Güncel Yazılar

  Laiklik Eski Yunanca’daki laik, yani halk kelimesinden türetilmiş.   Halk, kişilerin doğuştan gelme ve/ya da sonradan edinilme hiçbir özelliği dikkate alınmaksızın hukuksal olarak eşit sayıldıkları düzendir. Burada, en başta cinsiyet ve sonrasında da dil, din, meşrep, etnik köken vb… olmak üzere kişilerin hepsi birbirinden farklı her türlü somutluk dışındaki özelliklerinden tümüyle soyutlanarak hepsinin birbirine eşit olarak ele alındıkları hukuksal …

Salı günü öğleden sonra Beyrut limanı bölgesini tamamen saran feci yangın, Lübnan’ın aşırı zengin egemen sınıfına uzun zamandır duyulan öfkeyi körüklemiş durumda. Patlama, Lübnan siyasi seçkinlerine yönelik mahkûm edici bir suçlamadır. Uygun güvenlik kontrolleri olmaksızın yıllarca büyük miktarda yüksek patlayıcı amonyum nitratın bir rıhtım deposunda depolanmasına izin verdiler. Bu, dünya genelinde son dönemde bütünüyle öngörülebilir ve önlenebilir olan, kapitalizme ve …

Dil üzerine yapılmış en kısa ve en açıklayıcı tanım, ′Dil, insan varlık ilişkisinde bilme, insan-insan ilişkisinde bildirişme aracıdır.′  biçimindedir (1). Bu yazımızda, dilin ne olduğunu bildiğimizi var sayarak, dillerin sınıflandırılması konusunda geliştirilmiş bazı terimlerin tartışmalı yanları ve onların keyfi kullanımı üzerinde duracağız. Artzamanlı dilbilimin araştırma alanlarından biri, bir dilin hangi dil ailesine dahil olduğu/olabileceğidir. Bir dilin olası ilk biçimini/biçimlerini yeniden …

Refah Partisi’nin önemli belediyeleri kazandığı 1994 yerel seçimlerinden, Hilafet çağrılarının Atatürk’e hakaretler eşliğinde dile getirildiği 2020 Temmuz’una kadar geçen sürede “Türkiye’ye şeriat mı gelecek?” sorusu değişik vesilelerle gündeme geldi. Çeyrek asır geçti ve şeriat gelmedi. Peki bu durum bundan sonrasının da garantisini taşıyor mu? Sivil bürokrasisi, milli eğitimi, yargı organları mensupları, emniyet, istihbarat ve son olarak ordusu siyasal İslamcı kadrolarla …

11 Temmuz 2020 Güney Çin Denizi’nde ABD’nin Cumartesi gününden başlayarak gece gündüz uçak kalkışlarını içeren “üst seviye” savaş oyunları yürütecek iki uçak gemisi saldırı grubunun var olması, Trump yönetiminin Çin’e karşı hız kazanan savaş hazırlıklarının bugüne kadarki en çarpıcı kanıtıdır. İki uçak gemisi operasyonunun Çin’in aynı stratejik sulardaki deniz tatbikatlarıyla aynı zamana getirilmesi, bunları oldukça provokatif ve tehlikeli hale getirmektedir. …

Bugün, 4 Temmuz 1776’da Amerika Birleşik Devletleri’ni kuran Bağımsızlık Bildirgesi’nin ilan edilmesinin 244. yıldönümü. Bildirge yayımlanmadan önce, Amerikan kolonilerinde yaşayanlar, özellikle de Massachusetts’tekiler, Büyük Britanya’nın son derece güçlü askeri kuvvetleri ile 15 aydır savaştaydı. Bağımsızlık için nihai karar henüz alınmamış olmasına rağmen, 11 Haziran’da Philadelphia’da toplanan Kıta Kongresi, bir Bildirge taslağı hazırlama görevini Beşler Komitesi’ne verdi. Bu komite; Pennsylvania’dan Benjamin …

Rıfat (2) Faik Bulut bu makalesi Independent Türkçe’de yayınlanmıştır.  Cumartesi 27 Haziran Kolaj: Independent Türkçe Mevlanzade Rıfat’ın siyasi ve fikirsel hayatı, iki ana evreden oluşur. DAHA FAZLA OKU İflah olmaz bir Osmanlı aydını: Gazeteci ve siyasetçi yanıyla Kürt Mevlanzade Rıfat (1) Serbestçi (özgür) ve liberal Osmanlıcı olan ilk evresi, geçen hafta Independent Türkçe gazetesinde yayımlandı. İkinci evresi, Kürt meselesi içindeki mücadelesidir. Genelde çoğu araştırmacı …

