Cumartesi , 29 Mart 2025

Fikret Başkaya

Fikret Başkaya

Kapitalizm ehlileştirilebilir bir sistem değildir – Fikret Başkaya – Söyleşi…

  Fikret Başkaya: “Kapitalizmden çıkış veya aynı anlama gelmek üzere eko-sosyalist bir geçiş süreci koşullarında bir küçülme programı sadece mümkün değil aynı zamanda gerekliliktir” Yusuf Gürsucu Ekosistem, insan, hayvan, bitki vd. tüm canlı cansız varlıkların tamamı kapitalizmin neden olduğu büyük bir yok oluş riski altında yaşama tutunmaya çalışıyor. Kapitalizmin büyümeye endeskli ekonomik yapısının neden olduğu krizler artık çözülebilir olmaktan çoktan …

Devamı »

YENİ, BAŞKA, FARKLI BİR ŞEY YAPMA ZAMANI… FİKRET BAŞKAYA

Kapitalizm sınırsız büyüme ve genişleme eğilimine sahip bir sistem. Çılgın rekabete dayanıyor. Her kapitalist işletme varlığını daha çok üretmeye, daha çok büyümeye borçlu. Aksi halde yarışı terk etmek zorunda kalır. Bana bu kadarı yeter, burada durayım diyemez. Velhasıl büyüme ve yok olma ikilemi söz konusudur. Fakat sistem artık yeteri kadar büyüyemiyor. Yeteri kadar yeni değer, artı-değer, fazla değer üretmekte zorlanıyor. …

Devamı »

“ AYASOFYA-İ KEBİR CAMİ-İ ŞEREFİ” FİKRET BAŞKAYA

Darphane ve Danga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ayasofya’nın ibadete açılması vesilesiyle, arka yüzünde Ayasofya’nın fotoğrafı ve “Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi 1453-2020 yazılı para basmış. 1 TL’ler 185 liradan, 10 bin bronz TL’ler de 55 liraya satışa sunulmuş… Türkiye açlık, yoksulluk, işsizlik, sefalet ve şiddet sarmalına hapsolmuşken, Korona virüs salgınıyla boğuşurken, bir müzeyi cami yapmanın mana ve mahiyeti ne olabilir? Şu sefil …

Devamı »

BİLİM YUVALARI MI DEDİNİZ? – FİKRET BAŞKAYA

Profesör Kayıhan Pala bir halk sağlığı uzmanı. Uludağ Üniversitesi öğretim üyesi. Türk Tabipler Birliği [TTB] Covid-19 İzleme Grubu üyesi. Kendi alanında yetkin bir araştırmacı. Özel olarak halk sağlığını ilgilendiren konularda, genel olarak da sağlık politikalarıyla ilgili önemli eleştiriler, uyarılar yapan bir akademisyen. Hükümetin pandemiyi yönetme tarzına ilişkin de eleştiriler, uyarılar yapıyor. Velhasıl, asıl yapması gerekeni, işini yapıyor. Bir haber sitesine …

Devamı »

“Kapitalizm tarihsel ömrünü doldurdu” – Fikret Başkaya- Söyleşi- Ercan Kaplan

Fikret Başkaya ile yeni kitabı “İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım” üzerine konuştuk: ‘Vakitlice radikal bir anti-kapitalist cephe oluşturmak, eko-sosyalist paradigmaya endeksli bir rotaya girmek gerekiyor’ Ercan Kaplan/İstanbul– Yeniyaşam Fikret Başkaya, ülkenin önde gelen üretken aydınlarının başında geliyor. Yalın, sade ve anlaşılır üslubuyla kapitalist sistemin bam teline dokunan analizler yapıyor. Başkaya, bu kez, başka bir kriz üzerinden kapitalizmi ele alıyor: İklim …

Devamı »

PATLAYAN ÇÜRÜMÜŞ DÜZENİNİZDİR!- FİKRET BAŞKAYA

Dün öğleye doğru Sakarya Hendek’te bir havai fişek fabrikasında şiddetli bir patlama oldu ve yangın çıktı. Söylendiğine göre Fabrikada 110 ton havai fişek ve patlayıcı bulunuyordu… 4 işçinin öldüğü, 114 işçinin yaralandığı, ağır yaralılar olduğu, ne demekse üç işçinin de kayıp olduğu söylendi… Benzer her durumda olduğu gibi, ‘yetkililer’ hemen olay yerine intikal etti. Demeçler verildi. Ölenlere Allahtan rahmet, yaralılara …

Devamı »

HEPİMİZ AYNI GEMİDE DEĞİLİZ! – FİKRET BAŞKAYA

                                                                                              “ Kıvılcım dinamite ulaşmadan fitili kesmek gerekir.”                                                                                                                                               Walter Benjamin Sistem ne zaman ‘sıkışsa’, burjuva politikacılarının, egemen sınıfın sözcülerinin aklına “hepimiz aynı gemideyiz” tekerlemesi geliyor. Aslında ‘hepimiz aynı okyanustayız, aynı denizdeyiz ama aynı gemide değiliz… Kimileri lüks yatlarda, milyar dolarlık süper lüks gemilerde sefa sürerken, sıradan insanlar, sallarda,küçük kayıklarda alt-alta, üst-üste cefa çekiyor. Yeryüzünün lânetlileri  lastik botlarda ölümle boğuşuyor… …

Devamı »

PARAYI YİYEBİLİR MİSİNİZ? – FİKRET BAŞKAYA

‘Kutsal büyüme’ adına doğal çevre tahrip ediliyor. Yaşamın temeli hızla aşındırılıyor. Slogan şöyle: ekonomi büyüyecek, tüm sorunlar çözülecek… Büyüme tüm dertlerin devası sayılıyor ve tabii kutsanıyor’… Ekonomik büyüme için feda edilmeyecek hiçbir şey yok… birileri de çıkıp, ‘kapitalizm koşullarında ‘büyüme nedir, kimin için ne anlama geliyor, yüz yıldır hep büyüdünüz de ne oldu’ sorusunu sormuyor… Öyle bir şey ‘kutsala’ saldırı’ …

