Laiklik Eski Yunanca’daki laik, yani halk kelimesinden türetilmiş.   Halk, kişilerin doğuştan gelme ve/ya da sonradan edinilme hiçbir özelliği dikkate alınmaksızın hukuksal olarak eşit sayıldıkları düzendir. Burada, en başta cinsiyet ve sonrasında da dil, din, meşrep, etnik köken vb… olmak üzere kişilerin hepsi birbirinden farklı her türlü somutluk dışındaki özelliklerinden tümüyle soyutlanarak hepsinin birbirine eşit olarak ele alındıkları hukuksal …

Salı günü öğleden sonra Beyrut limanı bölgesini tamamen saran feci yangın, Lübnan’ın aşırı zengin egemen sınıfına uzun zamandır duyulan öfkeyi körüklemiş durumda. Patlama, Lübnan siyasi seçkinlerine yönelik mahkûm edici bir suçlamadır. Uygun güvenlik kontrolleri olmaksızın yıllarca büyük miktarda yüksek patlayıcı amonyum nitratın bir rıhtım deposunda depolanmasına izin verdiler. Bu, dünya genelinde son dönemde bütünüyle öngörülebilir ve önlenebilir olan, kapitalizme ve …

Dil üzerine yapılmış en kısa ve en açıklayıcı tanım, ′Dil, insan varlık ilişkisinde bilme, insan-insan ilişkisinde bildirişme aracıdır.′  biçimindedir (1). Bu yazımızda, dilin ne olduğunu bildiğimizi var sayarak, dillerin sınıflandırılması konusunda geliştirilmiş bazı terimlerin tartışmalı yanları ve onların keyfi kullanımı üzerinde duracağız. Artzamanlı dilbilimin araştırma alanlarından biri, bir dilin hangi dil ailesine dahil olduğu/olabileceğidir. Bir dilin olası ilk biçimini/biçimlerini yeniden …

Refah Partisi’nin önemli belediyeleri kazandığı 1994 yerel seçimlerinden, Hilafet çağrılarının Atatürk’e hakaretler eşliğinde dile getirildiği 2020 Temmuz’una kadar geçen sürede “Türkiye’ye şeriat mı gelecek?” sorusu değişik vesilelerle gündeme geldi. Çeyrek asır geçti ve şeriat gelmedi. Peki bu durum bundan sonrasının da garantisini taşıyor mu? Sivil bürokrasisi, milli eğitimi, yargı organları mensupları, emniyet, istihbarat ve son olarak ordusu siyasal İslamcı kadrolarla …

Endüstriyel tarım ve hazır gıda üretimi günümüzün beslenme biçimini belirledi. Yerel türler ve ürünler tümüyle kaybolma sınırına yaklaştı. Binlerce yıllık deneyim ve birikimle coğrafi özelliklere, iklim koşullarına, toprak vasfına uygun çok sayıda tür keşfedilmiş ve geliştirilmişti. Güney Amerika’da üç binden fazla patates türü, Asya’da 1400 pirinç türü vardı. Anadolu’ya özgü çok sayıda buğday türü bizim zenginliklerimiz arasındaydı. Monsanto, Cargill, Syngenta, …

Darphane ve Danga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ayasofya’nın ibadete açılması vesilesiyle, arka yüzünde Ayasofya’nın fotoğrafı ve “Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi 1453-2020 yazılı para basmış. 1 TL’ler 185 liradan, 10 bin bronz TL’ler de 55 liraya satışa sunulmuş… Türkiye açlık, yoksulluk, işsizlik, sefalet ve şiddet sarmalına hapsolmuşken, Korona virüs salgınıyla boğuşurken, bir müzeyi cami yapmanın mana ve mahiyeti ne olabilir? Şu sefil …

22 Temmuz 2020Beş yıldır devam eden Yemen savaşı, Ortadoğu’nun enyoksul ülkesinde devasa bir yıkıma yol açıyor.Suudi Arabistan, geçtiğimiz hafta üst düzey yetkilileriöldürmek amacıyla başkent Sana, Saada ve Husi asilerinkontrolünde olan kuzeydeki diğer şehirlere defalarca havasaldırısı düzenledi.Saldırılar, Husilerin Suudi başkenti Riyad’a ve Cizan,Necran, Hamis Muşayt ve Abha’daki askeri tesislere füzefırlatmasının ardından geldi. Suudiler iki füze ve altı insansızhava aracını engelleyip yok …

İzmir ( Urla, Menderes, Tire ) Muğla ( Seydikemer , Milas ) İstanbul ( Buyukada, Sarıyer, Heybeliada ) Çanakkale ( Gelibolu, Saros) Antalya ( Manavgat ) ve bilmediğimiz irili ufaklı daha niceleri… Bunlar içinde bulunduğumuz Temmuz ayına ait orman yangınları, daha doğrusu orman katliamları. Katliam diyorum çünkü, orman sadece ağaçtan ibaret değil. İçinde yaşayan, etkileşimde bulunan milyonlarca canlı ve cansız varlığın birlikteliği. Bu etkileşimin kurduğu ekosistem …