Batılıların üç aylık kısıtlama dönemi sırasında Ortadoğu haritası derinden değişti. Yemen iki ayrı ülkeye bölündü, İsrail birbirinden nefret eden iki Başbakan eliyle felce uğratıldı, İran, Irak ve Libya’da açıkça NATO’yu destekliyor, Türkiye, Suriye’nin Kuzeyini işgal ediyor, Suudi Arabistan iflasın eşiğinde. Tüm ittifaklar sorgulanıyor ve yeni kırılmalar ortaya çıkıyor ya da daha doğrusu yeniden canlanıyor. 2001 yılında Donald Rumsfeld ve Amiral …

Osmanlı’nın son dönem aydınlarından Kürt Mevlanzade Rıfat; fikirleri, siyasi tavırları ve faaliyetleriyle tartışmalara konu olmuştur. Hayatı hakkında kamuoyuyla paylaşılan bilgiler, son dönemlere kadar genellikle tek yanlı, sınırlı, yüzeysel, aşağılayıcı ve suçlayıcı bir tarzda sunulmuştur.  Önce aşağılama kabilinden bir örneğe bakalım: Mevlânzade Rıfat, İttihad ve Terakki’nin yanı sıra İstiklâl Savaşı’na da muhalif olmuş, zaferin kazanılmasından sonra 150’likler listesine alınmış ve sürgünde …

Parlamenter Sistemin Tarihinde Yeni ve Can Alıcı Bir Dönüm Noktası; 7 Haziran 2015 Seçimleri Haziran 2011 seçimleri öncesinde Kürtler ve Türkiyeli siyasi çevreler, farklı demokratik örgütler, bireyler, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğunu oluşturdular. 2008 yılında kurulan BDP (Barış ve Demokrasi Partisi) bu bloğu destekliyordu. Bağımsız adaylarla seçime girildi ve yüzde 5,6 oranında oy alınarak 36 milletvekili çıkarıldı. 15 Ekim 2011’de …

Parlamenter Sistemin Tarihinde Yeni ve Can Alıcı Bir Dönüm Noktası; 7 Haziran 2015 Seçimleri 7 Haziran seçimleri, 1876’dan beri kesintilerle süregelen parlamenter sistemin tarihinde önemli bir dönüm noktası oldu. Bu tarihten sonra başlayan süreçte 1946 yılından beri var olan parlamenter sistem kaldırıldı ve Cumhurbaşkanlığı sistemi adıyla tek adam yönetimi kuruldu. Bu sistemde T. Erdoğan’a verilen yetkiler, 1876 Birinci meşrutiyet döneminde …

PAZAR, PAZAR 21.06.2020 İlm kesbiyle pâye-i rif’at Ârzû-yi muhâl imiş ancak Aşk imiş her ne var âlemde İlm bir kîl ü kal imiş ancak[1] Fuzulî Senaryosunu Gülse Birsel’in yazdığı Avrupa Yakası isimli bir sitcom vardı; muhtemel ki, denk gelmişsiniz, izlemişsinizdir.  İzlediyseniz, Erol Günaydın’ın canlandırdığı  Avrupa Yakası dergisi İdari Müdürü Burhan Altıntop karakterini mutlaka hatırlayacaksınızdır.  Burhan, birlikte çalıştığı beyaz yakalı/Türklere, “sosyete”ye …

“Bilinçleninceye dek başkaldıramayacaklar, başkaldırmazlarsa da bilinçlenemeyecekler.”[1] Öncelikle, kavram bence oldukça tartışmalı. Bir cinsiyete, üstelik de tarih-aşırı bir bilinç atfetmek, bırak Marksizm ile, düz mantıkla dahi mümkün değil. Örneğin Kleopatra da kadındı, onun cariyesi de, sen de… Üstelik ataerki (patriyarka) o günlerde de vardı, bu günlerde de… Şimdi buna dayanarak, Kleopatra’yı, Hürrem Sultan’ı, onların cariyelerini, ırgat kadınları ve seni-beni (bir de …

Ortak görüşünüzden bıktık artık! 2 HAZİRAN 2020 Kuramsal açıdan, uzun bir eğitim sürecinden geçen siyasetçiler ve hekimler bilim insanlarıdır. Ancak uygulamada, bunların çok azı bir bilimsel yaklaşım içerisindedir. Bugün, alınmış olan sözde sıhhi önlemlerin (evlere hapsetme, sosyal mesafe, maske ve eldiven kullanımı) sorumluluğunu kimse üstlenmek istememektedir. Hepsi de üniversite kararlarının, bilimsellik şemsiyesinin ve ortak görüşün ardına sığınmaktadır. Soldan sağa: İçişleri …

“36 farklı ülkeden ve 4 farklı dinden 587 insanı taşıyan Mavi Marmara Gemisi’nin en yaşlı yolcusu olan Vatikan Papazı Hilarion Capucci (Kapuçi), 94 yaşında Roma’da vefat etti. Cappuci, benim hem yoldaşım hem de hapishane arkadaşımdı, cezaevinde ise koğuş arkadaşım.  Bu aziz insanla hem Antalya’da üç gün aynı spor salonunda birlikte oldum, hem Akdeniz sularında aynı gemiyle dört gün birlikte yolculuk yaptım, hem …