Devamı »

Başkaya’dan yeni kitap: Yeryüzünün lanetlilerine büyük iş düşüyor.. Röprotaj: Deniz Nazlım

ANKARA – Yazar Fikret Başkaya, “kadavra medeniyeti” olarak tanımladığı ve birkaç on yıllık ömür biçtiği kapitalizme karşı mücadele etmeden, ekolojik mücadelenin sonuç alamayacağını, sistemi yeşile boyamanın da çözüm olmadığının altını çizdi. Eleştirel düşüncenin önemli temsilcilerinden Fikret Başkaya, ekolojik yıkım üzerinden kapitalizme yönelik eleştirilerini sürdürdüğü “Gençlerle Baş Başa: İklim Krizi ve Ekolojik Yıkım” kitabı Mayıs ayında Yordam yayınevinden çıktı. Çoğumuzun “Paradigmanın İflası: …

Devamı »

KRİZDEN ÇIKMAK MÜMKÜN DEĞİL, KAPİTALİZMDEN ÇIKMAK MÜMKÜN… FİKRET BAŞKAYA

Eğer öyleyse, tartışmayı asıl bulunması gereken zemine çekmek gerekecek. Zira, kapitalist dünya sisteminin içine sürüklendiği durumu, kriz kavramı karşılamıyor. Artık  çöküşten söz etmek gerekiyor… Dolayısıyla ne ile cebelleştiğini bilmek önemlidir. Eğer söz konusu olan kriz olsaydı, geri dönüş potansiyel bir olasılık sayılabilirdi. Zira, kriz, ‘normal durumdan’, ‘genel denge durumundan’ bir sapma demektir ama ‘geri dönüşü’, ‘normale’ dönüşü de ima eder. …

Devamı »

YURTTAŞ MI, TÜKETİCİ Mİ?- FİKRET BAŞKAYA

“Kimse özgür olduğu yanılsamasına ikna olanlar (ya da kapılanlar) kadar umutsuzca köle değildir.” Goethe Yurttaş, bir ülkede yaşayan, bir nüfus cüzdanına- şimdilerde bir kimlik numarasına- sahip olan, beş yılda bir önüne konan sandığa oy atan mıdır? Eğer siyaset arenasında hiçbir etkinliği yoksa toplumsal yaşamda hiç bir dahli yoksa toplumun bu gününe ve geleceğine dair söyleyecek sözü, bir fikri yoksa, yasalar …

Devamı »

NEOLİBERAL KAPİTALİZM ÖLDÜRÜR – FİKRET BAŞKAYA

            “Hepsi ölmüyordu ama hepsi vurulmuştu”.                                                                       Jean de La Fontaine ​​    Öbek, öbek uzmanlar televizyonlarda saatlerce Koronavirüs’ü tartışıyor. Hiç birinin ağzından kapitalizm, neoliberalizm, kapitalist tarım, endüstriel hayvancılık, dünya topraklarının nasıl kapitalist tarım tekellerinin çiftliği haline getirildiği, eko-sistemin kâr hırsıyla nasıl  tahrip edildiği, sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinin ne demeye geldiği, insan hastalığının nasıl bir kâr aracına dönüştürüldüğü, koruyucu hekimlik kavramının …

Devamı »

KORONA VİRUS’ÜN HATIRLATTIKLARI… FİKRET BAŞKAYA

 “ Özgür halk, bu günkünden farklı şeyleri hâlâ tahayyül edebilen halktır”.                                                 Raymond Ruyer* Korona Virüs [Covit 19] ‘tartışmalarını’ sağlıklı bir zemine taşıyabilmek için, ‘kırılganlık’, ‘beklenmedik doğal olaylar’,  ‘risk’ ve ‘felaketten’ ne anlaşılması gerektiğine açıklık getirmek gerekiyor… Aksi halde, hamasetin ve egemen söylemen dışına çıkılamaz, havanda su dövmenin ötesine geçilemez…Beklenmedik doğal olaylar, ortaya çıktıkları anda insanların müdahale edemediği, işte, sel, …

Devamı »

KORONAVİRÜS VEYA ŞEYLERİ YERLİ YERİNE KOYABİLMEK! – FİKRET BAŞKAYA

“Eski dünya ölüyor; yenisi ise henüz ufukta   görünmüyor ve bu alacakaranlıkta canavarlar ürüyor”. Antonio Gramsci. Atmosfer ısınıyor, ekosistem bozuluyor, ekolojik yıkıma sosyal kötülükler [ işsizlik, açlık, yoksulluk, sefalet, iğretilik…] eşlik ediyor. Toplumsal eşitsizlikler skandal boyutlara ulaşmış durumda… Artık metalaşmamış, paralılaşmamış, şeyleşmemiş, özelleştirilmemiş, soysuzlaşmamış bir şey yok! Sağlığın ve eğitimin finansmanı için yeterli kaynak ayrılmıyor. Sayıları artan yaşlılar çaresiz. Gıda sanayileri insanları ‘doyururken’ zehirliyor… Evsizler …

Devamı »

“ÖRTÜLÜ ÖDENEK”, “KAPALI OTURUM”, “DİN SOSLU FAŞİZM”! FİKRET BAŞKAYA

                                Şeyleri adıyla çağırmamak bir yalan söyleme yöntemidir! Örtülü ödenek, kanun dışı, ahlak dışı, gayri meşru, insanlık suçu kategorisine giren işler için bütçeye konan ödeneğe deniyor. Velhasıl, ‘üstü örtülmesi gereken’ ‘karanlık’ işlerin finansmanı için ödediğimiz vergilerden ayrılan pay… Parlamento’da [Mecliste] halkın duyması, bilmesi istenmeyen ‘işlerin’ kapalı kapılar ardında konuşulmasına da ‘kapalı oturum’ deniyor… Vekil, müvekkilden bir şeyleri ‘gizlerse’ müvekkilin ne …

Devamı »

