Özgür Üniversite Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı
NATO, Washington zirvesinde Ukrayna “komutasının” kuruluşunu duyuracak
Andre Damon tarafından
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ABD öncülüğündeki NATO askeri ittifakının gelecek hafta Washington’da yapılacak zirvede Ukrayna’da Rusya’ya karşı savaşa özel ayrı bir komutanlık kuracağını söyledi.
Stoltenberg, “NATO’nun, üç yıldızlı bir generalin liderliğindeki bir komuta ve Almanya’daki NATO karargahında çalışan yaklaşık 700 personel” altında Ukrayna’ya uluslararası güvenlik yardımının koordinasyonunu ve sağlanmasını üstleneceğini duyurdu.
Stoltenberg’in cuma günü duyurduğu önlemlere ek olarak, ABD basınında NATO’nun Ukrayna’nın içinde üst düzey bir sivil yetkiliyi konuşlandıracağı ve içeride “NATO Ukrayna Misyonu” olarak adlandırılan bir operasyonu resmen başlatabileceği belirtiliyor.
Hem duyurulan hem de henüz duyurulmayan bu hamleler, Biden yönetimi ve diğer NATO hükümetleri tarafından yayılan, NATO’nun Ukrayna’daki savaşa taraf olmadığı yönündeki kurgunun sonunu getirecek.
2022 ve 2023 yıllarında Biden yönetimi Ukrayna’yı silahlandırmaya ve Rusya ile çatışmayı tırmandırmaya çalışırken, ABD Ukrayna’nın silahlandırılmasının NATO tarafından değil, bireysel bazda ülkeler tarafından gerçekleştirildiğini ileri sürdü.
Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki Ocak 2023’te “Bu Rusya ile Ukrayna arasında bir savaş. NATO dahil değil” dedi.
Ancak bu kurgu Washington Zirvesi’nde resmen terk edilecek. Wall Street Journal, bir ABD yetkilisinin “NATO müttefikleri Ukrayna’ya toplam güvenlik yardımının %90’ından fazlasını sağladığından, NATO, Ukrayna’nın şimdi ve gelecekte kendini daha iyi savunabilmesini sağlamak için yardımı koordine etmek için doğal bir yerdir.” dediğini aktardı.
Ukrayna’nın silahlandırılması ve NATO güçlerinin savaşı koordine etmesi bugüne kadar ABD liderliğindeki 50 ülkeden oluşan gayrı resmi bir grup olan Ukrayna Savunma İrtibat Grubu aracılığıyla yürütülüyordu.
Washington zirvesiyle birlikte bu grup, savaşın doğrudan NATO tarafından koordine edilmesi yoluyla ortadan kaldırılacak.
Bu arada Reuters, NATO’nun Ukrayna’daki resmi “görev”inin toplantıda duyurulmak üzere aktif olarak görüşüldüğünü bildirdi:
“Bazı yetkililer başlangıçta, Almanya’da konuşlu üç yıldızlı bir NATO generalinin komutası altında olması beklenen yeni çabayı tanımlamak için “görev” kelimesini kullandılar. Buna NATO Mission Ukraine (NATO Ukrayna Misyonu) kısaltmasıyla atıfta bulundular.”
Stoltenberg, NATO komutanlığının kurulmasının Ukrayna için “NATO üyeliğine giden bir köprü” oluşturacağını söyledi.
Stoltenberg, Avrupa’nın Rusya’yı hedef alan askeri yeniden silahlanma hamlesini çerçevelerken, “Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı 2022’de Ukrayna’nın işgaliyle değil, 2014’te başladı” dedi.
Stoltenberg, 2014’ten bu yana,
“NATO kökten değişti. Bugün, yüksek hazırlık seviyesinde 500.000 askerimiz var; İttifakın doğu kesiminde ilk kez muharebeye hazır muharebe grupları; beşinci nesil uçaklar da dahil olmak üzere daha üst düzey yetenekler; ve Finlandiya ve İsveç ile iki son derece kararlı yeni üyemiz var.”
Stoltenberg, “müttefiklerin, üretimi artırmak için transatlantik savunma sanayi iş birliğini güçlendirecek bir taahhüdü onaylamaya hazır olduğunu” belirtti. Ayrıca, Polonya’da yeni bir Aegis Ashore üssüyle balistik füze savunmamızı daha da güçlendireceğiz.