George Floyd’un Minneapolis, Minnesota’da polis tarafından öldürülmesine karşı ABD genelinde şiddetli bir tepki olarak protestolar ve gösteriler patlak verdi. Minneapolis’te, Floyd’un öldürüldüğü yerde binlerce kişi toplandı ve Minneapolis Üçüncü Polis Merkezi’ne yürüdü. Perşembe günü çok sayıda yer ateşe verildi. Bu yazı yazılırken yanmaya devam eden Üçüncü Polis Merkezi de bunlar arasındaydı. Minnesota Ulusal Muhafız Teşkilatı, Perşembe akşamı, 500 askerin harekete …

Covid-19 salgını karşısında Batı’nın siyasi yanıtlarını dayatan grubun Çin karşıtı histerisi ne olursa olsun, mevcut durum Batı’nın Çin’in imalat ürünlerine bağımlılığını göstermiştir. Bu tespit, Trump yönetimini ticareti yeniden dengelemeden, savaşa başvurmaya gerek olmadan askeri bir çatışma iradesine geçmesine yol açtı. İpek Yollarının sabote edilmesi süreci resmen başlatılmıştır. Yönetiminin sağlık kurallarını ihlal eden Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 13 Mayıs 2020 tarihinde, …

Kapitalizmin “kıt” kaynakları piyasa mekanizmasına bağlı olarak değişik iktisadi faaliyetlere (en kârlı alanlara da demek mümkün) yöneltmesinin sonucu “asli” ihtiyaçların sadece salgın dönemlerinde değil normal dönemlerde de sağlanamamasıdır. Dolayısıyla, “asli” işçi kategorisi vesilesiyle P. Baran ve P. Sweezy’nin yıllar önce esas olarak kapitalizmin ne kadar etkin olmayan, ne kadar israf yaratan bir ekonomik sistem olduğunu gündeme getirişine benzer bir imkân …

Koronavirüs tüm dünyayı etkiliyor ve herkes kaygı içinde. Bu kaygıyı anlamamak mümkün değil, ama kaygının yalnız sağlıkla ilgili olmadığını çok boyutlu bir krizle karşı karşıya olduğumuzu da saptamak gerekiyor. Eve kapanmak durumunda olan insanlar yalnız virüs kapıp hastalanmaktan değil, hatta daha çok gelecekten kaygılanıyorlar. Dolayısıyla hem bireysel perspektifle hem toplumsal mücadele açısından bu çok boyutlu krizler yumağını anlamak önemli. Bu …

16 Mayıs 2020 Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Çarşamba günü yaptığı açıklamada, doğrulanan toplam koronavirüs vaka sayısı bakımından Kuzey ve Güney Amerika’nın ilk kez Avrupa’yı geride bıraktığını duyurdu. Batı Yarımküre’de resmen bildirilen vaka sayısı 1,74 milyona ulaşırken, Avrupa’daki sayı 1,73 milyon. Bu kayma kuşkusuz önemli olmakla birlikte, hem ABD’de hem de Latin Amerika’nın sürekli genişleyen bölgelerinde, bu sayıların virüsün gerçek yayılma …

Doğa üzerinde sınırsız tahakküm kuran, amacı insan ihtiyaçlarını karşılamak olmayan, yalnızca kar odaklı üretim yapan bu uygarlık şekli ekosistemi yok etmeye devam etmekte. 1948 yılında, 2. emperyalist paylaşım savaşı sonrası kurulan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 72 yıllık bu süreçte ilki 2009 yılında olmak üzere on bir yıllık süre içinde altı sefer “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etti. Acil durumlardan …

6 Mayıs 2020 Çarşamba İlk başta, hemen yanlışımı düzelteyim: Resmî adı “100. Yıl Özel Oturumu” olan bir TBMM oturumu yok. TBMM’nin açıldığı tarihin 100. yılına denk gelen 23 Nisan 2020 tarihli 27. Dönem 3. Yasama Yılı 88. Birleşim’i var. Bu oturumda hatipler, günün anlam ve önemine binaen konuşmalar yaptılar. Mithat Sancar’ın HDP Eş Genel Başkanı sıfatıyla yaptığı konuşma ise TBMM’de …

“- Ülkenizde faşist var mı? – Faşist olduklarını bilmeyen ama zamanı geldiğinde bunu öğrenecek bir sürü insan var!”[1] İbrahim öldü(rüldü)… Helin ve Mustafa da öyle… Biri adil yargılanabilmek, diğerleri ise türküleri üzerindeki yasakların kalkması için girdikleri ölüm orucunda sonuna dek yürüdüler… Geride acıları kaldı… Ve yüreklere gömülen öfkeleri… Acı ve öfkeyi şimdilik bir yana bırakalım. Ama yitirdiklerini kavlince uğurlamak, onun …

