Özgür Üniversite’de 2022 Bahar  dönemi başlıyor! Seminerlerini online-zoom üzerinden yapmaya devam eden Özgür Üniversite’de bahar dönemi, 26 Mart’ta  Fikret Başkaya’nın ‘Çıkış Buradan: Perspektifi ve Paradigmayı Değiştirmek’ semineriyle başlıyor. Kayıtların alınmaya başlandığı ve Haziran ayının sonuna kadar sürecek  bahar dönemi; tarih, felsefe, psikoloji, edebiyat ve güncel tartışmaların yer aldığı seminerler dizisinden oluşuyor. Yaklaşık 30 yıldır, bilimsel ve estetik faaliyetin yozlaşmasına …

              Kapitalist toplumda devletin üç işlevi vardır: 1. Sermayenin hareketine uygun koşulları oluşturmak; 2. Özel sektör [sermaye] tarafından asgari düzeyde bile karşılanması mümkün olmayan ‘kamu hizmetlerini’ sağlamak; 3. Zenginleri yoksullardan korumak… Neoliberal küreselleşme çağında durum değişti. A’dan Z’ye her şey özelleştirildiğine, bir kâr aracına dönüştürüldüğüne, müştereklerin’ yerinde yeller estiğine göre, artık devletin işlevi ikiye …

Ümit Akçay Polonya AB nezdinde yeniden itibar kazanırken Almanya 1945’ten beri ilk defa kayda değer silahlanmaya yöneliyor, savaş Keynesçiliği’ne kapı aralıyor. Ve akla Çehov’un ünlü sözünü getiriyor. Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın Avrupa’ya etkisine yakın plan… Tomasz Ciecierski, İsimsiz, 1990 Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi 15. gününü doldurdu. Bu süreçte yazdığım iki yazıda, ilk olarak yaşadığımız bu sürecin tarihsel bağlamına işaret etmek …

 “Feminizm, sosyalizm, bir vücudun iki kanadı, bir vücudun iki kolu, iki ayağıdır.. Bu iki cereyan el ele vermiş iki kardeştir. Her ikisinin gayesi birdir.” Çevirenin notu: Mükerrem Belkıs hanım bu yazıyı Nisan 1918’de kaleme almıştı. O tarihte, Meşrutiyet döneminde Ermeni komünistler tarafından temsil edilen sol hareket zorla ezilmiş, 1910 yılında kurulan Osmanlı Sosyalist Fırkası da tarihe karışmıştı. Gene o tarihte …

                                        2022 BAHAR DÖNEMİ ONLINE SEMİNERLER Açılış Semineri: ÇIKIŞ BURADAN PERSPEKTİFİ VE PARADİGMAYI DEĞİŞTİRMEK Konuşmacı: FİKRET BAŞKAYA Tarih: 26 Mart Cumartesi Saat: 19.30   PROGRAM:  OSMANLI’DA MARKSİZM VE SOSYALİZM (1905-1919) EROL ÜLKER STEFO BENLİSOY Y. DOĞAN ÇETİNKAYA YAŞAR TOLGA CORA Y. …

        ABD İkinci emperyalist savaşın sonunda tartışmasız hegemonik bir güç haline geldi. O kadar ki, bir başına dünya sanayi üretiminin yarıdan fazlasını sağlıyordu. Faşizmin yenilgisinde başat rol oynayan Sovyetler Birliği’nin de etkinlik alanı Avrupa’nın ortalarına kadar genişledi, prestiji arttı. ABD başkanı Roosevelt’le Stalin arasındaki bir kompromiye göre, “Hür Dünya”, ABD’nin, “Komünist Blok” da Sovyetler Birliğinin nüfuz bölgesi …

  “Amerikalıların istediği yegane şey, bölgenin kaos ortamına sokulmasıdır…”   Fikret Başkaya: Geçen yılın Eylül sonunda Cezayir’deki kollokyumdan 11 ay sonra seninle yeniden buluşmak güzel bir sürpriz oldu. Türkiye’ye hoş geldin. İstersen şöyle başlayalım. Emperyalist savaşlar söz konusu ama aslında “emperyalist saldırı savaşı” veya “emperyalist işgal” demek daha doğru. Sana göre bu savaşların asıl nedeni ne? Emperyalist kamp bu savaşlarla …

28 Şubat 1997 tarihi Türkiye Cumhuriyeti yakın siyasal tarihi açısından bir dönüm noktasıdır. 28 Şubat 1997’deki MGK kararları siyasal tarihe geçecek ve Türkiye’de siyasetin farklı bir kulvara evrilmesinin önünü açacak gelişmelerin yaşandığı bir dönemin de adıdır aynı zamanda. Tarihe “Postmodern Darbe” olarak geçen müdahale ile siyasal İslamın ayrışmasını ve dönemin iktidar partisi olan Refah Partisi içinden farklı bir siyasal programın …