Profesör Kayıhan Pala bir halk sağlığı uzmanı. Uludağ Üniversitesi öğretim üyesi. Türk Tabipler Birliği [TTB] Covid-19 İzleme Grubu üyesi. Kendi alanında yetkin bir araştırmacı. Özel olarak halk sağlığını ilgilendiren konularda, genel olarak da sağlık politikalarıyla ilgili önemli eleştiriler, uyarılar yapan bir akademisyen. Hükümetin pandemiyi yönetme tarzına ilişkin de eleştiriler, uyarılar yapıyor. Velhasıl, asıl yapması gerekeni, işini yapıyor. Bir haber sitesine …

Önce yaşlılarda ölüm oranının yüksek olduğu söylendi, şimdi de zaman zaman tekrarlanıyor bu söylenti: Yaşlılara ölüm oranı kendiliğinden artar,  araya her hangi bir hastalık  girsin veya girmesin. İnsan olarak yapacağımız ilk şey, insan ömrünü uzatmak. Burada ‘aydınlanma’nın rolü tek/biricik: İnsan tarihinin yegane yaratıcısı yine insandır. Laiklik ancak 18. yüzyılın sonunda zafer kazanıyor, Fransız ihtilaliyle ama bu tam bir zafer değil, …

11 Temmuz 2020 Güney Çin Denizi’nde ABD’nin Cumartesi gününden başlayarak gece gündüz uçak kalkışlarını içeren “üst seviye” savaş oyunları yürütecek iki uçak gemisi saldırı grubunun var olması, Trump yönetiminin Çin’e karşı hız kazanan savaş hazırlıklarının bugüne kadarki en çarpıcı kanıtıdır. İki uçak gemisi operasyonunun Çin’in aynı stratejik sulardaki deniz tatbikatlarıyla aynı zamana getirilmesi, bunları oldukça provokatif ve tehlikeli hale getirmektedir. …

Bugün, 4 Temmuz 1776’da Amerika Birleşik Devletleri’ni kuran Bağımsızlık Bildirgesi’nin ilan edilmesinin 244. yıldönümü. Bildirge yayımlanmadan önce, Amerikan kolonilerinde yaşayanlar, özellikle de Massachusetts’tekiler, Büyük Britanya’nın son derece güçlü askeri kuvvetleri ile 15 aydır savaştaydı. Bağımsızlık için nihai karar henüz alınmamış olmasına rağmen, 11 Haziran’da Philadelphia’da toplanan Kıta Kongresi, bir Bildirge taslağı hazırlama görevini Beşler Komitesi’ne verdi. Bu komite; Pennsylvania’dan Benjamin …

Fikret Başkaya ile yeni kitabı “İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım” üzerine konuştuk: ‘Vakitlice radikal bir anti-kapitalist cephe oluşturmak, eko-sosyalist paradigmaya endeksli bir rotaya girmek gerekiyor’ Ercan Kaplan/İstanbul– Yeniyaşam Fikret Başkaya, ülkenin önde gelen üretken aydınlarının başında geliyor. Yalın, sade ve anlaşılır üslubuyla kapitalist sistemin bam teline dokunan analizler yapıyor. Başkaya, bu kez, başka bir kriz üzerinden kapitalizmi ele alıyor: İklim …

Dün öğleye doğru Sakarya Hendek’te bir havai fişek fabrikasında şiddetli bir patlama oldu ve yangın çıktı. Söylendiğine göre Fabrikada 110 ton havai fişek ve patlayıcı bulunuyordu… 4 işçinin öldüğü, 114 işçinin yaralandığı, ağır yaralılar olduğu, ne demekse üç işçinin de kayıp olduğu söylendi… Benzer her durumda olduğu gibi, ‘yetkililer’ hemen olay yerine intikal etti. Demeçler verildi. Ölenlere Allahtan rahmet, yaralılara …

                                                                                              “ Kıvılcım dinamite ulaşmadan fitili kesmek gerekir.”                                                                                                                                               Walter Benjamin Sistem ne zaman ‘sıkışsa’, burjuva politikacılarının, egemen sınıfın sözcülerinin aklına “hepimiz aynı gemideyiz” tekerlemesi geliyor. Aslında ‘hepimiz aynı okyanustayız, aynı denizdeyiz ama aynı gemide değiliz… Kimileri lüks yatlarda, milyar dolarlık süper lüks gemilerde sefa sürerken, sıradan insanlar, sallarda,küçük kayıklarda alt-alta, üst-üste cefa çekiyor. Yeryüzünün lânetlileri  lastik botlarda ölümle boğuşuyor… …