FETO’YA DEĞİL, NATO’YA BAK! FİKRET BAŞKAYA

Son günlerde kim Fetullahcı, ‘tartışması’ yapılıyor…  Feto’nun ayaklarını saya saya bitiremiyorlar… Eğer ayakları varsa, o ‘yaratığın’ bir gövdesi ve bir de  beyni vardır… Neden ayaklarla uğraşıp duruyorlar? Feto ‘devlete sızmışsa eğer, onu kim, nasıl peydahladı, kim palazlandırdı, kim neden sızdırdı? Neden hep ‘sızana’ odaklanılıyor da ‘sızdıranlar’ sorun edilmiyor? Türkiye’nin egemenleri, mülk sahibi sınıfların devleti, İkinci Emperyalist Savaş sonrasında ‘Hür Dünya’ …

Devamı »

“Sınıf Mücadelesi” aslında nedir? Fikret Başkaya

“ İyi bilinen şey, tam da iyi bilindiği için, aslında bilinir değildir. Bilgi sürecinde kişinin kendisini ve başkalarını yanlış yönlendirmesinin en yaygın yöntemi, bir şeyin iyi bilindiğini farz edip o şekilde kabul etmektir”.                                                                                                          Georg W.F. HEGEL Hegel’den hareketle, ‘bildiğimizi sandıklarımız ’ gerçek durumla ne kadar ‘örtüşüyor?’ sorusu akla gelmelidir… Mesela İşte ‘sınıf mücadelesi’ aslında nedir? ‘İlkel Komün’ün’ sona ermesiyle başlayan …

Devamı »

Taammüden doğa cinayeti demek olan bu projeyi durdurun! Aksi halde tarih sizi affetmeyecektir!.. Fikret Başkaya

“Zira, gerçekten özgür bir toplum, özerk bir toplum kendini sınırlamak zorundadır, yapılmaması gereken şeyler olduğunu veya denenmemesi, hatta denenmesinin arzulanmaması gereken şeyler olduğunu bilmesi gerekir.” Cornelius Costariadis ‘Kanal İstanbul’ dayatmasının sebebi ne? Bunca ısrarın, bunca inadın gerisinde ne var? Bir kere, daha baştan söyleyelim ki, ‘adlandırmada’ sorun var… Neden ‘İstanbul Kanalı’ değil de, Kanal İstanbul? Neden Süveyş Kanalı, Panama Kanalı …

Devamı »

KAPİTALİZMİN SON AŞAMASI: EKOLOJİK FELAKET – FİKRET BAŞKAYA

“Bu arada, doğaya karşı zaferlerimizle fazla böbürlenmeyelim. Her birinin öcünü teker teker bizden alıyor. Her bir zafer hiç kuşku yok ki ilk kertede bize beklediğimiz sonuçları getiriyor ama ikinci ve üçüncü kertede çoğunlukla ilk sonuçları tahrip eden tümüyle farklı ve öngörülemeyen etkilere yol açıyor.” F. Engels Kapitalizm öncesi dönemin sosyal formasyonlarında, üretim tarzlarında, uygarlıklarda, doğaya verilen zararlar sınırlı ve lokaldi. …

Devamı »

FİKRET BAŞKAYA: ” AY SONUNU GETİREMEYENLER, DÜNYANIN SONUNU GETİRMEKTE OLANLARA KARŞI…” SÖYLEŞİ: BERKANT KIRIMLIOĞLU

Hocam siz Marksist bir sosyalistsiniz. Fakat, ekolojik sorun da düşünce sisteminizde merkezi bir yer işgal ediyor. Neden? Kapitalizm insana, topluma ve doğaya [yaşayan doğa densin] zarar vermeden yol alamaz. Kapitalizm dahlinde yaşamın iki kaynağını aşındırmak kaçınılmazdır. Eğer öyleyse, ekolojik veçheyi yok sayarak bir yere varmak mümkün değildir. O zaman sorunun öteki yarısını dikkate almamış olursun. Oysa ve eğer şeylerin gerçeğine …

Devamı »

“YERLİ”, “MİLLİ”, ELEKTRİKLİ “TEMİZ ARABAYA” DAİR SÖYLEM VE GERÇEK! FİKRET BAŞKAYA

Yerli ve milli söylemi, aslında milliyetçiliğinin AKPcesi. daha doğrusu Tayyip’cesi… Türkiye’de üç tür milliyetçilik vardır: Milliyetçi-dinciler, Dinci-milliyetçiler, bir de duruma göre sola gönderme yapanlar. Bunlardan birincisini, MHP ve türevleri, ikincisi AKP cenahı, üçüncüsünü de ‘ulusal sol’, Vatan Partisi vb. temsil, ediyor. Üçünün de ortak paydasını milliyetçilik oluşturuyor. Fakat “düzen partilerinin” geri kalanı da milliyetçidir. Zira, Cumhuriyet rejimi bidayette, Türk-Müslüman-Sünnî unsuru …

Devamı »

GÜN ZİLELİ’NİN, 1917-1918 RUSYA’DA DEVRİMDEN TEK PARTİ DİKTATÖRLÜĞÜNE KİTABINA* FİKRET BAŞKAYA’NIN ÖNSÖZÜ

                                                   “Devrim anında tarih yeniden yürümeye başlar” Arnold Toynbee 1917 Şubatında Rusya’da büyük bir devrim oldu. Aslında 1905 Sovyet Devriminin görkemli bir tekrarı, muazzam bir emansipasyon şöleniydi. İşçiler, köylüler, askerler, Çarlık rejimi tarafından ezilen halklar ayağa kalkmıştı… Devrimler her zaman bir ‘iktidar ikiliği’ yaratır. Şubat devrimi Romanof dinastisinin 300 yıllık iktidarını sonlandırmıştı. Sekiz ay sonra, Ekim 1917’de  Bolşevik parti …

Devamı »

