Özgür Üniversite Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 17 Kasım’da kabul ettiği 2803 sayılı kararda , uluslararası bir gücün Gazze’de ” görevlerini yerine getirmek için gerekli tüm tedbirleri alacağı ” belirtiliyor.
Bu karar, ABD Başkanı Donald Trump’ı Filistin topraklarının başına oturtuyor ve bölgenin geleceğine ilişkin 20 maddelik planını denetlemekle görevli Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) bünyesinde çokuluslu birlikleri görevlendiriyor.
“Manda” terimi, ne yazık ki, Filistin işlerine yabancı müdahale bağlamında fazlasıyla tanıdık geliyor.
İngiliz-İsrailli tarihçi Avi Shlaim, Middle East Eye’a yaptığı açıklamada, ” Bu, yerli halkın haklarını ve isteklerini tamamen hiçe sayan klasik bir sömürge planıdır ” dedi .
” Bu anlamda, Filistin üzerindeki İngiliz mandasına benzetilebilir .” ” Hamas’ı Anlamak: Ve Bunun Neden Önemli Olduğu” kitabının yazarı Helena Cobban, ” manda ” teriminin ilk bakışta sadece teknik bir terim olduğunu söyledi.
” Ancak Batı Asya’daki tüm insanlar için tarihi öneme sahip ,” diye açıkladı MEE’ye .
” Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Büyük Britanya ve Fransa’ya eski Osmanlı topraklarında verilen mandalar, bu bölgelerdeki halkların bir şekilde kendi kendilerini yönetmeye ‘hazır’ olmadığı şeklindeki sömürgeci varsayıma dayanıyordu. “
Yaklaşık bir asır sonra, dünya güçleri Filistin topraklarının kontrolünü yeniden ele geçiriyor ve bu durum bir geçiş dönemi olarak sunuluyor.
Pazartesi günü 13’e karşı 0 oyla ve 2 çekimser oyla kabul edilen 2803 sayılı karar, iki yıllık bir süre boyunca çokuluslu birliklerin, Filistinli teknokratların ve yerel polis gücünün gözetimini üstlenecek bir ” barış konseyi ” nin oluşturulmasını öngörüyor .
Hamas ve diğer bazı Filistinli gruplar tarafından reddedilen karar tasarısı, Filistin Yönetimi’nin (FY) desteğine sahip.
Metinde , belirli koşulların sağlanması koşuluyla ” Filistin devletinin kendi kaderini tayin hakkı ve tanınması “na muğlak ve kaçamak bir gönderme yapılıyor.
İngiliz-İsrailli analist ve eski barış müzakerecisi Daniel Levy, MEE’ye yaptığı açıklamada , ” Bu, temel bir hakkı koşula bağlamakla ilgili: Kendi kaderini tayin hakkı ” dedi.
” Uluslararası hukukun garantörü olan BM’yi, onu zayıflatan bir kuruma dönüştürüyor .”
BM Güvenlik Konseyi’nin 13 üyesinin yanı sıra, metin Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Suudi Arabistan, Türkiye ve Endonezya gibi birçok Müslüman çoğunluklu Arap ülkesi tarafından onaylandı.
Rusya ve Çin oylamada çekimser kaldı. Rusya kararı ” sömürgeci ” olarak nitelendirse de, iki ülkenin de veto kullanmadığını belirtmek önemlidir . Levy, Filistin Yönetimi’nin plana verdiği desteğin, Müslüman çoğunluklu ve Arap devletlerinin de planı desteklemesine olanak sağladığını ve bunun da Rusya ve Çin’in veto kullanmasını engellediğini belirtti .
Levy, ” Müslüman çoğunluklu devletler bunu desteklediğinde, kimse taraf değiştirmeyecekti ” diye iddia etti.
Kuvvetleri konuşlandırmaya karşı isteksizlik
Hamas, silahsızlanma fikrini kabul etmediğini ve metnin Filistinlilerin hak ve taleplerini karşılamadığını belirterek kararı reddetti.
Grubun silahsızlanmayı reddetmesi çokuluslu birlikler açısından sorun teşkil ediyor.
Kararda öngörüldüğü gibi, uluslararası barış gücünün Gazze’ye konuşlandırılarak “terörist” altyapının imhasına katılması ihtimali, Hamas var olduğu sürece düşük.
Şlaim, İsrail ordusunun iki yıldır aralıksız bombalamalarına rağmen Hamas’ı silahsızlandıramadığına dikkat çekti.
” Peki uluslararası bir örgüt bunu nasıl başarabilir? Ve hangi Arap ülkesi İsrail’in kirli işlerini yapmayı kabul eder? ” diye sordu. ” Bu, Gazze üzerinde süresiz İsrail kontrolü kurma planıdır. “
Bayan Cobban, bölgesel paydaşların bu konuda isteksiz olacağını kabul etti.
” İsrail’in uzun zamandır övülen ordusunun Gazze’deki Filistin direnişini yenmesi mümkün değilse, İsrail Güvenlik Güçleri’ne katılmayı düşünen Arap veya Müslüman ordularındaki hiçbir kurmay subay, güçlerinin böyle bir şeye kalkışmasını istemez ” dedi.
Hamas, silah ve personel sayısını azaltmaya yönelik bir miktar isteklilik gösterdi: Silahsızlanma ve yeteneklerini bağımsız bir Filistin devletinin ordusuna entegre etme olasılığından bahsetti.
Cobban, bu yaklaşımın sömürgecilik karşıtı mücadele güçleri arasında sömürgecilik sonrası dönemde dekolonizasyon sürecinde yaygın olarak görüldüğünü belirtiyor.
Silahsızlanma konusunda yaşanan mevcut çıkmaz göz önüne alındığında, kararın uygulanması belirsizliğini koruyor.
Her halükarda, BM Güvenlik Konseyi’nin Trump yönetimi altında İsrail’in kısmi desteğiyle geliştirilen bir planı çekincesiz onaylaması son derece önemlidir. Cobban, Güvenlik Konseyi üyelerinin çoğunun neden ” tamamen teslim olduğunu ” ve Rusya ile Çin’in neden veto yetkilerini kullanmadığını sorguladı .
” Dün Güvenlik Konseyi’nde yaşananlar BM’nin itibarını zedeledi ” dedi.
” Örgüt ve temsil ettiği her şey şu anda krizin eşiğinde ve toparlanması uzun zaman alabilir, eğer toparlanabilirse. “
*investigaction.net
Kaynak: Middle East Eye via ISM