  Örgütlenme ve işleyişi ( tarihsel, sınıfsal, iktisadi, sosyal, kültürel, coğrafi, ideolojik vb)   ile ortaklaşılan anayasası ile meşruluğunu halkın olayından alan demokrasi; kapitalist devletin yönetsel ihtiyaçlarına göre daima yeniden biçimlenmektedir. Bu biçimleniş, sözde, gücünü halk onayından almaktadır ve çoğunlukla seçimde oy kullanmaya indirgenen bir meşruiyete haizdir. Özgürlük, eşitlik, katılımcılık, çoğulculuk ve benzeri ile bezenmiş gerçek bir demokrasiye ise yönelme görünmemektedir. …

    Oxymore, oxymoron, Kadim Grekçe bir kavram. Karşıt anlamlı (antinomik) iki kelimeyi veya kavramı yan yana getirmeye deniyor. İşte, gerçek yalanlar, gecenin aydınlığı, bakire anne, özel halk otobüsü, sürdürülebilir kalkınma gibi…  Sanatçıların, şairlerin, edebiyatçıların, eski dildeki tecâhül-i arifane [bilinen bir şeyi, edebî bir nükte ile bilinmiyormuş veyâ başka türlü biliniyormuş gibi gösterme sanatı) denilenin bir gereği olarak oxymore’a başvurmalarının …

        Yüksek enflasyon ve giderek çekilmez bir hal alan geçim sıkıntısı sadece genel olarak ülke ekonomisinin değil, geniş emekçi yığınların da gündemini belirlemeye devam ediyor. Ülkenin artık bir seçim atmosferine girdiği bu süreçte kuşkusuz yüksek enflasyon ülkeyi yönetenlerin de endişe kaynaklarından biri haline geldi. Bir gazetenin manşetinde bir kaç gün evvel şöyle bir haber vardı: “Türkiye genelinde …

    “Tarihsel gelişimi belirleyen kadınların özgürleşme oranıdır.”[1]   Gün gelecek, ortalığı bir duman kaplayacak, dabbet-ül arz (yeraltı canavarları) yeryüzüne çıkacaklar, güneş batıdan doğup doğudan batacak, Yecüc ve mecüc[2] ortalığa salınacak, büyük toprak hareketleri (deprem ve çökme) yaşanacak, Yemen tarafından başlayacak bir ateş kümesi ortalığı saracak… O zaman İsa Mesih yeryüzüne inerek Deccal’a karşı savaş açacak… Bunlar, “kıyamet alâmetleri”[3]… Tek …

Mahmud Muhammed Taha’nın idama meydan okuduğunu simgeleyen karikatür Bağnaz kesimlerle despot yöneticilerin; inanç tarihine eleştirel bakan ve bu konuda resmi söyleme aykırı fikir yürüterek mantık silsilesi içinde ezberin dışında tespit yapan aydınlara dini gerekçelerle uyguladıkları baskı, zulüm ve cinayetlerin sayısı küçümsenemeyecek kadar fazladır. Sudanlı yazar Mahmud Muhammed Taha da fanatik önyargılarla hayatına son verilen binlerce, belki de on binlerce düşünürden biridir. Düşüncelerinden …

                                         Yazının başlığı, Foti Benlisoy’un Habitus Yayıncılık’tan çıkan harika eserinin başlığı. Alt-başlık insanlığın ve uygarlığın nasıl bir ikilemle karşı karşıya olduğunu, nasıl tehlikeli bir kavşağa gelip dayandığını ima ediyor… Aslında kapakta ‘alarm çıkış kapısı’ da bir okla gösterilmiş. Kitap, altı bölüm, 341 sayfadan oluşuyor. Kitabı okuduğunuzda, Türkiye’de yapılan “tartışmaların” ne kadar saçma ne kadar anlamsız ne …

Faik Bulut Independent Türkçe için yazdı Boşluktan yararlanan IŞİD’in geri dönüşü tarşılıyor / Fotoğraf: EPA Önceki bölümde IŞİD‘in Hasekê Cezaevi’ne yaptığı baskın ile Suriye ve Irak’taki öldürücü askeri eylemlerinin bölgede yarattığı karmaşa ortamını ele aldık. Durumu fırsat bilen bölgedeki aktörlerle yabancı devletlerin farklı hesapları ve suçlamalarına da yer verdik. DAHA FAZLA OKU Hasekê’de IŞİD eylemi ve gelecekte cihatçıların durumu (1) Bugünkü …