ASGARİ ÜCRET-AZAMÎ İKİYÜZLÜLÜK FİKRET BAŞKAYA

Sermayenin aşırılıklarına  direnme merkezleri olarak yararlı (lüzumlu) olan sendikalar, kapitalist  düzene  karşı sadece bir direniş savaşı vermekle yetindikleri ölçüde güçsüz (etkisiz) kalırlar. Yapmaları gereken, gün be gün sürdürdükleri bu savaştan vazgeçmeksizin, kapitalist toplumun dönüştürülmesi yolunda çalışmak, kendi örgütlü güçlerini işçi sınıfının  her türlü velayet ve vesayetten  kurtulması, yani  ücretliliğin ortadan kaldırılması (ilgası) yolunda bir kaldıraç olarak kullanmalarıdır.                                                                                     Karl Marx Her yıl Aralık ayında bir asgari ücret pazarlığı yapılıyor. İşte en …

Devamı »

İKLİM ZİRVELERİ VEYA SEYİRCİYİ OYALAMAK! FİKRET BAŞKAYA

İklim Zirveleri birbirini izliyor, bilim insanları uyarılarını artırıyor ve atmosfer ısınmaya, iklim krizi ve ekolojik yıkım derinleşmeye devam ediyor. Birleşmiş Milletler Örgütü ilki 1972’de Stockholm’de olmak üzere “Çevre ve Kalkınma Zirleri’ düzenliyor ve şeyler çığırından çıkmaya devam ediyor… Velhasıl, söylemle gerçek durum arasındaki uyumsuzluk büyüyor… Yeryüzünün egemenleri, küresel oligarşi densin, bu durumdan yoksullaştırılmış ülkeleri [şimdilerde onlara Güney deniyor] ve onların …

Devamı »

SAVUNMA – FİKRET BAŞKAYA “Başlangıçta hiçbir şey bilmiyordunuz, inanırım; sonra şüphelendiniz. Şimdi her şeyi biliyorsunuz ama hâlâ susuyorsunuz…” Jean Paul Sartre

Fikret Başkaya’nın 22 Kasım 2019’da Ankara 21. Ağır Ceza Mahkemesinde yaptığı savunmadır… Sayın başkan, mahkeme heyetinin sayın üyeleri İlk duruşmada yaptığım savunma esas olmak kaydıyla, kısaca bazı hususlara açıklık getirmekle yetineceğim… Bundan üç yıl önce yayınlanan, asıl terör devlet terörüdür başlıklı yazıda, amaç, genel olarak terör ve terörist kavramlarına açıklık getirmektir. Zira, bu alanda yaygın bir kafa karışıklığı ve yanlış …

Devamı »

AYDINLAR KAYGILI… BASINA VE KAMUOYUNA 18.11.2019

Bu coğrafyanın yetiştirdiği değerli entelektüellerden biri, Fikret Başkaya Hocamız, bir kez daha yargı karşısında. Kitaplarını okuyarak, Özgür Üniversite’deki derslerini izleyerek yetişmiş öğrenci kuşaklarının “Fikret Hoca”sı, gerçekten de doğru bildiğini eğip bükmeden, “başıma bir şey gelirse” kaygısına teslim olmadan söyleyebilmesi/yazabilmesiyle, devlet içi ya da dışı hiçbir kuruma biat etmeksizin özgürce kullandığı kalemiyle, aklının sınırsız eleştirelliğiyle, bu ülkede “entelektüel” sıfatını en çok …

Devamı »

TÜRKİYE: YAZAR VE AKADEMİSYEN FİKRET BAŞKAYA’YE YÖNELİK SUÇLAMALARI DÜŞÜRÜN

12 Kasım 2019-  PEN International, Bugün Türk makamlarından, temelsiz suçlamalar nedeniyle uzun bir hapis cezasıyla karşı karşıya olan, önde gelen yazar ve akademisyen Fikret Başkaya’ya yönelik bütün suçlamaların düşürülmesini talep etti. Mahkûmiyet kararının 22 Kasım 2019 tarihinde gerçekleşecek olan bir sonraki duruşmada açıklanması bekleniyor. On yıllardır Türkiye’de ifade özgürlüğü için mücadele veren, uluslararası üne sahip yazar, akademisyen ve insan hakları …

Devamı »

KAPİTALİZM İNSANA VE DOĞAYA ZARAR VERMEDEN YAPAMAZ! – FİKRET BAŞKAYA

                                 “Sınırlı bir dünyada sınırsız büyümenin mümkün olduğuna                                    inanan, ya deli, ya da iktisatçıdır”                                                                                                                               Kenneth Boulding* Şimdilerde yaşanan iklim krizinin, ekolojik yıkımın, sosyal sefaletin ve etik yozlaşmanın gerisinde, dizginlerinden boşanmış ekonomik büyüme var. Oysa insanlara, eğer “sabrederlerse” ekonomik büyüme sayesinde tüm sorunların çözüleceği söyleniyor… Büyümeyle yatıp, büyümeyle kalkıyoruz ama ekonomik büyümeye sayısız kötülükler, yıkımlar eşlik ediyor ve şimdilerde genel …

Devamı »

Burjuva uygarlığı potansiyelini tüketti, yolun sonuna geldi… Fikret Başkaya

Son dönemde Dünyanın nerdeyse her yerinde mantar gibi biten halk isyanlarının, protestoların asıl nedeni, isyancıların, taleplerinden ibaret değil. İşte, vergi artışları, zamlar, yolsuzluk, kamu hizmetlerinin yetersizliği, vb. Aslında bu dünyada devrimlerin asıl nedeni, bardağı taşıran son damla değil, bardağın dolu olmasıdır… İtirazlar, çözdüğünden daha çok sorun yaratan ve genel bir ‘sürdürülemezlik durumu’  yaratmış olan ‘bunak kapitalizme’ yönelik… Artık hiç bir …

Devamı »