Rıfat (2) Faik Bulut bu makalesi Independent Türkçe’de yayınlanmıştır.  Cumartesi 27 Haziran Kolaj: Independent Türkçe Mevlanzade Rıfat’ın siyasi ve fikirsel hayatı, iki ana evreden oluşur. DAHA FAZLA OKU İflah olmaz bir Osmanlı aydını: Gazeteci ve siyasetçi yanıyla Kürt Mevlanzade Rıfat (1) Serbestçi (özgür) ve liberal Osmanlıcı olan ilk evresi, geçen hafta Independent Türkçe gazetesinde yayımlandı. İkinci evresi, Kürt meselesi içindeki mücadelesidir. Genelde çoğu araştırmacı …

Batılıların üç aylık kısıtlama dönemi sırasında Ortadoğu haritası derinden değişti. Yemen iki ayrı ülkeye bölündü, İsrail birbirinden nefret eden iki Başbakan eliyle felce uğratıldı, İran, Irak ve Libya’da açıkça NATO’yu destekliyor, Türkiye, Suriye’nin Kuzeyini işgal ediyor, Suudi Arabistan iflasın eşiğinde. Tüm ittifaklar sorgulanıyor ve yeni kırılmalar ortaya çıkıyor ya da daha doğrusu yeniden canlanıyor. 2001 yılında Donald Rumsfeld ve Amiral …

Osmanlı’nın son dönem aydınlarından Kürt Mevlanzade Rıfat; fikirleri, siyasi tavırları ve faaliyetleriyle tartışmalara konu olmuştur. Hayatı hakkında kamuoyuyla paylaşılan bilgiler, son dönemlere kadar genellikle tek yanlı, sınırlı, yüzeysel, aşağılayıcı ve suçlayıcı bir tarzda sunulmuştur.  Önce aşağılama kabilinden bir örneğe bakalım: Mevlânzade Rıfat, İttihad ve Terakki’nin yanı sıra İstiklâl Savaşı’na da muhalif olmuş, zaferin kazanılmasından sonra 150’likler listesine alınmış ve sürgünde …

Parlamenter Sistemin Tarihinde Yeni ve Can Alıcı Bir Dönüm Noktası; 7 Haziran 2015 Seçimleri Haziran 2011 seçimleri öncesinde Kürtler ve Türkiyeli siyasi çevreler, farklı demokratik örgütler, bireyler, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğunu oluşturdular. 2008 yılında kurulan BDP (Barış ve Demokrasi Partisi) bu bloğu destekliyordu. Bağımsız adaylarla seçime girildi ve yüzde 5,6 oranında oy alınarak 36 milletvekili çıkarıldı. 15 Ekim 2011’de …

Parlamenter Sistemin Tarihinde Yeni ve Can Alıcı Bir Dönüm Noktası; 7 Haziran 2015 Seçimleri 7 Haziran seçimleri, 1876’dan beri kesintilerle süregelen parlamenter sistemin tarihinde önemli bir dönüm noktası oldu. Bu tarihten sonra başlayan süreçte 1946 yılından beri var olan parlamenter sistem kaldırıldı ve Cumhurbaşkanlığı sistemi adıyla tek adam yönetimi kuruldu. Bu sistemde T. Erdoğan’a verilen yetkiler, 1876 Birinci meşrutiyet döneminde …

PAZAR, PAZAR 21.06.2020 İlm kesbiyle pâye-i rif’at Ârzû-yi muhâl imiş ancak Aşk imiş her ne var âlemde İlm bir kîl ü kal imiş ancak[1] Fuzulî Senaryosunu Gülse Birsel’in yazdığı Avrupa Yakası isimli bir sitcom vardı; muhtemel ki, denk gelmişsiniz, izlemişsinizdir.  İzlediyseniz, Erol Günaydın’ın canlandırdığı  Avrupa Yakası dergisi İdari Müdürü Burhan Altıntop karakterini mutlaka hatırlayacaksınızdır.  Burhan, birlikte çalıştığı beyaz yakalı/Türklere, “sosyete”ye …

‘Kutsal büyüme’ adına doğal çevre tahrip ediliyor. Yaşamın temeli hızla aşındırılıyor. Slogan şöyle: ekonomi büyüyecek, tüm sorunlar çözülecek… Büyüme tüm dertlerin devası sayılıyor ve tabii kutsanıyor’… Ekonomik büyüme için feda edilmeyecek hiçbir şey yok… birileri de çıkıp, ‘kapitalizm koşullarında ‘büyüme nedir, kimin için ne anlama geliyor, yüz yıldır hep büyüdünüz de ne oldu’ sorusunu sormuyor… Öyle bir şey ‘kutsala’ saldırı’ …