          AKP iktidarı ilk dönemlerini, pembe dizi kıvamında dolaşıma soktuğu büyüme ve demokratikleşme illüzyonu ile oradan devşirdiği destekle geçirdi. Ne var ki her filmin olduğu gibi onun da sonu geldi. İzlediği neoliberal politikalarda deniz tükendi. Bu tükenmişlik içinde politikalarının yol açtığı yoksulluğu, işsizliği inkâr ederek gemisini yürütme peşinde. İnkâr siyaseti belli bir karşılık yaratmış olsa bile …

Hasekê’deki mahkum IŞİD’liler, 26 Ekim 2021 / Fotoğraf: AFP Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütü militanları, 20 Ocak’ta Hasekê vilayetinin varoşu sayılan Xiwêran (Ğuweyran) mahallesindeki El Sinaa (Sanayi eğitim ve meslek okulu) merkezine nakledilen tutuklu örgüt elemanlarını kurtarmak üzere 20 Ocak’ta planlı bir eylem gerçekleştirdiler. Cezaevine dönüştürülen El Sinaa’da yatan mahkûmların içerideki battaniyeleri yakarak isyan çıkarması üzerine dışarıdan getirilen bomba yüklü …

  Yerel politik savunma doğanın da savunulmasını içine alan geniş bir hat çizer. Bu hat gereklidir ve önemi sürece yayıldıkça artacaktır. Ormanın kıymetini arttıran coğrafi konumu kadar onunla birlikte yaşayan ve etkileşim de bulunan tüm canlıların varlığıdır. Ormanı savunmak sadece bir savunudan çok daha fazlasıdır. Ormanla iç içe yaşanmış gelenekleri , kültürel ve tarihsel mirasları , törel birliktelikleri de savunmak …

Halk ve ekmek sözcüklerinin her birinin kendine özgü bir etimolojisi, bağlamı ve tarihi vardır fakat ikisi birlikte son derece özgün sosyolojik bir durumu anlatırlar. Hatta bu iki sözcüğün birlikteliği tarihsel, ekonomik, kültürel bütün yaşam öykülerinin toplandığı bir anlam mecrası gibidir. Şu sıralar ülkenin gündemindeki Halk Ekmek büfelerini bu anlamsal mecranın mekânda cisimleşen örnekleri olarak düşünebiliriz. Halk, politik bir sözcüktür. Kapitalist …

          Türkiye toplumu bir yandan aylık yüzde 15’i bulan enflasyon altında ezilirken, diğer yandan bir süredir sürdürülmekte olan bir nepotizm (1) altında, devlet ile iş yapan bazı büyük müteahhitlerle ilgili milyarlarca lirayı bulan yolsuzluk iddialarıyla sarsılıyor. Yani ülkedeki sömürü düzeni sadece vergi ödeyen halkın cebinden, döviz kurundaki yükselişi durdurma gerekçesiyle, döviz garantili kur mevduatı sahibi zengin …

Mısırlı İhvancıların sokak gösterisi / Fotoğraf: Arab News İslam dünyasının önemli politik hareketlerinden biri sayılan Müslüman Kardeşler (İhvan) hakkında geçen yıldan bu yana çok sayıda makale yazıldı, yorum yapıldı. Değerlendirmeler esas olarak üç noktada yoğunlaştı: 1. Yüz yıla yakın zamandır politik İslam’ın simgesi haline gelmiş olan İhvan’ın siyasi başarısızlığı sonucunda kutsal haleye büründürülmüş büyüsünün bozulması yani kitleler nezdinde inandırıcılığının kalmaması… 2. Örgüt içindeki …

          “… birçok kanıtın biriktiği, fakat düşüncenin geri kaldığı zamanlarda daima ansiklopediciler çağı başlar…”                                                                                                                                  Karl Marx “Eleştiri silahı, silahların eleştirisinin yerini alamaz. Maddi güç ancak maddi bir güçle yenilgiye uğratılmalıdır. yığınları etkisi altına aldığında, teori maddi bir güç durumuna gelir.” Karl Marx Şeyler, sosyal olgular sürekli değişen dinamik bir süreç olarak tezahür ediyor. Oysa onları …

        Cemaat ve tarikat kamuoyunda sürekli olarak birbirine karıştırılıyor, birbirinin yerine kullanılıyor. Her cemaat belli bir tarikata (çoğunluğu Nakşi)mensuptur ama bu cemaatle tarikatın aynı şeyler olduğu anlamına gelmez. Her cemaat belli bir mezhebe de mensuptur ve bu durum cemaatle mezhebin aynı şey oldukları demek değildir. Mezhepler, tarikatlar ve cemaatler birbirini izleyen tarihi Sünni oluşumlardır. Her yeni oluşum …