Kutsal devlet refleksi… Fikret Başkaya

               “Savaş, birbirlerini tanıyan ama katletmeyenler  adına, birbirlerini tanımayanların birbirlerini  katletmesidir” Paul Valery Osmanlı İmparatorluğunda devlet kutsaldı. Onun bakiyesi, doğrudan devamı olan TC de daha da kutsaldır. Dolayısıyla, rejimin diline doladığı ‘modernlik’, ‘çağdaşlık’, ‘ilericilik’, ‘demokrasi’, vb… retoriğinin reel bir karşılığı yok. Bu rejim, bu devlet, halktan gelen hiç bir hak talebini kabul etmez, hiç bir demokratik açılıma izin vermez… Aksi halde …

Devamı »

“Hukuk reformu” mu dediniz? – Fikret Başkaya

                                                                               “Hiç bir şeyi değiştirmemek için, her şeyi                                                                          değiştirmek gerekiyordu”                                                                                               Sicilyalı Prens Lampedusa AKP yeni bir “hukuk reformuyla” daha gündemde. Reform dendiğinde ekseri hayırlı bir şey yapıldığı, yapılacağı beklentisi vardır. Reform demek, mevcut olana, var olana yeni şekil vermek, yeni biçim vermektir… Oysa, yapılan değişikliğin daha iyi olacağına dair bir kesinlik yoktur… Tam tersine daha da kötüleşme …

Devamı »

İklim Krizi veya şeylerin gerçeğini söyleyebilmek! Fikret Başkaya

İsveçli ekoloji aktivisti, 16 yaşındaki Greta Thunberg öncülüğünde başlatılan gençlerin iklim grevleri dünya ölçeğinde yankılandı. BM genel kurulu da iklim gündemiyle toplandı… Bu, küresel ısınmaya ilginin ve duyarlılığın arttığının bir göstergesi. Sevindirici… Devletlerden, hükümetlerden acilen duruma müdahale etmeleri isteniyor. Aksi halde ve geç kalınırsa geriye kurtarılacak bir şey kalmaya bileceği ortada… İklim krizi bir tevatür değil… Birleşmiş Milletler Örgütü, aslında …

Devamı »

Politikacılar ve partiler değil, dükkan adları değişiyor… Fikret Başkaya

                “Biz Mısırı yönetmiyoruz, sadece Mısırı yönetenleri yönetiyoruz”                                                                                               Lord Cromer,                                                                         (İngiliz diplomat, istihbarat ajanı) Türkiye’de 1946′ “çok partili sisteme” geçildi. 1923’den beri iktidarın tek partisi olan CHP ikiye bölündü. İçinden Demokrat Parti çıkarıldı. DP bir muvazaa partisiydi… Aslında söz konusu olan “çok parti sistemi” değil, birden çok devlet partisine izin verilmesiydi. Her isteyen, işte, işçiler, köylüler siyasi …

Devamı »

Röportaj: Fikret Başkaya: ” Hükümetler değil, küresel finans oligarşisi ve Ulusüstü dev şirketler yönetiyor”…

M. Serkan Eroğlu: Hava solunmaz halde, su kirli üstelik parası olmayan içemiyor, gıdalar zehirli, toprak yorgun, hastalıklar rekor kırıyor, iklim krizi ve sizin ekolojik yıkım dediğiniz almış başını gidiyor, biyoçeşitlilik aşınıyor, her geçen gün dünya yaşanmaz bir yer haline geliyor… Dünyanın hemen her yerinde bu saldırıya karşı çok çeşitli direnişler, mücadeleler de devam ediyor. Gün geçmiyor ki, dünyanın bir yerinde …

Devamı »

Fikret Başkaya Davası için Basın Metni… -Unutmamak gerekir ki, “özgürlük; farklı düşünenin, başkasının özgürlüğüdür”

Özgür Üniversite 3 Eylül  2019 Basına ve Kamuoyuna… Özgür Üniversite Başkanı değerli hocamız, yazar Fikret Başkaya hakkında, 7 Kasım 2016 da ozguruniversite.org  sayfasında yayınlanan: Asıl Terör Devlet Terörüdür, başlığını taşıyan yazıda, terör örgütü propagandası yaptığı gerekçesiyle açılan davanın 2. Duruşmasi, 10 Eyĺül’de yapılacaktır. İlk açıklamamızda da belirttiğimiz gibi; hayatı boyunca ifade özgürlüğünün ve özgür düşüncenin yorulmaz bir savunucusu olan Fikret …

Devamı »

Demokrasi mi dediniz? Fikret Başkaya

“Kötü yönetilen bir ulus için birinci çare para enflasyonu, ikinci çare de savaştır. Bu ikisi geçici bir refah sağlasalar da, ikisi de sürekli yıkıma neden olur. Ve bu ikisi politik ekonomik oportünistler için bir sığınaktır”                                                                                          Ernest Hemingway [1932] Türkiye’de 73 yıldır bir demokrasi oyunu oynanıyor. Ağzını açan her politikacı, akademi üyesi, gazeteci, “aydın” denilenler, mülk sahibi sınıfların sözcüleri, Türkiye’nin …

Devamı »

Sosyalizmin dışında bir gelecek yok! Bilen varsa söylesin? -Fikret Başkaya

“Kâbuslarımızdan başka kaybedeceğimiz bir şey yok” Dany Katch’in 2015 de yazdığı, Socialism… Seriously – A brief Gide to Human Liberation, başlığını taşıyan kitabı, Ciddi Ciddi Sosyalizm – İnsanlığın Kurtuluşu İçin Kısa Bir Klavuz, Cemre Şenesen’in harika çevirisiyle Yordam Kitap tarafından yayınlandı. Doğrusu hem Cemre Şenesen’e ve hem de Yordam Kitap’a ne kadar teşekkür etsek azdır. Dört kısım, on bir bölümden …

Devamı »

Yoksullara karşı “ortak cephe”! – Fikret Başkaya

22 Temmuz tarihli BirGün gazetesinde, ” Kayseri Büyük Şehir Belediye başkanı, AKP ilçe belediye başkanları ve oda başkanlarıyla yaptığı toplantıda, seyyar satıcıları hedef göstererek, “topyekun mücadele” çağrısında bulunduğu.” haberi veriliyordu.   AKP’li Büyük Şehir Belediye Başkanı  Memduh Büyükkılıç aynı toplantıda: ” Seyyar satıcılarla mücadeleyi görev biliyoruz” demiş… Anlaşılan başkan tam bir görev bilinciyle kılıcını çekmiş… Aynı gün İstanbul valisi de, Suriyelileri İstanbul’dan atma …