“Kapitalizm bir meta uygarlığı, canlı olan ne varsa ölü metalara dönüştürüyor. Her şeyi metalaştırıyor, şeyleştiriyor, parayla alınır satılır nesnelere, bir kâr aracına dönüştürüyor. Bu niteliğinden ötürü kapitalizme – kadavra medeniyeti diyorum”.    Bu sözlerle başlıyor Fikret Başkaya hocamızın kitabı ” Gençlerle Başbaşa İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım “. Kısa fakat bir o kadarda zihnimizde açtığı yeni ufukla uzun bir yol …

Avrupa hükümetlerinin Covid-19 karşısında gösterdikleri budalaca tepkiler, Donald Rumsfeld ve George W. Bush’un eski danışmanları tarafından dikte edildi. Resmi söylemin aksine, hiçbir tıbbi iddiaları yoktur. Salgının gerçekliğine yanıt vermekten çok, Avrupa toplumlarını kendi siyasi-mali projeleriyle bütünleştirmek üzere dönüştürmeyi amaçlamaktadırlar. Covid-19 salgınının doğal mı olduğu yoksa insan eliyle mi yaratıldığı tartışmalarını bir yana koyarsak, salgın bir ulusötesi gruba siyasi projesini tartışılmadan …

Marx’ın, insanlığın olup biteni yorumlama ve değiştirme çabasına sunmuş olduğu katkının esasta iki yönlü olduğunu söyleyebiliriz. Bunlardan biri tarihsel materyalizm ya da tarihi maddecilik iken diğeri artık değer yasasıdır. Tarihi, maddeci bir temelde okumaya çalışan Marx; insanlık tarihinin siyaset, bilim, sanat, din vb. edimler üzerinden değil esas olarak yeme, içme, barınma, giyinme, sağlık, vb. temelinde geliştiğini vurgulamıştır. Buradan vardığı sonuçlar …

Covid-19 salgını bugüne kadar 200.000’den fazla insanın ölümüne neden oldu ve milyarlarcasını telaşa ve korkuya sürükledi. Bu panik hali bunların birçoğunu eleştirel düşünceden mahrum bıraktı ve onları aptalca siyasi kararlar almaya ya da bu kararları onaylamaya itti. Yazışmaları Kaiser Health News ve New York Times web sitesi tarafından ortaya çıkarılan, kendilerini Kızıl Şafak (Red Dawn) olarak adlandıran bir grup tanınmış kişi, bir kıyamet ideolojisini …

Kapitalizm’i diğer sistemlerden ve toplumsal formasyonlardan ayıran en temel özellik, dünyanın hemen hemen her yerini metalaştırması ve küresel ulus üstü bir üretim ağını yayabilme kapasitesine sahip olmasıdır. Kapitalizm bir dünya sistemidir. Kapitalizm’i var eden üretim ilişkileri dünyanın iktisadi anlamda şekillenmesinde belirleyicidir… Bu üretim ilişkilerinin ortaya çıkardığı sorunlar ile bugün insanlık bir bütün olarak cebelleşmektedir. İşsizlik, yoksulluk, adaletsizlik, doğanın yağmalanması, ekolojik …

Koronavirüs salgını ve onun ekonomik sonuçları, bütün dünyadaki milyarlarca insanın gözleri önünde, kapitalist sistemin apaçık saçmalıklarını olduğu kadar içten çürümüşlüğünü de ortaya çıkarmış durumda. Örnek olaraksa, Amazon’un kurucusu ve dünyadaki en zengin kişi olan Jeff Bezos’un bu yılın başından beri servetini 24 milyar dolar arttırarak 138 milyar doların üstüne çıkarmasına; diğer tarafta ise ABD’deki ve dünya genelindeki hemşirelerin ve sağlık …

18 Nisan 2020 14 Nisan’da, COVID-19 salgınının dünya çapında neden olduğu ölü sayısı 126.000’i geçti. Salı günü Amerika Birleşik Devletleri’nde 2.400’den fazla kişi hayatını kaybetti ve ülke genelindeki toplam ölü sayısı 26.000’e ulaştı. Bu resmi rakamlar, koronavirüse yakalanmaları sonucu hayatını kaybeden insanların gerçek sayısından kuşkusuz oldukça düşüktür. 1930’lardan beri ABD topraklarında Amerikan halkının sosyal refahı üzerinde böylesine yıkıcı bir etkide …

Fransız yazar/düşünür Andre Gorz;  Doğu Bloku’nun dağılmaya yüz tuttuğu, sosyalizme yönelimin zayıfladığı bir dönemde, 1980’lerin başında yayımlanan “Elveda Proletarya” adlı kitabında, hızla gelişen teknoloji sayesinde makinelerin işçilerin yerini alacağını ve kol işçiliğinin yok olacağını iddia ediyordu. Tez büyük ilgi uyandırdı. Tahmin edileceği gibi liberal akımı benimseyenler bu teze dört elle sarıldı.  Ama asıl ilginç olan, işçi sınıfını temsil ettiğini ya …