Öğrenciler burs ve sosyal yardım talebiyle sokaklara çıktılar / Fotoğraf: Almayadeen.not Pandemi ve siyasi-ekonomik krizler nedeniyle Ortadoğu‘nun birçok ülkesinde istikrarsızlık ile huzursuzluk had safhaya ulaştı. Irak Kürdistan Bölgesi de bu krizlerden nasibini alıyor. Yaklaşık 13 yıl süren istikrarlı ekonomik canlanma ve güvenli bölge olmasından dolayı başta Türkiye olmak üzere komşu ülkeler ile batılı yatırımcıların çekim merkezi haline gelmiş olan Irak Kürdistan’ı, …

                                            Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz günlerde 2021 yılı toplam ihracat rakamına ait öngörüsünü açıklarken:  “Bu dünden bugüne ulaştığımız bir rekordur. Bundan 19 yıl önce 36 milyar dolardan devraldığımız ihracatı 2021 yılında sizlerle beraber altı kattan fazla artırarak 225 milyar 368 …

          Son Milli Eğitim Şurasında ana okulu çağındaki çocuklara (4-5 yaş) dini eğitim verme kararı alınmış. Aslında bu gidişle 2-3 yaşa da inebilirler… Böyle bir şey herhalde Taliban’ın bile aklına gelmezdi… Neyse bizim eğitimcilerimiz erken davranmışlar. Çocukların kimlere emanet edildiğini bir düşünün… Asgari pedagojik formasyona sahip biri bu kepazeliği kabullenebilir mi? Aslında bu kadarı bile Türkiye’de …

İllustrasyon: YourStory Yazı dizimizin bu bölümünde Türkiye ile bazı Ortadoğu ve Asya ülkelerinin dış politikalarında kadın temsiliyetini ele alacağız. Görüşlerinden oldukça yararlandığımız Doç. Dr. Zehra Yılmaz’ın tespitleriyle başlayalım: Türkiye’de diplomaside kadınların temsil edilebilmesinin tarihi, dünya örnekleriyle uyumludur. Türkiye’nin ilk kadın diplomatı Adile Ayda, 1932 yılında bakanlığa girmiştir. Atama yoluyla diplomat olan Ayda, 1967 yılında Roma Büyükelçiliğinde görevlendirilmiştir. Dışişleri Bakanlığı’nın ilk …

7 Görsel: Latestly Bir önceki bölümde, erkek egemen diplomasiye yönelik feminist eleştiriler ile alternatif önerilerin teorik çerçevesi hakkında farklı örnekler sunmuştuk. Burada ise dünyanın farklı ülkelerindeki diplomatik faaliyet ve uygulamaların feminist anlayışa uygun olup olmadığına bakacağız. Diplomasi, aynı zamanda mümkünat (mümkün kılma) sanatıdır. Dolayısıyla da dış ilişkilerin elverdiğince uzlaşmacı bir anlayış ve barışçıl bir yöntemle yürütülmesini öngören geleneksel bir kurumdur. DAHA …

                    Özgür Üniversite’de 2022 Kış  dönemi başlıyor!   Covid-19 salgını nedeniyle seminerlerini online-zoom üzerinden yapmaya devam eden Özgür Üniversite’de kış dönemi, 8 Ocak’ta Fikret Başkaya’nın ‘Krizden Değil, Kapitalizmden Çıkmak’ başlıklı semineriyle başlıyor. Kayıtların alınmaya başlandığı ve Mart ayının sonuna kadar kadar sürecek kış dönemi; tarih, felsefe, psikoloji ve güncel tartışmaların yer …

İllüstrsyon: Franziska Barczyk/NYT Türkiye’de feminizm ve feminist hareketler üzerine pek çok şey yazılmış ama uluslararası ilişkiler ile diplomasiye feminist yaklaşım hakkında oldukça sınırlı sayıda makale kaleme alınmıştır. Son yıllarda bilhassa yabancı siyaset arenası ile akademik çevrelerde tartışılmakta olan “diplomaside feminizm” ya da “feminist diplomasi” anlayışı, giderek yükselen bir akım haline gelmiştir. “Kürtlerde Diplomasi” isimli iki ciltlik kitabımın yazım sürecinde (2014-2015) diplomasi yöntemleri ve anlayışlarını incelerken, feminist yaklaşımlara …