Devamı »

Uzmanlar üç çeşittir: Konunun Uzmanları, Her Konunun Uzmanları ve ‘Yerli’ ve ‘Milli’ Uzmanlar… -Fikret Başkaya

Her tarihsel dönemde ve her toplumda, belirli bir eğitimden geçmiş olanlar imtiyazlı bir statüye sahiptirler. Bu imtiyaz toplumdaki işlevlerinin karşılığıdır. Egemenlere akıl hocalığı yaparlar. Meşruiyet ve rıza üretirler. Yalan üretmeye memur edilmişlerdir… Sömürü, baskı ve şiddete dayalı egemenlik sistemi, onlar sayesinde kendini yeniden üretmeyi başarır. Elbette eğitimliler, diplomalılar arasında sosyal eşitsizlik temeli üzerinde varlığını sürdüren egemenlik sistemine muhalif olanlar da …

Devamı »

Türkiye’nin önde gelen düşünürlerinden Fikret Başkaya: Solun kendini yeniden yaratması gerekiyor- Röportaj:Haber / Yazı: Berkant Gültekin -15 Temmuz, 2019 08:15

Geçen hafta duyurduğumuz üzere, Politik Muhabbetler’de ‘çıkış yollarını’ aramaya devam ediyoruz. Ne var ki çıkış güzergahının nerede olabileceğine ilişkin konuşurken, haritanın tamamına göz gezdirmesek de olmuyor. Önce dünyada ne olup bittiğini anlamaya çalışıp ardından Türkiye’nin bu düzlem üzerindeki özel konumuna odaklanıyoruz. Ülkemizde yaşananlar, dünyada kapitalist sistemin girdiği ekonomik, sosyal ve siyasal krizlerden bağımsız değil. Ancak salt bundan ibaret de değil. …

Devamı »

Paradigmayı değiştirmeden olmaz! -Fikret Başkaya

Türkiye toplumu bir dizi krizler sarmalına hapsolmuş bulunuyor. Artık bu çöküş tablosundan bildik yöntem ve araçlarla çıkmak mümkün değil. Zira, söz konusu olan sadece ekonomik kriz değil, politik, sosyal, ekolojik, etik krizi, değerler krizi… söz konusu. Dolayısıyla, politik mücadelenin zeminini, politika anlayışını, politika yöntem ve araçlarını değiştirmek gerekiyor. Zira, iflas eden sadece Politik İslamcı AKP iktidarı değil. Kırk yıldır dayatılan …

Devamı »

ENTELLEKTÜEL HİÇ BU KADAR GEREKLİ OLMADI… FİKRET BAŞKAYA

Türkiye “aydın”ın harman olduğu bir ülke. Dünya’da herhalde bu kadar “aydını” olan başka bir ülke yoktur. Bir eğitimden geçmek, diploma sahibi olmak ‘aydın’ sayılmaya yetiyor. Okumuşlar, söze,  ‘bir aydın olarak’ diye başlıyor… Velhasıl burası ‘aydını’ bol ama nedense ‘aydınlatanı kıt’ bir ülke… Peki neden? Aydın olmak, bir okuldan, üniversiteden mezun olmaksa, bir diploma sahibi olmaksa, o diplomayı almak için hangi …

Devamı »

Hukuk devleti mi? Devlet hukuku mu? – Fikret Başkaya

24 Eylül 1996 da, Diyarbakır Cezaevinde 10 genç tutuklu [Mehmet Kadri Gümüş, Cemal Çam, Hakkı Tekin, Mehmet Aslan, Mehmet Nimet Çakmak, Kadir Demir, Rıdvan Bulut, Ahmet Çelik, Edip Derikçe. Erhan Hakkı Perişan] gardiyanlar ve askerler tarafından, demir çubuklar ve sopalarla başları ezilerek vahşice, hunharca katledildi, 24 sanık da yaralandı… O zaman ‘Demokrasi Gazetesinde’ yazıyordum… Başlığı: Devlet devlet olmaktan çıkarsa!” olan …

Devamı »

Burjuva siyaseti topluma tuzak kurmaktır… Fikret Başkaya

Günlük hayatta kullanılan kelimelerin, kavramların ekseri reel bir karşılığı yok ama kullanımdan da pek düşmüyorlar: Demokrasi gibi… Demokrasi Kadim Grekçe’den miras bir kavram. Demos [halk] ve kratos [iktidar] kelimelerinden oluşuyor. Halkın iktidarı demek. Başka türlü söylenirse, halkın, halk tarafından, halk için iktidarı [yönetimi]… Tabi gökten zembille inmiş bir kavram da değil… Oligarşiye karşı verilen kararlı, istikrarlı uzun soluklu mücadelenin sonucunda …

Devamı »

AKP VEYA ‘KIRK YAŞINDAKİ ADAMA SEKİZ YAŞINDAKİ ÇOCUĞUN CEKETİNİ GİYDİRMEK!’-FİKRET BAŞKAYA

AKP, ABD’nin İslam coğrafyasında otokratik rejimlerin yerine  ‘Ilımlı İslam’ modelini ikame etme projesinin bir parçası olarak peydahlandı. Asla “yerli ve milli” değildi. Başlarda gerçek yüzünü açık etmemeye özen gösterdi. Devlete hakim oldukça da artık niyeti açık etmekten çekinmedi. Başta Orta-Doğu olmak üzere İslam ülkelerinde  “Ilımlı İslam’ rejimleri oluşturulacak, Türkiye de model olacaktı… 2011 de Tunus ve Mısır Devrimleri, ABD ve …

Devamı »