Haziran 2020 Günümüzde büyük insanlığın, burjuva demokrasisine biat etmesi için yoğun demagojik (lâfazanlık) bir algı operasyonu yürütülmektedir. Bu demagojik propaganda ile kitleler, öyle bir gündemin etkisine sokulmuştur ki, her türden muhalif, karşıtını, demokrat olmamakla, demokrasiye saygılı olmamakla suçluyor. Burjuva demokrasisini, yere, göğe sığdıramayan kimi çevreler de onu, her derde deva, her şeye çare olarak ifade ediyor. Daha kafatasçı olanlar ise …

“Bilinçleninceye dek başkaldıramayacaklar, başkaldırmazlarsa da bilinçlenemeyecekler.”[1] Öncelikle, kavram bence oldukça tartışmalı. Bir cinsiyete, üstelik de tarih-aşırı bir bilinç atfetmek, bırak Marksizm ile, düz mantıkla dahi mümkün değil. Örneğin Kleopatra da kadındı, onun cariyesi de, sen de… Üstelik ataerki (patriyarka) o günlerde de vardı, bu günlerde de… Şimdi buna dayanarak, Kleopatra’yı, Hürrem Sultan’ı, onların cariyelerini, ırgat kadınları ve seni-beni (bir de …

ANKARA – Yazar Fikret Başkaya, “kadavra medeniyeti” olarak tanımladığı ve birkaç on yıllık ömür biçtiği kapitalizme karşı mücadele etmeden, ekolojik mücadelenin sonuç alamayacağını, sistemi yeşile boyamanın da çözüm olmadığının altını çizdi. Eleştirel düşüncenin önemli temsilcilerinden Fikret Başkaya, ekolojik yıkım üzerinden kapitalizme yönelik eleştirilerini sürdürdüğü “Gençlerle Baş Başa: İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım” kitabı Mayıs ayında Yordam yayınevinden çıktı. Çoğumuzun “Paradigmanın İflası: …

Dillerin sınıflandırılması, dil akrabalıklarının, lehçe ve ağızların belirlenmesi dilbilimin önemli araştırma konularından biridir. Bu ayrıştırmada dil içi etmenler/özellikler belirleyici olması gerekirken, çoğu zaman ideoloji ve siyaset gibi dil dışı etmenlerin ağır bastığı gözlemlenir. Bundan dolayı bir dilin, bağımsız bir dil mi, yoksa lehçe mi olduğu çoğu zaman tartışma konusu olur. Bu da dünyadaki dillerin sınıflandırılması ve sayısı üzerinde farklılıklar doğurur. …

  Herşeyin eskimeden eskitildiği, kullanılmadan yok edildiği, insani değerlerin yerine metalaşmış suni ilişkilerin geçtiği, vahşi doğanın vahşi ekonomiye teslim edildiği bir dönem geldi çattı. Bu sürece kullanmak için üretmek yerine tüketmek için üretmek dönemi diyebiliriz. Kullanım değeri yok edildi , yaşasın değişim değeri diyen kapitalizmin ideologlarının çığlıkları her yeri kaplıyor…   Almak için satma dönemi yerini satmak için almaya bıraktı. Almak yani …

Ortak görüşünüzden bıktık artık! 2 HAZİRAN 2020 Kuramsal açıdan, uzun bir eğitim sürecinden geçen siyasetçiler ve hekimler bilim insanlarıdır. Ancak uygulamada, bunların çok azı bir bilimsel yaklaşım içerisindedir. Bugün, alınmış olan sözde sıhhi önlemlerin (evlere hapsetme, sosyal mesafe, maske ve eldiven kullanımı) sorumluluğunu kimse üstlenmek istememektedir. Hepsi de üniversite kararlarının, bilimsellik şemsiyesinin ve ortak görüşün ardına sığınmaktadır. Soldan sağa: İçişleri …

“36 farklı ülkeden ve 4 farklı dinden 587 insanı taşıyan Mavi Marmara Gemisi’nin en yaşlı yolcusu olan Vatikan Papazı Hilarion Capucci (Kapuçi), 94 yaşında Roma’da vefat etti. Cappuci, benim hem yoldaşım hem de hapishane arkadaşımdı, cezaevinde ise koğuş arkadaşım.  Bu aziz insanla hem Antalya’da üç gün aynı spor salonunda birlikte oldum, hem Akdeniz sularında aynı gemiyle dört gün birlikte yolculuk yaptım, hem …

Eğer öyleyse, tartışmayı asıl bulunması gereken zemine çekmek gerekecek. Zira, kapitalist dünya sisteminin içine sürüklendiği durumu, kriz kavramı karşılamıyor. Artık  çöküşten söz etmek gerekiyor… Dolayısıyla ne ile cebelleştiğini bilmek önemlidir. Eğer söz konusu olan kriz olsaydı, geri dönüş potansiyel bir olasılık sayılabilirdi. Zira, kriz, ‘normal durumdan’, ‘genel denge durumundan’ bir sapma demektir ama ‘geri dönüşü’, ‘normale’ dönüşü de ima eder. …