NATO ittifakı genelinde gerçekleşen büyük çaplı yeniden silahlanmaya işaret eden Stoltenberg, “Sadece bu yıl Avrupa müttefikleri ve Kanada genelinde savunma harcamaları %18 arttı, bu on yılların en büyük artışı” dedi.
Zirve, NATO’nun büyük çaplı genişlemesinin zemininde gerçekleşiyor. Stoltenberg, zirve öncesinde Foreign Affairs’te yayınlanan bir makalede şunları söyledi:
“Kara, deniz, hava, uzay ve siber uzay olmak üzere tüm alanlarda yüksek hazırlık seviyesinde yarım milyon asker var ve her an her NATO müttefikini savunmaya hazırlar. Bu yılki Steadfast Defender tatbikatı gibi büyük ve zorlu tatbikatlar boyunca sorunsuz bir şekilde birlikte çalışmak üzere eğitim alıyorlar. Tatbikat kapsamında Kuzey Amerika birlikleri Atlantik’i geçti, Avrupa’da hareket etti ve toplamda yaklaşık 90.000 askerin katıldığı Avrupa kuvvetleriyle tatbikat yaptı.”
Zirve öncesinde, ABD yetkilileri çatışmaya doğrudan ABD katılımına yönelik her türlü kısıtlamanın sona erdirilmesini talep etti. Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi İstihbarat Başkanı Michael R. Turner, Washington Post’a verdiği bir röportajda, “Ukrayna’nın bir kolu arkadan bağlı bir şekilde savaşmasını durdurun. Ukrayna’nın kendini savunmasını yapay olarak engelliyorlar,” dedi.
Turner, ABD’nin NATO silahlarını kullanarak Rusya’nın daha derinlerine saldırı düzenlemesine açık onay vermesi çağrısında bulunarak, “Ukrayna’nın Rusya içindeki geçerli askeri hedefler hakkında istihbarata ve bunun için onaya ihtiyacı var” dedi.
Demokrat Senatör Jeanne Shaheen ise, “Rusya’nın Ukrayna’nın NATO üyeliği istekleri konusunda veto yetkisine sahip olmadığını iki partili bir temelde işaret etmeye devam etmeliyiz” dedi.
New York Times’ın yazdığına göre bu hafta Avrupa’daki ABD üsleri, savaş zamanları dışındaki en yüksek alarm durumuna geçti. Bu durum, “Kremlin’in Ukrayna’nın Rus topraklarında uzun menzilli silah kullanmasına yönelik tehditlerine” yanıt olarak gerçekleşti.
Nisan ayında Biden yönetimi Ukrayna’ya uzun menzilli ATACMS füzeleri tedarik etmeye başladı. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan daha sonra ABD’nin Ukrayna’nın Rusya toprakları içinde “herhangi bir yere” saldırmak için ABD tarafından sağlanan silahları kullanmasına izin verdiğini ileri sürdü.
CNN, geçen ay Biden yönetiminin Ukrayna içinde doğrudan çalışan askeri yüklenicilere yönelik yasağı kaldırmaya doğru ilerlediğini ve bunun ABD’nin savaşa doğrudan askeri müdahalesini daha da genişleteceğini bildirmişti.
Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi, NATO zirvesinin ön izlemesine “NATO Savaşa Hazır mı?” başlığını koydu.
Şöyle beyan etti:
“NATO savaşa hazır olabilir ancak savaşmaya ve dolayısıyla uzun sürecek bir savaşı caydırmaya hazır olup olmadığı sorusu hala ortada duruyor. Bu hedefe ulaşmak için müttefiklerin daha fazla harcama yapması ve endüstriyel kapasiteyi artırması gerekiyor.”
Washington zirvesi, ABD’de derinleşen siyasi krizin ortasında ve Demokrat Parti içinde Biden’ın Demokrat Parti adaylığından çekilmesi yönündeki çağrıların ortasında gerçekleşiyor.
Biden, sicilini savunurken, ABD-NATO’nun Rusya ile yaşadığı çatışmanın tırmanışına işaret ederek, “Putin’i düşüren adam benim” ve “NATO’yu genişleten adam da bendim” dedi.
defenddemocracy.press