104’üncü yılında Ermeni soykırımı paneli Açış Konuşması Fikret Başkaya

Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi tarafından düzenlenen”104’üncü yılında Ermeni Soykırımı” paneline hoş geldiniz. Hepinizi saygıyla selamlıyorum. Fransa’da doktora öğrencisi olduğum dönemde ve daha sonra konferans vermek üzere gittiğim Avrupa’nın değişik kentlerinde, şöyle bir soruyla karşılaştığım oluyordu: ” Ermeni faciası Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Eski Rejim zamanında vuku bulmuş olduğuna ve ‘Yeni Rejim’ de Osmanlı İmparatorluğunu tasfiye ettiğine göre, Devlet erbabı neden ‘ …

Devamı »

Kapitalist Tıp ve “Performance Sistemi!” Fikret Başkaya

Eskiler, “Ol mahiler ki, derya içredirler deryayı bilmezler” derlerdi. Balıklar denizde yaşar da denizi bilmezler. Balıklar denizi bilselerdi şeylerin seyri değişir miydi? Bu, tartışmaya açık bir sorundur… Lâkin, insanlar da kapitalist bir toplumda yaşıyorlar ama kapitalizmi bilmiyorlar ve kapitalizmi bilmemenin vahim sonuçları var. Kapitalizmde üretimle ihtiyaçların tatmini arasındaki doğrudan bağ kopmuş durumdadır. Üretim, pazarda [piyasada] satmak, kâr etmek amacıyla yapılıyor. …

Devamı »

“Vergiyi tabana yaymak!”* Fikret Başkaya

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak belirli aralıklarla ‘ekonomik program’ ilan ediyor. Her ilanın ardından dolar kuru, faizler ve enflasyon tırmanışa geçiyor. Geçtiğimiz günlerde [1 Nisan]  bir program daha açıkladı ve dolar yükselişe geçti… Tabii dolar yükselince başkaları da peşinden gidiyor… Türkiye ekonomisinin temeli 1980, ünlü 24 Ocak Kararları ve onu tamamlayan 12 Eylül Amerikancı-NATO’cu Askeri Darbe sonrasında aşınma sürecine …

Devamı »

DEMOKRASİ OYUNU PAYDOS!-FİKRET BAŞKAYA

İnsanlık tarihinin çok uzun döneminde ‘toplumsal uyum’ diye bir sorun yaşanmadı… “Uyum” sorunu, insan toplumlarının ezen-ezilen, sömüren-sömürülen, egemen olan- egemenlik altında olan ayrışmasıyla, başka türlü söylersek, toplumun antagonik sınıflara bölünmesiyle başladı. O dönemden sonra ezilen ve sömürülen sınıflar, kendilerine dayatılan eşitsiz statüye karşı direndiler. Tarihin ondan sonraki dönemi, ‘sınıf mücadelelerinin tarihi’ olarak yaşandı… İnsanlar, hakları, özgürlükleri, haysiyetleri için mücadeleden hiç …

Devamı »

“AKP geri dönüşü olmayan eşiği aştı” Fikret Bakaya – Söyleşi – Pınar Yüksek

Gerçeği kabullenmek her zaman zordur… Eğer seçim sonuçlarını kabullenirlerse, biz yenildik demiş olacaklar… Geride kalan dönemde o kadar şımardılar ki, gerçekle yüzleşmeleri kolay değil… Artık medya diye pek bir şey kalmadı… PINAR YÜKSEK • Yerel seçimlerin sonucuna göre toplam nüfusu 40 milyona yakın olan finans, ticaret, sanayi ve turizm merkezi iller artık muhalefetin elinde. Ülkenin büyükşehirlerini iktidar partisi değil muhalefet …

Devamı »

AKP’nin önlenemeyen düşüşü… Fikret Başkaya*

Geride kalan bir kaç seçimde, muhalefet, adı AKP olan bir iktidar partisiyle yarışmadı. Bir parti-devletle yarıştı veya aynı anlama gelmek üzere, muhalefetin karşısında “bilinen anlamada” bir parti yoktu, koskoca bir devlet vardı…  Dolayısıyla seçimler olsun referandum olsun, burjuva demokrasisi denilenin çerçevesi  dahilinde yapılmadı… Asgari hukukun bile by-pass edildiği koşullarda yapıldı… Bir kere bu seçimlerin seçime benzemediğini akılda tutmak gerekiyor. Tüm …

Devamı »

FİKRET BAŞKAYA DAVASI “ASIL TERÖR DEVLET TEÖRÜDÜR” – METE KAAN KAYNAR – Terörizmi durdurmak konusunda herkes kaygılı. Güzel, kolay bir yolu var: Katılmayı bırakın! Noam Chomsky 24.03.2019

Fikret Başkaya’ya, “Asıl Terör Devlet Terörüdür” başlıklı yazısı nedeniyle açılan davanın ilk duruşması geçtiğimiz günlerde, 21 Mart’ta yapıldı. 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya Başkaya ve yedi avukatı yanında yüzlerce meslektaşı ve öğrencisi de katıldı. Doktora yaptığı dönemde Siyasal Şiddet ve Terör başlıklı bir derse de katılmış almış birisi olarak, Fikret Hocanın davaya konu edilen yazısı ile ilgili olarak ilk …

Devamı »

SAVUNMA FİKRET BAŞKAYA’NIN 21 MART 2019 DA, ANKARA 21’İNCİ AĞIR CEZA MAHKEMESİNDE YAPTIĞI SAVUNMADIR

Mahkemenin sayın başkanı, sayın üyeler… 7 Kasım 2016’da, Özgür Üniversite’nin internet sayfasında yayınlanan, “Asıl terör devlet terörüdür“, başlığını taşıyan yazıda, ‘terör örgütü propagandası’ yaptığım ileri sürülerek, savcı Yarcan Mutlu tarafından 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 7/2 maddesi gereğince, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile  cezalandırılmam talep edilmektedir… Teröre karşı yazılmış, daha da ötede, terörü lânetleyen bir yazıda, terör …

Devamı »

“DÜŞÜNCEYİ ENGELLEMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR”Fikret Başkaya

Özgür Üniversite olarak ifade (düşünce) özgürlüğünü önemseyen herkesi, hocamızla dayanışmaya çağırıyoruz….