George Floyd’un Minneapolis, Minnesota’da polis tarafından öldürülmesine karşı ABD genelinde şiddetli bir tepki olarak protestolar ve gösteriler patlak verdi. Minneapolis’te, Floyd’un öldürüldüğü yerde binlerce kişi toplandı ve Minneapolis Üçüncü Polis Merkezi’ne yürüdü. Perşembe günü çok sayıda yer ateşe verildi. Bu yazı yazılırken yanmaya devam eden Üçüncü Polis Merkezi de bunlar arasındaydı. Minnesota Ulusal Muhafız Teşkilatı, Perşembe akşamı, 500 askerin harekete …

26 Mayıs 2020 ABD cephaneliği haline gelen bir Anglosakson kolonisi yetmiş beş yıldır Nil’den Fırat’a kadar tüm toprakları (Mısır, Filistin, Ürdün, Lübnan, Suriye ve Irak’ın bir bölümü) fethetmeye çalışıyor. Ve aynı koloninin vatandaşları onu birkaç yıldır normal bir devlete durumuna dönüştürmeye çabalıyor. Bir başka çağa ait olan bu anlaşmazlık, iki başlı bir hükümetin görevlendirilmesiyle bir aşama daha kaydetti: iki siyasi …

Covid-19 salgını karşısında Batı’nın siyasi yanıtlarını dayatan grubun Çin karşıtı histerisi ne olursa olsun, mevcut durum Batı’nın Çin’in imalat ürünlerine bağımlılığını göstermiştir. Bu tespit, Trump yönetimini ticareti yeniden dengelemeden, savaşa başvurmaya gerek olmadan askeri bir çatışma iradesine geçmesine yol açtı. İpek Yollarının sabote edilmesi süreci resmen başlatılmıştır. Yönetiminin sağlık kurallarını ihlal eden Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 13 Mayıs 2020 tarihinde, …

Kapitalizmin “kıt” kaynakları piyasa mekanizmasına bağlı olarak değişik iktisadi faaliyetlere (en kârlı alanlara da demek mümkün) yöneltmesinin sonucu “asli” ihtiyaçların sadece salgın dönemlerinde değil normal dönemlerde de sağlanamamasıdır. Dolayısıyla, “asli” işçi kategorisi vesilesiyle P. Baran ve P. Sweezy’nin yıllar önce esas olarak kapitalizmin ne kadar etkin olmayan, ne kadar israf yaratan bir ekonomik sistem olduğunu gündeme getirişine benzer bir imkân …

Koronavirüs tüm dünyayı etkiliyor ve herkes kaygı içinde. Bu kaygıyı anlamamak mümkün değil, ama kaygının yalnız sağlıkla ilgili olmadığını çok boyutlu bir krizle karşı karşıya olduğumuzu da saptamak gerekiyor. Eve kapanmak durumunda olan insanlar yalnız virüs kapıp hastalanmaktan değil, hatta daha çok gelecekten kaygılanıyorlar. Dolayısıyla hem bireysel perspektifle hem toplumsal mücadele açısından bu çok boyutlu krizler yumağını anlamak önemli. Bu …

“Kimse özgür olduğu yanılsamasına ikna olanlar (ya da kapılanlar) kadar umutsuzca köle değildir.” Goethe Yurttaş, bir ülkede yaşayan, bir nüfus cüzdanına- şimdilerde bir kimlik numarasına- sahip olan, beş yılda bir önüne konan sandığa oy atan mıdır? Eğer siyaset arenasında hiçbir etkinliği yoksa toplumsal yaşamda hiç bir dahli yoksa toplumun bu gününe ve geleceğine dair söyleyecek sözü, bir fikri yoksa, yasalar …

16 Mayıs 2020 Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Çarşamba günü yaptığı açıklamada, doğrulanan toplam koronavirüs vaka sayısı bakımından Kuzey ve Güney Amerika’nın ilk kez Avrupa’yı geride bıraktığını duyurdu. Batı Yarımküre’de resmen bildirilen vaka sayısı 1,74 milyona ulaşırken, Avrupa’daki sayı 1,73 milyon. Bu kayma kuşkusuz önemli olmakla birlikte, hem ABD’de hem de Latin Amerika’nın sürekli genişleyen bölgelerinde, bu sayıların virüsün gerçek yayılma …

Doğa üzerinde sınırsız tahakküm kuran, amacı insan ihtiyaçlarını karşılamak olmayan, yalnızca kar odaklı üretim yapan bu uygarlık şekli ekosistemi yok etmeye devam etmekte. 1948 yılında, 2. emperyalist paylaşım savaşı sonrası kurulan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 72 yıllık bu süreçte ilki 2009 yılında olmak üzere on bir yıllık süre içinde altı sefer “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etti. Acil durumlardan …