                                                29 Aralık 2021 Son haftalarda ülke ekonomisinde olup bitenlerin, özellikle de bir akşamüstü yapılan bir resmi konuşmanın sonuçlarının 2021 yılına damgasını vurduğunu söylesek yeridir. Malum Eylül ayından bu yana Merkez Bankası politika faizi aşamalı olarak yüzde …

            “Ol mahiler ki derya içredirler deryayı bilmezler.” Hayalî (1)   Balıkların denizde yaşayıp da denizi bilmedikleri gibi, insanlar da kapitalist toplumda yaşıyorlar da kapitalizmi bilmiyorlar… Fakat bilmeyen sadece sıradan insanlar değildir, eğitimli taife de kapitalizmi bilmez, merak da etmez. Kapitalizmi insanlığın normal hali sayar… Dahası, burnundan kıl aldırmayan akademik iktisatçı, iktisat profesörü de bilmez. …

Kolaj: Independent Türkçe Fransızca yayımlanan bir kitapta okuduğuma göre; Suriye’de Cumhurbaşkanlığı makamında bulunmuş olan Hüsnü Zaim ile Edib Çiçekli isimli politik şahsiyetler Kürt kökenlidirler. Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) başkenti Erbil’den yayın yapan Rûdaw TV sitesinde (Arapça bülteni) verilen kısa biyografik bilgilerden anlaşıldığına göre ise dört kişiydiler. Bunlar: Muhammed Ali el-Abid, Hüsnü Zaim, Fevzi Selu (Selo) ve Edib Çiçekli’dir. Rûdaw’daki yazının girişinde şu cümleler yer alıyor: “Eski çağlardan beri …

2022 ÖZGÜR ÜNİVERSİTE KIŞ DÖNEMİ ONLINE-ZOOM SEMİNERLERİ Açılış Semineri: KRİZDEN DEĞİL KAPİTALİZMDEN ÇIKMAK FİKRET BAŞKAYA TARİH: 8 OCAK CUMARTESİ SAAT:19.30 ____________________ PROGRAM: HOMO ACADEMİCUS VE SERMAYENİN FİKRİ TAHAKKÜMÜ GÖZDE YILMAZ Bu seminer süresince, Türkiye’deki akademik akıl, öğrenci hareketleri ve üniversite dışı alternatifler üzerinden tartışılacak, Pierre Bourdieu’nun Homo Academicus çalışması başta olmak üzere diğer çalışmaları ve Fikret Başkaya’nın Özgür Üniversite’ye dair …

            ABD, İkinci emperyalist savaşın sonunda tartışmasız bir hegemonik güç haline geldi. O kadar ki, bir başına dünya sanayi üretiminin yarıdan fazlasını sağlıyordu… Emperyalist savaşta Almanya, Japonya, İtalya çökertilmiş, İngiltere ve Fransa da büyük kan kaybına uğramışlardı… Rotayı ABD’nin belirlediği, İngiltere, Fransa ve Japonya’dan oluşan yeni bir hiyerarşi ortaya çıktı. Samir Amin ona kollektif emperyalizm …

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz ile ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, haziranda ABD’de bir araya gelmişti / Fotoğraf: AFP Nükleer silah üretimini engellemek maksadıyla İran ile Batı arasında sürmekte olan görüşmeler, medyatik haber-yorumlar, resmi demeçler ve ziyaretlerin aniden sıklaşmasına yol açtı. Söz konusu haber-yorumlar, hem psikolojik savaş hem de müzakereler sürecinde baskı ve yönlendirme aracı olarak kullanılıyor. Dünyaca ünlü Reuters haber ajansı mahreçli …

  Farsça kökenli olan renk sözcüğünün TDK’ya göre anlamı -sözcüğün yan anlamlarını şimdilik bir kenara bırakarak söyleyecek olursak- şöyledir: Cisimler tarafından yansılanan ışığın gözde oluşturduğu duyum. Türkçeye Orta Farsça/Farsçadan geçen sözcüğün aslı –kaynaklardaki biçimiyle- rang (رنگ)’dır. Sözcüğün Sanskritçe rāga sözcüğüyle eşanlamlı olduğu ve özellikle kırmızı rengi vurguladığı da belirtilir.   Antrparantez: Farsçada iki ayrı (a) sesi mevcuttur. Bunlardan biri uzun …

  Kolaj: Independent Türkçe Ekim 1973 Arap-İsrail Savaşı’nın perde arkasına ilişkin ilk iki bölümden sonra, bu kez de savaşın gidişatında hayati bir rol oynamış olan Mısırlı üst düzey politikacı ve milyarder işadamı Eşref Mervan‘dan söz edeceğiz. Ekim Savaşı boyunca MOSSAD’a haber taşıyan Mervan’ın aslında kimin lehine ajanlık-casusluk yaptığı konusu, günümüzde bile tartışmalıdır. Eşref Mervan, hem Arap dünyasında hem de İsrail’de tartışmalı …

