Latin Amerika tarihininin ve kendi ülkelerinin kirli gerçeklerini deşmeyi, bellekleri zorlamayı, unutulanları hatırlatmayı ve yüzleştirmeyi hedefliyor.  Kosta Rikalı yazar …

Devamı »

Deprem haberciliği nedir, ne değildir? (2)

“Savaşta ilk kayıp hakikattir. Bunu doğal afetler için de söyleyebilir miyiz?” Faik Bulut Tecrübeli gazeteci ve medya ombudsmanı Faruk Bildirici, bu tür haberlerin kamu yararına olmadığını söylüyor Bu bölümde, “Afet haberciliği nedir, nasıl olmalıdır?” sorusunun yanıtına değinmek istiyorum. Soruma yanıt ararken gazeteci Mustafa Kuleli ile akademisyen Sarphan Uzunoğlu tarafından kurulmuş olan Journo.com.tr sitesini buldum.   DAHA FAZLA OKU Deprem haberciliği nedir, ne değildir? (1) …

Devamı »

Deprem haberciliği nedir, ne değildir? (1)

Faik Bulut Kolaj: Independent Türkçe Beni “deprem haberciliği” ya da mesleki bir kavram olarak “afet haberciliği” konusunu ele almaya yönelten birkaç olaydan söz edeceğim.  * Adem Demirkıran imzasıyla 13 Şubat 2023 akşamı İhlas Haber Ajansı’nda (İHA) şöyle bir haber servis edildi: Çinli arama kurtarma personeli Müslüman oldu. Bu asparagas haberi kısmen veya aynen yayımlayan medya kuruluşları ise şunlardı: TRT Haber, Yeni Şafak, Sabah, Haber …

Devamı »

*Suriye’den deprem izlenimleri

Faik Bulut Suriye’de meydana gelen depremde birkaç bin (tahminen 6 bin) kişi yaşamını kaybetti, on binlerce yaralı var. Dikkatimi çeken şey çoğu medya haberlerinin Türkiye’de yaşananlara yoğunlaşıp Suriye’deki can ve mal kayıplarını gözden kaçırmasıydı. Bu nedenle ben sınırın öte yakasındaki ülkede olan bitenlerden söz edeceğim, deprem ve siyaset ağırlıklı izlenimlere yer vereceğim. Bizzat gidip görmedim, ancak Arapça-İngilizce yayın yapan video …

Devamı »

Romulus Efsanesi

Marc Hyden Çeviri:  Nizamettin Karaben Efsaneye göre Roma’yı kurduğu iddia edilmesine ve bir kahraman olarak selamlanmasına rağmen,  Romulus’un mirası karmaşık ve biyografisi bazen rahatsız edici. Okuyucuların hala da irkilmesine neden olan korkunç pek çok eylemde bulunmakla suçlu olduğu farz edilmiş, ancak, Romalıların bakış açısına göre, ihlalleri çoğu zaman olumlu sonuçlara da yol açmıştır. Romalılar, efsanevi kurucularının gösterdiği çabalarından dolayı onu …

Devamı »

“Psikiyatristlerden ve psikoterapistlerden oluşan travmaterapist ekipleri kurulup sahaya gönderilmeli”

Faik Bulut İsviçre’de yaşayan Psikiyatrist Dr. Fikret Zengin ile deprem sonrası travmaları ve bunların tedavisini konuştuk Fotoğraf: Süleyman Elçin/AA Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen 7.7 ve 7.6’lık iki yıkıcı deprem 11 vilayeti ve çevresinde yaşayan 13 milyonu aşkın insanı derinden etkiledi. 21 Şubat itibarıyla 42 bin 310 kişi hayatını kaybetti, yaralı sayısı ise 80 …

Devamı »

*“Deprem Komünizmi”

Foti Benlisoy Yirminci yüzyılın edebi klasiklerinden sayılan William Golding’in Sineklerin Tanrısı adlı romanı (1954), onları taşıyan bir uçağın düşmesi sonucu Pasifik Adası’nda bir adada mahsur kalan bir grup çocuğun serüvenini aktarır. Kendilerini bir anda cennetvari ıssız bir adada bulan bu iyi eğitim almış çocuklar, önceleri ortak işlerini yürütmek adına ortaklaşa bir düzen kurmayı deneseler de zamanla saldırgan-rekabetçi eğilimler sergilemeye başlayıp rakip “kabilelere” …