6 Mayıs 2020 Çarşamba İlk başta, hemen yanlışımı düzelteyim: Resmî adı “100. Yıl Özel Oturumu” olan bir TBMM oturumu yok. TBMM’nin açıldığı tarihin 100. yılına denk gelen 23 Nisan 2020 tarihli 27. Dönem 3. Yasama Yılı 88. Birleşim’i var. Bu oturumda hatipler, günün anlam ve önemine binaen konuşmalar yaptılar. Mithat Sancar’ın HDP Eş Genel Başkanı sıfatıyla yaptığı konuşma ise TBMM’de …

“- Ülkenizde faşist var mı? – Faşist olduklarını bilmeyen ama zamanı geldiğinde bunu öğrenecek bir sürü insan var!”[1] İbrahim öldü(rüldü)… Helin ve Mustafa da öyle… Biri adil yargılanabilmek, diğerleri ise türküleri üzerindeki yasakların kalkması için girdikleri ölüm orucunda sonuna dek yürüdüler… Geride acıları kaldı… Ve yüreklere gömülen öfkeleri… Acı ve öfkeyi şimdilik bir yana bırakalım. Ama yitirdiklerini kavlince uğurlamak, onun …

“Kapitalizm bir meta uygarlığı, canlı olan ne varsa ölü metalara dönüştürüyor. Her şeyi metalaştırıyor, şeyleştiriyor, parayla alınır satılır nesnelere, bir kâr aracına dönüştürüyor. Bu niteliğinden ötürü kapitalizme – kadavra medeniyeti diyorum”.    Bu sözlerle başlıyor Fikret Başkaya hocamızın kitabı ” Gençlerle Başbaşa İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım “. Kısa fakat bir o kadarda zihnimizde açtığı yeni ufukla uzun bir yol …

‘Yolcularla tıklım tıklım dolu bir otobüs düşünün. Çok sıkışık bir ortam olduğu için herkesin vücudu birbirine değiyor ve otobüs hareket ettiği zaman kimse düşmüyor çünkü her bir yolcu yanındaki yolculara destek olarak ayakta kalmasını sağlıyor. Buna omuz omuza dayanışma da diyebiliriz. Sağlıklı toprakta da benzer bir durum söz konusu. Küçücük bir alanda çok sayıda ve türde canlı yaşadığı zaman, bu …

Avrupa hükümetlerinin Covid-19 karşısında gösterdikleri budalaca tepkiler, Donald Rumsfeld ve George W. Bush’un eski danışmanları tarafından dikte edildi. Resmi söylemin aksine, hiçbir tıbbi iddiaları yoktur. Salgının gerçekliğine yanıt vermekten çok, Avrupa toplumlarını kendi siyasi-mali projeleriyle bütünleştirmek üzere dönüştürmeyi amaçlamaktadırlar. Covid-19 salgınının doğal mı olduğu yoksa insan eliyle mi yaratıldığı tartışmalarını bir yana koyarsak, salgın bir ulusötesi gruba siyasi projesini tartışılmadan …

Ekoloji temelinde politikalar geliştiren gruplar ve toplumsal hareketler açısından giderek karmaşık bir sorun haline gelen konulardan biri de hayvan hakları sorunu. Bu konu kimisi hayvan haklarını, kimisi hayvan özgürlüğünü kimisi de hayvan sömürüsünü gündeme getiren farklı grupların yarattığı tartışmalarla kafa karışıklığına yol açıyor. Sorunu karmaşıklaştıran bir nokta da kimi durumlarda yaban hayvanlarının varlığının evcil hayvanlar tarafından tehdit ediliyor olması. Ekolojik …

Marx’ın, insanlığın olup biteni yorumlama ve değiştirme çabasına sunmuş olduğu katkının esasta iki yönlü olduğunu söyleyebiliriz. Bunlardan biri tarihsel materyalizm ya da tarihi maddecilik iken diğeri artık değer yasasıdır. Tarihi, maddeci bir temelde okumaya çalışan Marx; insanlık tarihinin siyaset, bilim, sanat, din vb. edimler üzerinden değil esas olarak yeme, içme, barınma, giyinme, sağlık, vb. temelinde geliştiğini vurgulamıştır. Buradan vardığı sonuçlar …

            “Hepsi ölmüyordu ama hepsi vurulmuştu”.                                                                       Jean de La Fontaine ​​    Öbek, öbek uzmanlar televizyonlarda saatlerce Koronavirüs’ü tartışıyor. Hiç birinin ağzından kapitalizm, neoliberalizm, kapitalist tarım, endüstriel hayvancılık, dünya topraklarının nasıl kapitalist tarım tekellerinin çiftliği haline getirildiği, eko-sistemin kâr hırsıyla nasıl  tahrip edildiği, sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinin ne demeye geldiği, insan hastalığının nasıl bir kâr aracına dönüştürüldüğü, koruyucu hekimlik kavramının …