Her büyük salgın, her zaman nüfusu yok ederek olmasa da, isyanlar ve siyasi rejim değişikliklerine yol açarak tarihin akışını değiştirmiştir. Panik sonucunda düşünme yeteneğimizi yitiriyor ve toplu olarak hayvanlar gibi hareket ediyoruz. Birçok toplum böylesi dönemlerde aldıkları ahmakça kararlar sonrasında ayakta kalmayı becerememiştir. Sakinleri ev hapsinde tutulan New York’un boş sokakları. Tarihsel olarak, ulusal ekonomileri sarsan büyük salgınların neredeyse tamamını …

Resmî ideoloji, yurttaşların düşünmesi, söylemesi, inanması ve tüm bunlara uygun şekilde hareket etmesi için resmî ideologlar tarafından kurgulanmış fikirler, değerler ve ritüeller bütünüdür. Diğer bir ifade ile belirtmek gerekirse resmî ideoloji, bizden inanmamız istenenlerin toplamıdır; yurttaşın zihninin dönüştürülmesi sürecidir. Devlet, çeşitli toplumsal kurumlar aracılığı ile vatandaşının düşünmesini, inanmasını, yapmasını istediklerini ona aktarır; verir. Bu verilenleri içselleştirenler, zihni inşâ edilenler makbul …

Tüm dünyada işçiler, giderek daha yüksek sesle, işyerlerinde yeterli iş güvenliği önlemleri alınmasını, salgın sürecinde gerekli olmayan çalışmaya son verilmesini ve koronavirüs salgınıyla mücadele için gerekli kaynakların aktarılmasını talep ediyorlar. Hemşireler ve sağlık emekçileri, Amazon ve posta işçileri ile market, gıda işleme ve kurye çalışanları da dahil olmak üzere, neredeyse hiçbir koruyucu önlem olmaksızın kritik hizmetlerde çalışanların grevleri ve protestoları …

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Müdürü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Perşembe günü dünya genelinde doğrulanan koronavirüs vakalarının sayısının 200.000’e yükseldiğini duyuran konuşmasında şunları söyledi: “Bu salgını yenilgiye uğratmamızın tek yolu, her zaman söylediğimiz gibi, dayanışma. Dayanışma, dayanışma, dayanışma … Biz tek bir insan ırkıyız ve bu aslında yeterli. Bu, insanlığa karşı görünmez bir düşmandır.” İnsanlığın dünya genelinde dayanışması sadece yüce …

Birbirine bağlı tekerlek sistemlerinde arka tekerlek ön tekerleği izler. Mekaniğin bir kuralıdır bu. Bu kuralı düşünsel alana uyguladığımızda da benzer bir işleyişle karşılaşırız. Yüzyılların gözlemiyle kalıplaşan bu deneyime göre, Ön tekerlek nereye giderse, arka tekerlek de oraya gider. Yıl, 1973 ve yer İstanbul’du. Necmettin Erbakan Milli Gazete’nin düzenlemiş olduğu ʺSanayi Davamızʺ başlıklı bir konferansın konuşmacısıydı. Milli Gazete ise 12 Ocak …

Seyfi Oktay ile Mustafa Timisi’nin bazı Alevi arkadaşlarıyla 1963’te yayınladıkları ortak bildirinin arka planındaki gelişmeleri sıralayalım: Yeni anayasayı hazırlamakla görevlendirilen Anayasa Komisyonu Başkanı Ord. Prof. Dr. Sıdık Sami Onar, devletin Sünnilere tanıdığı olanakları (ibadet, inanç eğitimi, cemevi kurmak gibi) Alevilere de tanıması gerektiği görüşündeydi. Faik Bulut Gazete Duvar’daki 5 Şubat tarihli makalemde, Alevilerin “kimlik mücadelesini” tanımlamıştık… Yayından sonra ülkenin farklı yerlerinden …

Amerikan askerleri yirmi yıldır yasalarını genişletilmiş Ortadoğu’ya dayatmaktadırlar. Birçok ülke kendisini savunacak bir devletten mahrum bırakılmış durumdadır. Halklar İslamcı diktatörlüklere maruz kalmıştır. Kıtlıkların yanı sıra kitlesel cinayetler de işlenmiştir. Başkan Donald Trump generallerine askerlerini yurda geri çekmesini emretse de Pentagon yarım kalan işini NATO askerleriyle sürdürme niyetindedir. VOLTAİRE İLETİŞİM AĞI | ŞAM (SURİYE) | 18 ŞUBAT 2020 ABD Avrupa Kuvvetleri Yüksek Komutanının …

