Özgür Üniversite Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı
SSCB’nin 1989-91’deki varlığı, Batı kapitalizminin egemen çevrelerinde bir onun isteğinin kadir olmasını kışkırttı; üstelik, neoliberalizmin Batı’da da muzaffer bir şekilde yükseldiği bir yıl (1980-90) önceden olduğu gibi. Sömürgeciliğin, ulusal özgürlük hareketlerinden ve devrimlerden ortaya çıkan bir dizi Üçüncü Dünya rejiminin kalıcılığı olarak ortaya çıkıyor.
Bu duygu, Francis Fukuyama’nın, modern insanın kendi kendine özgü öznesi olma yönündeki dağılımılı ve kahramanca çabasının esasen sonucu olan “Tarihin Sonu” belge makalesinde yakalanmıştı. Onun şeyi kişisel olmayan “piyasalar” tarafından düzenlenecekti; Ülkedeki mali küresel sermayeyi kontrol altında tutabilenler. Bütün insanlar, toplumları, ulusları ve devletleri kontrol adıyla yer almak totalliter bir projedir; Elbette demokrasi bayrakları altında ve “piyasaların” sözde kendi kendini düzenleme rolü altında ortaya çıkan tüm sosyal ve uluslararası evrimi kontrol etmek.
“Komünizmin” bolluğundan sonra, daha yoğunlaşan mali sermaye, normalde devletlere ait olan doğrudan üstlenerek ekonomik ve politik güçte benzeri görülmemiş bir artış yaşandı; “Dış düşman”ın ve iç çekişme hareketlerinin ortadan kalkmasından bu yana devletlerin büyük sermayeye katkısı azalır.Zamanımızın gerçek devleti haline gelen ve tek devletlerin büyük ölçüde itaat ettiği bir “Maliye İmparatorluğu” ortaya çıktı.Bu İmparatorluk, Soğuk Savaş’ın sözde sona ermesinin ardından, Washington konsensusüne, Maastricht Antlaşması’na ve DSÖ, IMF vb. gibi bir dizi uluslararası kuruluşa dayalı ekonomik bir “Yeni Dünya Düzeni” yarattı. sermayeyi her türlü kontrolden ve faaliyetlerin üzerindeki tüm kısıtlamalardan kurtardı ve böylece 2008’den bu yana devam eden krize dayanıklı oldu. (Rusya’ya karşı Batılı saldırganlık, ABD ve Batılı ekonomik elitlerin eski Sovyet ülkeleri mutlak kontrol uygulama arzusuyla iyi bir şekilde açıklanabilir. Ancak 2008 mali krizinin de rol oynadığını göz ardı edemiyoruz. geçmişte sık sık olduğu gibi ekonomik krizler de savaşları tetikleniyor ve bu günlerde ekonomik durum ile jeopolitik arasındaki ilişki ele alınmamış bir konu.
2008 kriziyle birlikte ‘ mutlu küreselleşme’ (la mondialization heureuse), yerini ‘mutsuz küreselleşmeye ‘ bırakıyor. Avrupa, Avrupa halklarının Nazizm’e karşı kazanılan zaferden bu yana en büyük fethi olan ve Yunanistan’ın ekonomik ve politik iyileşmesinin yok edilmesiyle devam eden Avrupa refahının hızla yıkılmasına doğru ilerlemesi. Bankalar ‘batamayacak kadar büyük’ o kaybedecek, batacak olan toplumlar, devletler ve uluslar olacak. (Yine ekonomi ile jeopolitik arasında ilginç bir veria kanıt mevcut. Yunanistan’a karşı sağlanan ekonomik “savaşın” sıcaklığının, AB’nin diğer çevre ülkelerine dayatılan neoliberal programlarla hiçbir ortak yanı yok. Bu da muhtemelen Yunanistan’ın jeopolitik konumu nedeniyle mevcuttu. ve Kıbrıs Tarihte Batılı güçlerin Rusya’ya veya İslamcı Doğu’ya karşı yürüttüğü tüm kampanyaların öncesinde Güneydoğu Avrupa’yı kontrol amaçlı alma amaçlı saldırılar yaşandı.
Fukuyama’nın projesi, Batı’nın ekonomik, politik ve kültürel modelinin asimile edici gücü, Batı Kapitalizminin ve onu kontrol edenlerin küresel hakimiyetini desteklemeye yeterli olduğu dayanağına dayanmaktadır. Ancak böyle bir tahakkümün ancak silah zoruyla ve savaşla kurulabileceğine inanan Samuel Huntington’ın görüşü değil. Ve bunun çözülmediği için, kültürel farklılıkların kaçınılmaz olarak çatışmaya yol açtığına dair ırkçı ve asılsız teoriyi öne sürüyor. Böylece, “üstün” kolektif Batı’nın geri kalana karşı mücadelesinin temellerini atıyor, ama aynı zamanda “geri kalanlar” arasındaki bölünmelerin de temellerini atıyor, çünkü “böl ve yönetim” politikalarının kullanılmasından küresel hiçbir egemenlik empoze edilemez.
Elbette hepimiz ki Avrupa güçleri Afrika’ya Afrikalıları uygarlaştırmak için gitmediler, oraya giden hammaddelerini ele geçirmek için gittiler. ABD’nin dünyanın onlarca ülkesinde demokrasiyi sağlamak için müdahale etmediğini de herkes gösteriyordu, ya da Şili’den Endonezya’ya kadar dünyanın her yerinde kanlı diktatörler dayatmazlardı. Ve tam tersi. Maddi açıdan son derece dezavantajlı durumda olan kişi ve halklar din (hatta 20. yüzyılda komünizmin oranında seküler “dinine”) yönelirlerse, buna direnebilmek ve var olabilmek için yapıyorlar.
*valdaiclub.com