Covid-19 salgını bugüne kadar 200.000’den fazla insanın ölümüne neden oldu ve milyarlarcasını telaşa ve korkuya sürükledi. Bu panik hali bunların birçoğunu eleştirel düşünceden mahrum bıraktı ve onları aptalca siyasi kararlar almaya ya da bu kararları onaylamaya itti. Yazışmaları Kaiser Health News ve New York Times web sitesi tarafından ortaya çıkarılan, kendilerini Kızıl Şafak (Red Dawn) olarak adlandıran bir grup tanınmış kişi, bir kıyamet ideolojisini …

Kapitalizm’i diğer sistemlerden ve toplumsal formasyonlardan ayıran en temel özellik, dünyanın hemen hemen her yerini metalaştırması ve küresel ulus üstü bir üretim ağını yayabilme kapasitesine sahip olmasıdır. Kapitalizm bir dünya sistemidir. Kapitalizm’i var eden üretim ilişkileri dünyanın iktisadi anlamda şekillenmesinde belirleyicidir… Bu üretim ilişkilerinin ortaya çıkardığı sorunlar ile bugün insanlık bir bütün olarak cebelleşmektedir. İşsizlik, yoksulluk, adaletsizlik, doğanın yağmalanması, ekolojik …

Koronavirüs salgını ve onun ekonomik sonuçları, bütün dünyadaki milyarlarca insanın gözleri önünde, kapitalist sistemin apaçık saçmalıklarını olduğu kadar içten çürümüşlüğünü de ortaya çıkarmış durumda. Örnek olaraksa, Amazon’un kurucusu ve dünyadaki en zengin kişi olan Jeff Bezos’un bu yılın başından beri servetini 24 milyar dolar arttırarak 138 milyar doların üstüne çıkarmasına; diğer tarafta ise ABD’deki ve dünya genelindeki hemşirelerin ve sağlık …

18 Nisan 2020 14 Nisan’da, COVID-19 salgınının dünya çapında neden olduğu ölü sayısı 126.000’i geçti. Salı günü Amerika Birleşik Devletleri’nde 2.400’den fazla kişi hayatını kaybetti ve ülke genelindeki toplam ölü sayısı 26.000’e ulaştı. Bu resmi rakamlar, koronavirüse yakalanmaları sonucu hayatını kaybeden insanların gerçek sayısından kuşkusuz oldukça düşüktür. 1930’lardan beri ABD topraklarında Amerikan halkının sosyal refahı üzerinde böylesine yıkıcı bir etkide …

Fransız yazar/düşünür Andre Gorz;  Doğu Bloku’nun dağılmaya yüz tuttuğu, sosyalizme yönelimin zayıfladığı bir dönemde, 1980’lerin başında yayımlanan “Elveda Proletarya” adlı kitabında, hızla gelişen teknoloji sayesinde makinelerin işçilerin yerini alacağını ve kol işçiliğinin yok olacağını iddia ediyordu. Tez büyük ilgi uyandırdı. Tahmin edileceği gibi liberal akımı benimseyenler bu teze dört elle sarıldı.  Ama asıl ilginç olan, işçi sınıfını temsil ettiğini ya …

Her büyük salgın, her zaman nüfusu yok ederek olmasa da, isyanlar ve siyasi rejim değişikliklerine yol açarak tarihin akışını değiştirmiştir. Panik sonucunda düşünme yeteneğimizi yitiriyor ve toplu olarak hayvanlar gibi hareket ediyoruz. Birçok toplum böylesi dönemlerde aldıkları ahmakça kararlar sonrasında ayakta kalmayı becerememiştir. Sakinleri ev hapsinde tutulan New York’un boş sokakları. Tarihsel olarak, ulusal ekonomileri sarsan büyük salgınların neredeyse tamamını …

Resmî ideoloji, yurttaşların düşünmesi, söylemesi, inanması ve tüm bunlara uygun şekilde hareket etmesi için resmî ideologlar tarafından kurgulanmış fikirler, değerler ve ritüeller bütünüdür. Diğer bir ifade ile belirtmek gerekirse resmî ideoloji, bizden inanmamız istenenlerin toplamıdır; yurttaşın zihninin dönüştürülmesi sürecidir. Devlet, çeşitli toplumsal kurumlar aracılığı ile vatandaşının düşünmesini, inanmasını, yapmasını istediklerini ona aktarır; verir. Bu verilenleri içselleştirenler, zihni inşâ edilenler makbul …

Tüm dünyada işçiler, giderek daha yüksek sesle, işyerlerinde yeterli iş güvenliği önlemleri alınmasını, salgın sürecinde gerekli olmayan çalışmaya son verilmesini ve koronavirüs salgınıyla mücadele için gerekli kaynakların aktarılmasını talep ediyorlar. Hemşireler ve sağlık emekçileri, Amazon ve posta işçileri ile market, gıda işleme ve kurye çalışanları da dahil olmak üzere, neredeyse hiçbir koruyucu önlem olmaksızın kritik hizmetlerde çalışanların grevleri ve protestoları …