Çin, Vuhan’da yoğunlaşan koronavirüs salgını, birkaç hafta içinde, 11 milyon nüfusuyla New York City’den daha büyük bir küresel metropolün kapatılmasına yol açtı. Salgın, çağdaş toplumun, hiçbir kapitalist hükümetin yeterince hazırlıklı olmadığı tehlikeler olan yeni bulaşıcı hastalık türleri karşısında fazlasıyla savunmasız olduğunu gözler önüne serdi. Tehlikeli maddelere karşı koruyucu elbise giyen bir işçi, Pekin’deki bir metro girişinde bir yolcunun vücut ısısını …

Marx ve Engels’in bize anlattığı çelişik bağ, doğanın edilgen bir oluşum olmadığıdır. İnsanoğlu ancak onun kendi mantığı içinde onunla uyumlu bir ilişki kurabilir. Bu mantığı, bugün olduğu gibi, sermayenin mantığına dönüştürürse doğa kusar. Bugün öylesi bir süreçteyiz: Doğa sermaye toplumuna kusuyor… Bu yıl ‘Uyumlu ve Sürdürülebilir Bir Dünya İçin Paydaşlar’ başlığıyla düzenlenen Davos zirvesi, ardında Donald Trump ve “Gelecek İçin …

Çarşamba günü, ABD Başkanı Donald Trump’ın azil davasının ikinci gününde Senato salonunda konuşan Kongre üyesi Adam Schiff, “Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ile orada savaşabilelim ve burada savaşmak zorunda kalmayalım diye, Ukrayna’ya ve halkına yardım ediyor,” dedi. “Bizim” Rusya ile savaştığımız iddiası, Amerikan halkının çoğunluğuna şaşırtıcı gelecektir. Medya, yıllarca, ABD ile Rusya ya da Çin arasında bir savaş çıkması tehlikesine bir …

Eylül 2019‘dan itibaren, sonbaharın sıcak günlerinden, soğuk kış günlerine geçişte dünya, büyük insanlığın, yeni bir hareketlilik ve isyan dalgasına sahne oldu. Doğudan batıya Hong Kong, Endonezya, Hindistan, Afganistan, İran, Irak, Kurdistan, Suriye, Lübnan, Yemen, Somali, Mısır, Libya, Cezayir, Yunanistan, Fransa, Katalanya, İspanya, Şili, Ekvator, Bolivya, Haiti gibi ülkelerde;  işçiler, emekçiler, dar gelirliler ve işsizler; iş, aş talebiyle; işsizliğe, hayat pahalılığına …

İleri kapitalist ülkelerdeki kârlılık azalması, sermayedarları kârlılığı arttıracak faktörleri tek tek değerlendirerek, yeni alanlara ve ülkelere yatırım yapmak zorunda bırakır Gazetelerde okuyoruz. Çin dünyanın en büyük ekonomisi olma yolunda. Öte yandan, ABD ile süren “ticaret savaşları” büyümeyi yavaşlatıyor. İsterseniz, bir de sol kesimlerde çok yaygın olan şu klişeyi ekleyelim: “Yabancı sermaye Çin’e gidiyor, çünkü emek ucuz.” Wall Street Journal’a dönelim: …

Libya’ya yeni silahların ve yeni savaşçıların gelmesi, halka karşı yeni bir savaşın habercisidir. Gerçekte, Rumsfelf/Cebrowski’nin bitmeyen savaş stratejisine uygun olarak gerçekleştirilen NATO saldırısından bu yana ortalık hiç durulmadı. Başoyuncular, ek bir aşamayı geçerek hiçbir şeyi çözemeyecek, ancak çatışma bölgesini genişleteceklerdir. Başbakan Fayiz el-Saraç, Savunma Müsteşarı Tuğgeneral Salah el-Namuş ile birlikte Türkiye’nin müdahale planını görüşürken. Libya ve Sahel’deki mevcut dramatik durumun …

Yeni Avrupa Komisyonu, ABD’nin geri çekildiği dönemde planını açıkça ortaya koydu: Batı Avrupa’ya, XVI. ve XIX. yüzyıllar arasında dünyanın geri kalanı üzerinde sahip olduğu hakimiyeti yeniden kazandırmak. Bunu yapmak için, filozoflarının sözcüklerini karşıt anlamlarıyla kullanan ucuz bir ideolojiyi benimsemektedir. Bu duruş gülünç olsa da savaşa yol açması olasılığı vardır. Eski Alman Savunma Bakanı Ursula von der Leyen, Spitzenkandidat Manfred Weber …

1917 Rus devrimi yüzüncü yılında yeniden tartışmaya açıldı ve günümüze kadar da bu tartışmalar derinleşerek sürüyor. Bunda son 20-30 yılda tarihçilerin bir çok detayı ortaya dökmesi de etkili oldu. İkili iktidar yerine “üçlü iktidar” terimi ortaya atıldı; taban örgütlenmelerinin devrimdeki rolü daha detaylı irdeleniyor. Bu tartışmalara bir katkı da Eylül ayında yayınlanan “1917-1918 Rusya’da Devrimden Tek Parti Diktatörlüğüne” adlı kitabıyla …