Devamı »

Sizin kaç koçunuz var?* Fikret Başkaya

Koç, Koyunun erkeği, kurban bayramlarının en çok kaybedeni… Övgü içeren bir niteleme sıfatı… “Güçlü kuvvetli  insanlara yakıştırılan bir sıfat aynı zamanda… Mesela ‘Koç gibi oğlun var… denir.. Bir de hitap tarzı, ‘dinle koçum’ gibi… Koç burcu, Koç Holding, Kamil Koç otobüs firmasının adı… Bir de ‘koç başı’ denilen var… Bu yazının konusu olan bir koç daha var ki, Amerikancadan geliyor: …

Devamı »

HOCALARIN HOCASI FİKRET BAŞKAYA YENİDEN YARGILANIYOR – ADİL OKAY

Fikret Başkaya 2016’da yazdığı Asıl terör devlet terörüdür yazısından dolayı [i] yeniden yargılanıyor. İlk duruşması 21 Mart 2019’da. Yeniden dedim zira hocam, arkadaşım Fikret Başkaya’nın hayatı yargılanmalarla, soruşturmalarla geçmiştir. Ama o “aydın” duruşundan- mücadelesinden taviz vermemiştir. O ceberut / kapitalist devlet kurmaylarını olduğu gibi kendini “aydın – entelektüel” sayan, isimlerinin başlarında Prof. gibi çeşitli ünvanlar olan iktidar uşaklarını da rahatsız etmiştir. …

Devamı »

Akıl, mizah duygusu ( kendisini de eleştirebilen ) ve Fikret Başkaya davasındaki muamele ve insanlığa derin saygı* Ana Bazac** de Redacția 28 Şubat 2019

Fikret Başkaya: 1940’da doğdu. Ankara Üniversitesini bitirdi. Paris ve Poitiers üniversitelerinde iktisat alanında doktora öğrenimini tamamladı. Abant İzzet Baysal Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapmanın yanı sıra, çeşitli kuruluşlarda ve Sosyal Hizmetler Akademisinde araştırmacı ve eğitmen olarak çalıştı. Birçok araştırma makalesinin ve kitabın (en ünlüsü, kapitalizmin mevcut formlarındaki ideolojisinin  mantığını ve ana temalarını açığa çıkaran Paradigmanın İflası isimli kitabı ) …

Devamı »

DÜŞÜNCEYİ ENGELLEMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR Fikret Başkaya’nın Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından kendisine verilen “Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü’ töreninde 29 mayıs 2003 Richmond Hotel’de yaptığı konuşmadır.

Türkiye Yayıncılar Birliğinin değerli yöneticileri, değerli dostlar, saygıdeğer konuklar… Düşünceyi Engellemek Mümkün Değildir Eğer düşünce ‘gerçek düşünceyse onu alt-etmek, etkisizleştirmek, engellemek mümkün değildir. Zira, düşünce ifade edilip muhatabına ulaştığında, insanlar tarafından duyulup-içselleştirildiğinde artık ‘gerçekleşmiştir’. Bu yüzden neyin düşünce olduğu, düşüncenin gerçekleşmesinden ne anlaşılması gerektiğine açıklık getirmek gerekir. İnsanın kafasında bir şeyi tasarlaması, ya da ‘aklından bir şeyler’ geçmesi düşünce değildir. …

Devamı »

ÇİTLEME HAREKETİNDEN ÖZELLEŞTİRME SALDIRISINA: GARP CEPHESİNDE YENİ BİR ŞEY YOK!* FİKRET BAŞKAYA

ÇİTLEME HAREKETİNDEN ÖZELLEŞTİRME SALDIRISINA: GARP CEPHESİNDE YENİ BİR ŞEY YOK!* FİKRET BAŞKAYA “Toplumun motoru kâr ise, yıkım ilerleme sayılır”                                                                                       [Anonim] Çitleme, İngilizce enclosure‘ün karşılığı. Esasen, XVI, XVII ve XVIII’inci yüzyıllarda  ortaya çıkan bir toplumsal sürecin adı. Küçük çiftçilerin, küçük ailelerin kullanımına sunulmuş toprakların büyük toprak sahipleri tarafından ‘çitle çevrilerek’ ellerinden alınması demek… Tabii büyük toprak sahiplerinin arkasında da …

Devamı »

Fikret Başkaya Davası – ‘Hiç Kimse Düşüncelerinden Dolayı Yargılanamaz’ – Basın Metni

Basına ve Kamuoyuna… 25 Şubat 2019 DÜŞÜNCE VE  İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK BASKILARA SON HİÇ KİMSE  DÜŞÜNCELERİNDEN DOLAYI YARGILANAMAZ Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı ( ÖZGÜR ÜNİVERSİTE)   başkanı, değerli hocamız, yazar Fikret Başkaya hakkında, 7 Kasım 2016 tarihinde ozguruniversite.org  sayfasında yayınlanan “Asıl Terör Devlet Terörüdür” başlığını taşıyan yazısında, terör örgütü propagandası yaptığı gerekçesiyle Ankara 21’inci Ağır Ceza Mahkemesinde dava açılmıştır.  Fikret …

Devamı »

Şehir dışındaki “Şehir hastaneleri” Fikret Başkaya

Şehir dışındaki “Şehir hastaneleri” Fikret Başkaya Kent merkezindeki hastaneler neden kapatılır ve 20-30 kilometre uzaklıkta devasa bir hastane inşa edilir?. Müthiş bir doğa tahribatı ve kaynak israfı pahasına, gayet iyi işleyen, ihtiyacı karşılayan bir hava limanı neden yıkılır ve yerine daha uzakta bir hava limanı inşa edilir. Tam bir yıkım, sömürü, yağma ve talan aracı olan “Büyük Projeler” neden dayatılır? …

Devamı »

Takvim

Mart 2025
P S Ç P C C P
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

timeline

Aylık

ÖZGÜR ÜNİVERSİTE YOUTUBE