İsrail Arşivi’ndeki 1973 Savaşı tutanak ve protokolleri / Fotoğraf: makan.org.il Bir önceki bölümde savaşın Mısır cephesinde yaşananları yazdık. Peki, o sırada İsrail’in askeri ve siyasi cephelerinde neler oluyordu? 1973 Ekim Savaşı hakkında İsrail arşivlerinde bulunan tutanak, belge ve raporlar arasında kamuoyuna açılan evraklar, aslında her şeyin en iyisini bilen, en iyi istihbarat teşkilatına sahip olmasından ötürü “asla yanılmaz ve yenilmez (namağlup) …

Ekim Savaşı anısına Mısır’da dikilen anıt, hatıra fotoğrafı çekmek için bir dekor / Fotoğraf: AFP Günümüze kadar devam edegelen Arap-İsrail savaşlarının (1948, 1956, 1967, 1969-1970, 1973) arka planı hâlâ spekülatif, esrarengiz ve tartışmalıdır. Perde arkasındaki birçok sır henüz açıklığa kavuşabilmiş değil. Savaşan devletlerin ilgili arşivlerinin henüz tamamı açılmadı. Bilindiği gibi bu tür sırlar, resmi veya gayri resmi biçimde peyderpey açıklanmaktadır. …

            POLİS’İN “HEDEFİ KONUMUNDAKİ MAHMUT KONUK” YARGI KISKACINDA 30 yılı aşkın süredir sendikal ve demokratik haklar mücadelesi içinde yer alan, 30 yıldır aynı zamanda İnsan Hakları mücadelesi veren, Hrant DİNK cinayetinden sonra ise rejimin “tabu” saydığı konularda “düşünce ve ifade özgürlüğü” alanında ANKARA DÜŞÜNCEYE ÖZGÜRLÜK GİRİŞİMİ içinde aktivite gösteren, düşünceleri nedeniyle yargılanan herkesle dayanışma içinde …

          3 Aralık 2021   TÜİK tarafından açıklanan büyüme verilerine göre, Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte (Temmuz-Ağustos-Eylül 2021) bir yıl önceki aynı çeyreğine göre yüzde 7,4 oranında daha fazla büyüdü. Büyüme verisinin açıklanmasının hemen ardından, devletin en tepesinden “ekonomideki büyüme hızının beklentileri aşmasının aç kurtlar gibi bekleyenleri şaşırttığı, ancak büyümeyi istikrarsız hale getirmek isteyenlere de izin verilmeyeceği” …

        Türk-İş genel başkanı Ergun Atalay, 1 Aralık’ta başlayacak asgari ücret görüşmeleriyle ilgili olarak, bir rakam telaffuz etmeyeceklerini, hükümetin teklifini beklediklerini söyledi… Asgari ücreti kimin, nasıl belirlediğini bildikleri için bir rakamı telaffuz etmiyorlar… Cumhuriyet döneminde, 1947 yılına kadar işçilerin sendika kurması yasaktı… Esasen her şey yasaktı… 1946 yılında Cemiyetler Kanununda yapılan bir değişiklik, dernek kurmanın önünü açtı …

          Bu yazı kömüre karşı zeytini savunanların onurlu mücadelelerine ithaf edilmiştir…   Ekonomi -> toplum -> doğa dizilişi üzerinden hakimiyet alanlarını zora dayalı bir şekilde yürüten ekonomi ( hakim sermaye birikim sistemi ) toplum ve doğa arasında ki ayrışmayı da sürekli olarak üretmekte. Bugün yaşanan iklim krizleri ve ekolojik yıkımı bu üretim üzerinden okumaya çalışalım. Bir …

Mehmet Bayrak / Fotoğraf: Kürt Tarihi Dergisi “Kürt Aydınlanması İçin 50’nci Işık Yılında MEHMET BAYRAK” başlıklı dosya, DİLOP dergisinde (Ekim-Kasım 2021) yayımlandı. Yazarı daha iyi tanımlayabilmek için, dosyayı hazırlayan Vedat İlbeyoğlu’nun “Sunum” kısmından şu cümleleri aktarmalıyım: Mehmet Bayrak’ın çalışmaları, ‘halkların belleğine’ yönelerek tarih yazma örneği olarak olağanüstü bir değere sahiptir… Bir aydın, halkın vicdanı sayılır. Son 40 yılına baktığımda Mehmet Bayrak’ın, kendini bu tarihi misyon …