17 Aralık Çarşamba günü, ifşaatçı Chelsea Manning, 32. doğum gününü, bir büyük jüri önünde WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange aleyhine ifade vermeyi reddettiği için dokuz yıldır hapsedildiği Alexandria, Virginia’daki bir hapishane hücresinde tek başına geçirdi. Amerikan egemen sınıfı, Manning’i hapsederek, dünya halklarının emperyalist savaş suçlarını öğrenme ve savaşlara muhalefet etme hakkı olmadığı biçimindeki diktatörlük ilkesini yerleştirmeye uğraşıyor. Nihai amaç, geleceğin daha …

Kapitalist, satın aldığı emek gücüne emek sürecinde neredeyse her istediğini yapar. Tabii ki çalışma hayatını düzenleyen yasaların el verdiği ya da o yasaları çiğneyebildiği ölçüde. Amaç olabildiğince artık emeği emekçiden emebilmektir. Bunun için de işçiye göz açtırmamak, işçinin tam da kendisinden beklendiği biçimde eksiksiz işini yerine getirmesini sağlamak şarttır. Denetim eldeki bütün imkanlar kullanılarak yapılmalı, gerektiğinde işini tavsatan, söylenin dışına çıkan işçi …

Bu yıl ‘25 Kasım Kadına Şiddetle Mücadele Günü’ gösterilerine iki olay damgasını vurdu. İlki, bir grup sosyalistin üzerinde “Ya Sosyalizm Ya Ölüm” yazılı bir pankartla İstanbul’da gösterilerin yapıldığı alanına girmesi; ikincisi ise, polisin gösterinin sonlandırılması için göstericilere saldırması… İlginçtir, olaylardan ilki, sosyal medyada daha fazla tepki konusu oldu, daha fazla tartışma konusu edildi. Feminist cenahtan yükselen itirazlara göre, feministlerin “uhdesinde”ki(?) …

İran’daki burjuva ulusalcı yönetim, benzin fiyatlarındaki sert artışa karşı kimi yerlerde şiddete yönelen kitlesel protestolarla sarsılıyor. Cuma günü, zammın etkisini göstermeye başlamasından sadece birkaç saat sonra gösteriler patlak verdi ve yollar kapatıldı. Haberlere göre protestolar Cumartesi ve Pazar günler yüz dolayında kent ve kasabaya yayıldı ve bazı kentlerde Pazartesi günü de devam etti. Hükümet sözcüsü Ali Rabiei, Pazartesi günü “bazı …

Çocukları hedefleyen reklamlar pedogojik, psikolojik, sosyolojik, sağlık, etik, ekonomik açılardan ayrı ayrı değerlendirmeyi gerektiriyor. Çocukluk sürekli ve hızlı bir gelişim ve değişim süreci. Bu dönemin kendine has özellikleri reklam endüstrisine birçok fırsat sunuyor.  Amerikan Psikoloji Derneği’nin kapsamlı bir araştırmasının sonuçlarına göre çocuklar dört yaşına kadar gerçeklikle fanteziyi ayırt edemiyorlar. Yedi yaşına kadar reklamla oyunu ayrı kavramlar olarak algılamıyorlar.  Reklamlar çok …

Emin Çölaşan’ın FETÖ’cülükten yargılandığı, Eren Erdem’in de yüzlerce gün tutuklanıp hüküm giydiği rejim, demokrasi mi yoksa bir “korku” rejimi midir? İnsanların ne söylediğinden, ne yazdığından, ne yaptığından bağımsız olarak işlerinden, yetmedi, içeri atılabildiği, akılla takip edilemeyeceği şekilde… Korku rejimi aslında “terör” kelimesinin kullanılmasıyla başlar; zira bu Fransızca kelimenin bire bir Türkçe karşılığı vardır: Dehşet/tedhiş. İnsan ayıdan korkar, ama şehirdeki evinin …

Güney Amerika’nın en yoksul ülkesi Bolivya, Pazar günü Devlet Başkanı Evo Morales’in, Devlet Başkanı Yardımcısı Álvaro García Linera’nın ve çeşitli bakanların, eyalet valilerinin ve hükümet yetkililerinin istifasına yol açan ABD destekli darbenin ardından bir iç savaşın eşiğinde bulunuyor. Morales, García Linera ve diğerleri Meksika’ya sığınmak için ülkeyi terk ederken, temsil ettiklerini iddia ettikleri Bolivyalı işçiler, köylüler ve yerli çoğunluk, sokaklarda …