Devamı »

*Zulmün, İsyanın, İhanetin ve Aşkın Romanı

A.Ömer Türkeş Afrika edebiyatının en önemli isimlerinden Ngũgĩ wa Thiong’o, Afrika edebiyatı klasiği sayılan “Bir Buğday Tanesi” adlı romanında Kenya’nın bağımsızlığı sürecini işliyor. Tüm bağımsızlık mücadeleleri gibi, sancılı bir süreç bu. Ancak ulusal bağımsızlık mücadelelerine adanmış romanlara, o türden romanların kahramanlarla dolu destansı yapısına benzer bir hikayesi yok. Sürecin uzun yıllar boyunca İngiliz emperyalizminin baskı, zulüm ve aşağılamalarına maruz kalmış …

Devamı »

*Tayeb Salih

A. Ömer Türkeş Afrika ve Arap edebiyatının en en önemli yazarlarından Tayeb Salih, 1929 yılında Sudan’da doğdu. Hartum Üniveristesinde eğitim gördü. Bir süre ülkesinde öğretmenlik yaptıktan sonra İngiltere’ye yerleşen Salah, uzun bir süre BBC’nin Arapça bölümünü yönetti, ardından Unesco’da çalıştı. Çok iyi İngilizce bilmesine rağmen romanlarını kendi dilinde kaleme alması direniş kültürünü benimsemesindendir. Sadece dili ile değil seçtiği konularla da …

Devamı »

 

*Afetler üzerine aykırı notlar (2) Faik Bulut Fotoğraf: Burak Kara, İskenderun Birinci bölümde deprem hakkındaki ezber dışı notları yayınlamıştık. Bu bölümde ise iklim başta olmak üzere diğer doğal afetlerle insan üretimi teknolojik atıkların yol açtığı facialar üzerinde duracağız. Sosyalist kesimlerce iyi bilinen yazar ve düşünür Fikret Başkaya, 15 Şubat’ta mailime ilettiği “Bir tekrarın utancı” başlıklı makalesinde, kâr amaçlı doğa tahribatı ile …

Devamı »

*Leyla Halid, Şarku’l Avsat’a konuştu: Sovyetler Birliği bize havaalanından geçirilebilecek bomba yapımı için gerekli parçaları sağladı (2. Bölüm)

İki uçak kaçıran Halid, Şarku’l Avsat’a Rabin ve Mossad patlayıcısının hikayesini ve ‘Devrim Havalimanı’ fikrinin doğuşunu anlattı. 29 Ağustos 1969’da kaçırılan üç uçaktan biri Ürdün’ün başkenti Amman’ın dışına inmeye zorlandı. Daha sonra bir uçak, Filistinli milisler tarafından bombalandı. (Getty) Amman/Gassan Şerbil (İkinci ve son bölüm) 80’lerine merdiven dayayan Leyla Halid, hayatını gerçekleşmemiş bir hayalin peşinden koşarak geçirdi. Ancak bu hayalinden …

Devamı »

*Leyla Halid: Hariri, Haddad’ın silahlarını Avrupa’ya taşıdı (1.Bölüm)

‘İki uçak kaçıran’ Halid, Şarku’l Avsat’a Mossa füzelerinin hikayesini, Celal Talabani’nin keşif gezisini ve Maruf Saad’ın hizmetlerini anlattı Leyla Halid ve Şarku’l Avsat Genel Yayın Yönetmeni Gassan Şerbil (Şarku’l Avsat) Amman / Gassan Şerbil (Birinci Bölüm) Gazeteciler bazen hayatı güçlüklerle dolu, etkileyici, sert ya da belli bir aşamada önemli rolü olan bir kişinin hikayesinin içine çekilme tuzağına düşerler. Bu kişinin …

Devamı »

Romulus ve Remus

Brittany Garcia Çev: Nizamettin Karaben Romulus & Remus Mark Cartwright (CC BY-NC-SA) Roma Mitolojisine göre Romulus ve ikiz kardeşi Remus Roma şehrinin kurucularıdır. Romulus ve Remus kardeşler, aynı zamanda, Rhea Silvia (hikâyesi Titus Livius’un Ab Urbe Condita adlı kitabında anlatılır) ve (Roma mitolojisinde savaş tanrısı) Mars’ın (bazı versiyonlara göre yarı tanrı kahraman Herkül’ün) çocuklarıdır. Kardeşlerin hikâyesi, doğumları ve maceraları Roma’nın …