          Türkiye ekonomisinin dış sermaye girişlerine bağımlı, borç artışına dayanan, inşaat odaklı büyüme modeli, 2013 sonrasında bir faiz-döviz kıskacına girmeye başladı. Bu modelin ortaya çıkardığı kırılganlıklar ülkeyi 2018’de bir döviz krizine sürüklediğinde döviz kurlarındaki artış ancak faizleri sert bir biçimde yükselterek kontrol altına alınabildi. 2019’un ortasından itibaren ise Merkez Bankası faizleri indirmeye başlayıp borç artışına dayanan …

      İlk bölümde kaba hatlarıyla özetlediğim gibi, 2014’ten itibaren çeşitli defalar kredi genişlemesine dayalı büyüme müdahaleleri devreye sokuldu. Bu müdahaleler her seferinde TL’nin daha fazla değer kaybetmesine ve enflasyonun artmasına yol açmış olsa da iktidar 2021’de tercihini yeniden faizleri indirmek yönünde kullandı. Her ne kadar ortada tutarlı bir ekonomi programı görünmese de düşük faizle belli alanlarda ekonomik büyümeye …

                                     2003-2008 Düşen faizler, değerlenen TL  AKP, iktidarının ilk yıllarında Kemal Derviş’ten miras kalan IMF programını devam ettirirken olumlu küresel likidite şartları da Türkiye ve benzeri ülkelere yönelik dış sermaye girişlerinin canlanmasına yol açmıştı. 2002’den 2008 küresel finansal krizine kadar olan dönemde yüksek …

              (Karikatür: Ercan Akyol) Siyasal iktidar kendi bekası için faiz indirimini sürdürmenin en doğru yol olduğuna inanıyor olsa gerek ki faiz oranları bu hafta bir kez daha (bu kez yüzde 16’dan 15’e) indirildi. Artık kendini iyice dayatmaya başlayan bir erken seçim sürecine girildiğinden, fevkalade bir durum ortaya çıkmadıkça, Aralık’ta da indirimin devam etmesi beklenebilir. …

Kolaj: Independent Türkçe Ekim ayı ile kasım başından itibaren Belarus ile Baltık ülkelerine doğru yön değiştirip akın eden göçmenlerin krizi, çok geçmeden uluslararası oyunun ve “yeni soğuk savaş” siyasetinin bir parçası haline dönüştü. Gerginliğin bir yanında AB tarafından desteklenen Polonya, Litvanya ve Latviya, diğer yanında ise Belarus ile Rusya bulunuyor. Karşılıklı suçlamalar sürüp gidiyor. Binlerce göçmen umuda yolculukta perişan oluyor/ Fotoğraf: Anadolu Ajansı   Biz …

      “Gerçek kalkınmanın dış ilişkilerin kontrolünü gerektirdiği mantıki sonucuna varıyordum. Başka türlü ifade edersek, kopuşu gerektiriyordu ve kopuş olmadan girişilecek yapısal reformların başarısızlığı kaçınılmazdı.”[1]                                                                                                Samir Amin   Türkiye ekonomisi her geçen gün daha çok dibe vururken, çöküş derinleşirken ‘iyi politikalarla’ bu durumdan çıkılabileceği beklentisi ve umudu hâlâ canlı… İşte, iyi bir Merkez Bankası Başkanı ile iyi bir …

                                    2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi, ülkede ekonomik krizin iyice derinleştiği, işsizliğin, yoksulluğun ve gelir dağılımı adaletsizliğinin hızla arttığı, bu durumun da toplumsal muhalefetin yükselmesine ve iktidar blokunu oluşturan partilerde hızlı bir oy kaybına neden olduğu bir dönemde TBMM Plan ve  Bütçe Komisyonu’nda …

Başbakan Mustafa el-Kazımi, suikastçılara inat halk arasında / Fotoğraf: Twitter Irak‘a egemen olan toplumsal ve siyasal istikrarsızlık nedeniyle birkaç kez ertelenen genel seçimler 10 Ekim 2021’de yapıldı. Seçime hile karıştırıldığı gerekçesiyle itiraz sesleri yükselirken, nasıl bir hükümet kurulacağı, yeni belirlenecek başbakan ve cumhurbaşkanının kimler olacağı konusunda yoğun görüşme sürecindeki tartışmalarla birlikte protesto gösterileri de başladı. İran destekli bazı Şii milis hareketlerinin …