 “ Özgür halk, bu günkünden farklı şeyleri hâlâ tahayyül edebilen halktır”.                                                 Raymond Ruyer* Korona Virüs [Covit 19] ‘tartışmalarını’ sağlıklı bir zemine taşıyabilmek için, ‘kırılganlık’, ‘beklenmedik doğal olaylar’,  ‘risk’ ve ‘felaketten’ ne anlaşılması gerektiğine açıklık getirmek gerekiyor… Aksi halde, hamasetin ve egemen söylemen dışına çıkılamaz, havanda su dövmenin ötesine geçilemez…Beklenmedik doğal olaylar, ortaya çıktıkları anda insanların müdahale edemediği, işte, sel, …

“Eski dünya ölüyor; yenisi ise henüz ufukta   görünmüyor ve bu alacakaranlıkta canavarlar ürüyor”. Antonio Gramsci. Atmosfer ısınıyor, ekosistem bozuluyor, ekolojik yıkıma sosyal kötülükler [ işsizlik, açlık, yoksulluk, sefalet, iğretilik…] eşlik ediyor. Toplumsal eşitsizlikler skandal boyutlara ulaşmış durumda… Artık metalaşmamış, paralılaşmamış, şeyleşmemiş, özelleştirilmemiş, soysuzlaşmamış bir şey yok! Sağlığın ve eğitimin finansmanı için yeterli kaynak ayrılmıyor. Sayıları artan yaşlılar çaresiz. Gıda sanayileri insanları ‘doyururken’ zehirliyor… Evsizler …

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Müdürü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Perşembe günü dünya genelinde doğrulanan koronavirüs vakalarının sayısının 200.000’e yükseldiğini duyuran konuşmasında şunları söyledi: “Bu salgını yenilgiye uğratmamızın tek yolu, her zaman söylediğimiz gibi, dayanışma. Dayanışma, dayanışma, dayanışma … Biz tek bir insan ırkıyız ve bu aslında yeterli. Bu, insanlığa karşı görünmez bir düşmandır.” İnsanlığın dünya genelinde dayanışması sadece yüce …

DUYURU! BAHAR DÖNEMİ SEMİNERLERİ İLERİ BİR TARİHE ERTELENDİ… Değerli Arkadaşlar, Corona Virüs salgını nedeniyle, 21 Mart’ta açılışını yapacağımızı duyurduğumuz Bahar dönemi seminerlerimizi, Nisan ayının üçüncü haftası gibi başlatmayı planlıyoruz. Program tekrar ilan edilecek. Özgür Üniversite

Birbirine bağlı tekerlek sistemlerinde arka tekerlek ön tekerleği izler. Mekaniğin bir kuralıdır bu. Bu kuralı düşünsel alana uyguladığımızda da benzer bir işleyişle karşılaşırız. Yüzyılların gözlemiyle kalıplaşan bu deneyime göre, Ön tekerlek nereye giderse, arka tekerlek de oraya gider. Yıl, 1973 ve yer İstanbul’du. Necmettin Erbakan Milli Gazete’nin düzenlemiş olduğu ʺSanayi Davamızʺ başlıklı bir konferansın konuşmacısıydı. Milli Gazete ise 12 Ocak …

                                Şeyleri adıyla çağırmamak bir yalan söyleme yöntemidir! Örtülü ödenek, kanun dışı, ahlak dışı, gayri meşru, insanlık suçu kategorisine giren işler için bütçeye konan ödeneğe deniyor. Velhasıl, ‘üstü örtülmesi gereken’ ‘karanlık’ işlerin finansmanı için ödediğimiz vergilerden ayrılan pay… Parlamento’da [Mecliste] halkın duyması, bilmesi istenmeyen ‘işlerin’ kapalı kapılar ardında konuşulmasına da ‘kapalı oturum’ deniyor… Vekil, müvekkilden bir şeyleri ‘gizlerse’ müvekkilin ne …

Son günlerde kim Fetullahcı, ‘tartışması’ yapılıyor…  Feto’nun ayaklarını saya saya bitiremiyorlar… Eğer ayakları varsa, o ‘yaratığın’ bir gövdesi ve bir de  beyni vardır… Neden ayaklarla uğraşıp duruyorlar? Feto ‘devlete sızmışsa eğer, onu kim, nasıl peydahladı, kim palazlandırdı, kim neden sızdırdı? Neden hep ‘sızana’ odaklanılıyor da ‘sızdıranlar’ sorun edilmiyor? Türkiye’nin egemenleri, mülk sahibi sınıfların devleti, İkinci Emperyalist Savaş sonrasında ‘Hür Dünya’ …