Sosyalist Emekçi Mülkiyet Biçiminin, Toplum Altyapı İnşasındaki Önemi ve Devrimci Rolü ‘Tarihi Toplumsallaşma Süreci’ boyunca insanlık, ilkel topluluğa ait elden ağza geçim biçimi ile farklı uygar toplum üretim biçimleri aşamalarından geçerken, yaşadıkları zamanın ve mekânın, ruhuna ve doğasına uygun olarak, maddi ve manevi olmak üzere, iki tür alet üretip, ivmelendirerek geliştirmektedir. Bunlardan birincisi, ok, yay, kazma, kürek, karasaban, traktör, otomobil, …

2019 yılının sonuna gelinirken Dünya ekonomisinin genel görünümü nedir? Küresel ekonominin “uzun durgunluk” yıllarından çıkacağı ve kapitalizmin merkezlerinden başlayan ve “yükselen piyasa ekonomileri”ne oradan da gelişmekte olana ülkelere yayılan bir büyüme dalgasının yaşanması beklenebilir mi? Yoksa hem ekonomik büyümenin yavaşladığı hem de küresel ticaretin daraldığı yeni bir evreye mi geçiliyor? Bu yılın sonuna gelinirken dünya ekonomisinin içinde bulunduğu durgunluğun daha …

18 yıldan beri, somut gerçeklere gittikçe daha az değer verdiğini gözlemlediğimiz medyalardaki garip evrimi tartışmaktayız. Bu olguyu sosyal ağlar üzerinden demokratikleşmelerine bağlamaktayız. Aksi takdirde herhangi biri gazeteci olabilir, bilginin niteliği çökebilirdi. Dolayısıyla da söz söyleme hakkı seçkinlere aittir. Peki ya tamamen tersi geçerliyse? Ya öngördüğümüz sansür olguya karşılık gelmiyorsa ama bizzat onun devamı ise? Sisyphos tutkularının dağının zirvesine kayasını zahmetle …

Bu beni dehşete düşüren haberi okudunuz mu. Empati yaptınız mı? Çinli oldukları söylenen 39 insan kamyon kasasında imdat çığlıkları atarak, ağır ağır, neredeyse işkence görür gibi soğuktan donarak ölmüşler. Birbirlerine sarılarak ölmüşler. Yardım bekleyerek ölmüşler. 39 İnsan. Muhtemelen içlerinde sizin gibi anne baba olanlar vardı. Düşleri vardı. Köylerinde kasabalarında arkada bıraktıkları çocuklarına, yaşlı yakınlarına çalışıp azıcık para yollamak istiyorlardı. Yani …

Marksizm’in radikal eleştirisinin önemi Marks’ın teorik tespitleri, yaşamı boyunca, toplumsal yaşamda, karşılık bulamadı. Ama bu süre zarfında, Marks’ın teorik tespitleri ile büyülenen Marksistlerin, Marks’ın teorilerini sorgulamadan, inatla uygulamaya sokmasına karşılık Marks, “Ben Marksist değilim” tepkisine yol açmıştı. Marks’ın teorilerine karşı bu dogmatik tutum, Marks’tan sonra da devam etti. İnatla hala devam etmektedir! Bu dogmatik tutumla beraber, Reel Sosyalizmin çöküşü de …

İnsanların kendi arabalarında bile sigara içmeleri yasaklanmış. Evde içmeyi de yasaklasınlar; hatta sokakta da. Sigara, sağlığa herhalde zararlı; ancak, hormonlu, GDOlu, Carlyl’li binlerce ürün de öyle: Haydi, onları da yasaklayın. Milyonlarca sigara tiryakisi varken resmî binalarda sigara odaları açmamak bile bir insanlık suçudur ve de gerçekten insan sağlığına ilişkin bir kaygının değil insanları hayatlarının her an ve alanlarında kabahatli ya …

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, her sorumluluk sahibi kişinin uygulamaya çalıştığı bir ideali ortaya koymaktadır. Ancak tüm sancıları aynı anda yenmek mümkün değildir. Aynı zamanda, somut bir ilerleme kaydedebilmemiz için bu haklar arasında bir hiyerarşi de oluşturmaktadır. Bazı güçler, kendi işledikleri suçları daha iyi gizleyebilmek için ötekileri insan haklarını ihlal etmekle suçlamaktadırlar. Ağacın ormanı gizlediği durumlar da olabilmektedir. 10 Aralık 1948’de, …

Üretici güçlerin devrimci öğesi: İşçi sınıfı mı, yoksa alet ve makine midir? “Bütün üretim aletleri içinde” diyor Marks, “en büyük üretici güç, devrimci sınıfın kendisidir”. [[1]] Ayrıca “Bugün” diyor Marks-Engels, “burjuvazinin karşısında duran bütün sınıflardan yalnız proletarya, gerçekten devrimci bir sınıftır”. [[2]] Bu çalışmada, Marks-Engels’in “en büyük üretici güç, (…) burjuvazinin karşısında duran bütün sınıflardan yalnız proletarya, gerçekten devrimci bir …