Devamı »

*Deprem üzerine aykırı notlar (1)

Faik Bulut 8 Şubat 2023’te 10 il ve çevresinde meydana gelen iki büyük deprem sonucunda 15 Şubat akşamı itibarıyla 47 bini aşan bina yıkıldı. Ölü sayısı 35 binin üzerine çıktı, 105 binden fazla yaralı var. Kurtarılan sayısı 105 bin 505. Bu yazımda, doğal afetler ile teknolojinin yol açtığı sorunlara ilişkin ezber dışı ve aykırı denilebilecek bakış açılarını dile getirmeye çalışacağım. …

Devamı »

*Ukrayna’daki savaş hakkında ‘uyanık ve bilgili vatandaşların’ bilmesi gerekenler

MEDEA BENJAMIN / NICOLAS J.S. DAVIES 1961’de görevden ayrıldıktan sonra Başkan Eisenhower, askeri-endüstriyel kompleksin artan gücü konusunda uyarıda bulundu. Ve yalnızca “teyakkuz ve bilgili vatandaşlardan” oluşan bir topluluğun bu filizlenen devin etkisini sınırlayabileceğini açıkladı. Yarım asır sonra, askeri-sanayi kompleksi çok güçlü görünüyor ve Ukrayna’daki savaştan sulu karlar elde ediyor. Durdurulamaz? Medea Benjamin ve Nicolas J.S. Davies, devam eden katliamı durdurmak için dikkatli …

Devamı »

Bir genel tekrarın utancı…

Fikret Başkaya “Para kral oldukça, özgürlük de adalet de mümkün değildir” Albert Camus Yegâne ereği kâr etmek ve kârı büyütmek olan, her türlü etik (ahlâkî) değere yabancılaşmış bir sosyal sistemde şeylerin sarpa sarmaması mümkün değildir. Üretimin aslî (birincil) amacının insan ihtiyaçlarını karşılamak değil, kârı, dolayısıyla sermayeyi büyütmek olduğu durumda, sadece sosyal mahiyetteki sorunlar değil, doğa tahribatının da derinleşmesi, yaşamın temelinin …

Devamı »

Üniversite öğrencilerini yurtlarından etmeyin!

Mustafa Durmuş Yükseköğretim Kurulu (YÖK) siyasal iktidarın talebi doğrultusunda, üniversitelerde yüz yüze eğitime (bu öğretim yılı için geçerli olmak üzere), geçici olarak son verdi.   Buradan hareketle de, Ankara başta olmak üzere bazı illerde KYK yurtlarındaki öğrenciler apar topar yurtlarından çıkartılmaya başladı. Gerekçe olarak Kahramanmaraş depremi nedeniyle üniversite yurtlarının depremzedelere tahsis edilecek olması gösteriliyor. Binlerce konut boş dururken öğrencileri yurtlarından …

Devamı »

Birleşmiş Milletler raporu: Afet ve krizlerde yerel güçlerle işbirliği ve toplumsal yapılanma çok önemli

Faik Bulut Dünyadaki deprem ve afetlerde kriz yönetimi tecrübeleri neler? Bu işler nasıl organize ediliyor? Kolaj: Independent Türkçe Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremde yaşanan halk seferberliği ile resmi kurumların kaotik yetersizliğini görünce 1966 Varto, 1914 ve 1971 Burdur, 1999 Gölcük, 1999 ve 2022 Düzce, 2003 ve 2020 Bingöl depremlerini hatırladım: Hep aynı tablo; kitlesel halk seferberliği ve iktidarların çaresizliği.  Peki, …

Devamı »

*Deprem ve Irkçılık: Mağduru Mağdura Kırdırmak

Foti Benlisoy 1923 yılının 1 Eylül günü, yerel saatle 11.58’de Japonya’nın Honshu adasındaki Kanto vadisi, 7.9 büyüklüğünde bir depremle sarsılır. Deprem başta başkent Tokyo ve liman şehri Yokohoma olmak üzere çok sayıda yerleşim biriminin bulunduğu çok geniş bir coğrafyada büyük bir yıkıma yol açar. Depremi takip eden büyük yangınlar can kaybının daha da büyümesine neden olur. Bu büyük felaket sonucunda …