Lübnanlılar diplomatik krize ilişkin haberleri, gazete manşetlerinde okuyor, yaşanan gelişmeleri tartışıyorlar / Fotoğraf: Reuters Başkent Beyrut’taki büyükelçilerini geri çeken S. Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez devletlerinin yetkilileriyle yaşanan diplomatik krizi çözmeye çalışan Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, “diyalog” çağrısında bulundu. 1 Kasım 2021 tarihli konuşmasında ve Suudi Arabistan’ın katı tutumuna karşı çıkarak şunları söyledi Buhabib: “Dost ve …

  Afganistan’da Toplumsal Temel Çelişki ve ele alış biçimi Şimdiye kadar, genel olarak toplumsal çelişkiler sistemi ve ele alış biçimlerini inceledik. İncelerken, ekonomik altyapıdan hareketle, kapitalizmden sosyalizme devrimci tarzda nasıl geçiş yapabileceğimizi, gerekli yerde, gerekli olduğu kadar ‘Sosyalist Emekçi Devrim ve Sosyalizm Paradigmasına’ [[1]] göndermeler yaparak tartıştık. Güncel Afganistan örneğimizde ise dünyadaki tarihsel toplumsal gelişmeyi, dünyadaki cari kapitalist toplum temel …

Greta Thunberg’in mektubu…   Fikret Başkaya Çocuk yaşında iklim mücadelesinin sembolü haline gelen İsveçli Greta Thunberg, Glasgow İklim Zirvesi öncesinde yazdığı bir mektupla sorumlu hükümetleri suçluyor, daha geç olmadan harekete geçmeleri gereğini bir defa daha hatırlatıyor…                         1994’den beri iklim zirveleri düzenleniyor ve her zirveden sonra durum daha da …

                                “Küresel İklim Zirvesi” olarak da bilinen, 31 Ekim’de İskoçya’nın Glasgow kentinde toplanacak olan ve iki hafta sürecek olan COP26 (26’ncı Taraflar Konferansı) şu an dünyanın gündemindeki en önemli konuların başında geliyor. Çünkü bir yandan iklim değişikliği, özellikle de bu yıl ABD, Avrupa, Türkiye ve …

Tonlarca patlayıcının tahrip ettiği Beyrut Limanı silolarına bakan bir Lübnanlı, sırtında bayrağıyla hüznünden ağlıyor / Fotoğraf: AFP Bugünlerde Beyrut‘ta gösterime sunulan tiyatro oyununun adı: “Cesedun Mutenaqqıl.”  Türkçesi: “Gezen Ceset/Seyyar Ceset!” Oyunun özeti: Ortada bir ceset var, fakat yerinde rahat durmuyor, sürekli dolaşıyor. Her gittiği yerde esrarengiz olaylar yaşanıyor veya bizzat cesedin kendisi bu tür olaylara neden olabiliyor. Ceset bu! Öldürseler zaten ölü, engellemeye …

Homo Academicus Üniversiteler, sömürü düzeninin bir parçası mıdır yahut ona muhalif ayrıksı otları mıdır? Bu sorunun elbette farklı cevapları olacaktır. Üniversite çalışanlarından gelecek çoğunluk cevap, ya üniversiteleri sömürü düzeninin bir parçası olarak görmeyip onları özgür düşüncenin “kaleleri” olarak konumlandıracak yönde yahut üniversiteler her ne kadar bu sömürü çarkının içerisinde yer alsa da, kendileri gibi “kurtarıcıların”, “apoletli âlimlerin”, üniversiteleri içeriden fethedecekleri …

ETELGRAF HABER- Prof. Dr. Mustafa Durmuş, Türkiye’nin “kıt kaynaklarını” askeri amaçlar için harcayan ülke olduğunu belirterek, mevcut ekonomiyle yeni bir savaşa girmenin “yangına körükle gitmek” olduğunu söyledi.  Ekonominin 3 yıllık yol haritası belirleyecek hedef ve politikaların yer aldığı 2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP), geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’de yayınlandı. OVP kapsamında yayımlanan verilere göre, Savunma Bakanlığı’nın (MSB) gelecek yıl için …

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Kars’a düzenlediği gezide, Kaplar Halinde esnafın şikayet ve taleplerini dinliyor / Fotoğraf: Independent Türkçe Yazının başlığı, “Karslıların gözüyle memleket meseleleri” veya “Kars’tan Türkiye ve dünyaya bakmak” yahut da “Kemal Kılıçdaroğlu’nun gezisi vesilesiyle Karslıları dinlemek” olabilirdi. Bu başlıklar geziyi tek bir boyuta indirmek olurdu; “Bir dokun, bin ah işit!” misali Karslıların başına musallat edilmiş farklı dertleri dile getirmeye yetmezdi; tatmin edici ve sadre şifa olmaz, iç …