Devamı »

*“Ezilenlerin inceliği” rejime karşı

Foti Benlisoy San Francisco şehri 1906 yılının 18 Nisan günü, yerel saatle sabah beşte, 7.9 şiddetinde büyük bir depremle yıkılır. Deprem ve sonrasında üç gün boyunca süren yangınlar sonucunda yaklaşık üç bin kişi hayatını kaybeder, otuz bine yakın bina tahrip olur, şehrin neredeyse yarısı evsiz kalır.   Deprem sonrasında şehirde muazzam bir karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma dalgası gerçekleşir. Kurtarma faaliyetleri …

Devamı »

Depremin sosyolojisi

Şükrü Aslan Fotoğraf: AA Türkiye’de çoğu insanın doğrudan ya da dolaylı bir deprem deneyimi vardır. Zira ülke geçmiş yıllarda kırılan/kırılmaya eğilimli fay hatlarında; yani deprem coğrafyasındadır. Dolayısıyla devletin de bir deprem tecrübesi vardır. Ayrıca sonraki kuşaklara aktarımı sağlanmamış olsa da derin bir deprem hafızası da oluşmuş durumdadır. Bireyler ve topluluklar gibi devletin deprem tecrübesinde de zamanla bir gelişme olması beklenir …

Devamı »

*Deprem üzerine örnekler ve felsefi bakış

Faik Bulut Deprem bölgesindeki insanlarımızın acısıyla sarsıldığımız şu günlerde önemli gördüğüm kimi noktalara değinmek istiyorum. Her şeyden önce, deprem olgusuna farklı bir açıdan bakabilmek için üç önemli örnek vereceğim. İlki Japonya’dan, diğeri sınırın öte yakasındaki Suriye’nin farklı bölgelerinden, üçüncüsü ise deprem meselesinin nasıl ele alınacağını felsefi bir bakış açısıyla irdeleyenlerden. 2013 yılından bu yana depremler ülkesi Japonya’da yaşayan akademisyen Selin …

Devamı »

*Rusya ve İran, Erdoğan’ın seçimi kazanmasını neden istiyorlar?

Faik Bulut Geçtiğimiz günlerde 2 Şubat 2023 tarihinden itibaren, “Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesine yönelik gelecekte yapılacak temasların Rusya ve İran’ın arabuluculuğuyla gerçekleştirilmesi hususunda Ankara ile Moskova’daki yetkililerin mutabakata vardıkları” açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ağustos 2022’de “İran’ın da bu sürece dâhil olmasını” temenni etmiş ve “katılımın gerçekleşmemesine üzülmüştü.” Buna mukabil İran da Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla “Türkiye’nin Suriye’ye yönelik katı tutumunu değiştirmesinin memnuniyet verici …

Devamı »

*Fikret Başkaya: Kapitalizmin içinde bulunduğu durum kriz değil, çöküş

Röportaj: Mühdan Sağlam Dünyada resesyon olgusu belirginleşiyor. İngiltere’de Fransa’da kitleler sokaklarda seslerini eşitsizliğe karşı yükseltiyor. Merkez bankalarının faiz artırımı sıradanlaşsa da krize çözüm üretilemiyor. Servet uçurumuna karşı servet vergisi çözüm olarak işaret ediliyor. Türkiye’de yoksulluk mutlaklaşırken, toplumsal buhran derinleşiyor. Dünya ekonomisinde ne oluyor? Hep bu son denen kapitalist krizler neden son bulmuyor? Türkiye ekonomisinde sorun nereden kaynaklanıyor? Servet vergisi, keskinleşen …

Devamı »

Seçimi Seçmek

Hakan Yurdanur Seçime gidilen daha doğrusu girdirilen bir sürecin içersindeyiz. Bu yazımız da olayların farklı bir yönüne , seçmeye , saymaya ve numaralandırmaya yoğunlaşacağız. Bunları matematik ve mantık çerçevesinde ele almaya çalışacağız. Değiştirende memnun değiştirilende. Peki ama değişen ne ? Soruna cevap arayacağız.     Seçmek demek benzerleri arasından iyi olanı , hoş olanı , üstün olanı bulmak , çıkarmak ve …

Devamı »