Giriş Türkiye siyasal sistemi çok partili siyasal yaşama geçildiği 1946’dan itibaren de hiçbir zaman ‘tam’ demokratik bir sistem olmadı. Özellikle ordunun fiilî ve hukukî ağırlığı, bu siyasal sistemin demokrasi ile otoriter rejim arasında bir yerde konumlanmasına neden oldu. Türk yönetici elitinin Kürt kimliğine ve Kürt taleplerine yaklaşımı, keza 1915 Ermeni Soykırımı gibi büyük suçlara dair tabular da düşük profilli, kırık …

Koç, Koyunun erkeği, kurban bayramlarının en çok kaybedeni… Övgü içeren bir niteleme sıfatı… “Güçlü kuvvetli  insanlara yakıştırılan bir sıfat aynı zamanda… Mesela ‘Koç gibi oğlun var… denir.. Bir de hitap tarzı, ‘dinle koçum’ gibi… Koç burcu, Koç Holding, Kamil Koç otobüs firmasının adı… Bir de ‘koç başı’ denilen var… Bu yazının konusu olan bir koç daha var ki, Amerikancadan geliyor: …

“Bu Suça Ortak Olmayacağız” başlıklı 11.01.2016 tarihli bildirileriyle sayıları nihai olarak 2.212’ye ulaşan akademisyenler, “terör örgütü propagandası yapmak”tan ve bunu 10 Mart  2016 günlü ikinci bir açıklamayla perçinlemekten, birbiri ardına hapisle cezalandırılmakta. Savcılık iddianamesi bu “suç”u, KCK Eşbaşkanı Bese Hozat’ın 27 Aralık 2015 tarihli konuşmasından kaynaklandığını söyleyerek “delil”lendirmekte. Şimdi mahkemeye çıkma sırası Prof. Baskın Oran’da. Baskın Oran, ilk aşamada; Savcılığın …

Komünist yazar Temel Demirer, bir kez daha yargı önünde. Temel Demirer 20 Temmuz 2017 günü Kadıköy’de düzenlenen Suruç Katliamı anma toplantısında bir konuşma yapmış ve emniyet güçlerinin katliam sırasında görevlerini yerine getirmediklerinden hareketle, devletin katliamdaki sorumluluğuna işaret etmişti. Temel Demirer toplantıdan kısa bir süre sonra gözaltına alındı. Hakkında açılan ilk dava, “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla ilgili idi. Ne ki ağır …

Ne Cezayir basını, ne de uluslararası medyalar Cezayir’de gerçekten olan biteni aktarmamaktadır. Oysa 42 milyon nüfusa sahip bir ülkenin neredeyse tamamen felç olan bir Cumhurbaşkanı tarafından yönetilmesi söz konusudur. Saydam olmayan bir güç, anayasa ve yasaları ihlal ederek onun adına sahte bir seçim kampanyası yürütmektedir. Bu arada halk, bu maskaralığa karşı kitleler halinde sokağa dökülmektedir. Said Buteflika (fotoğrafta) iktidarı ele …

Fikret Başkaya 2016’da yazdığı Asıl terör devlet terörüdür yazısından dolayı [i] yeniden yargılanıyor. İlk duruşması 21 Mart 2019’da. Yeniden dedim zira hocam, arkadaşım Fikret Başkaya’nın hayatı yargılanmalarla, soruşturmalarla geçmiştir. Ama o “aydın” duruşundan- mücadelesinden taviz vermemiştir. O ceberut / kapitalist devlet kurmaylarını olduğu gibi kendini “aydın – entelektüel” sayan, isimlerinin başlarında Prof. gibi çeşitli ünvanlar olan iktidar uşaklarını da rahatsız etmiştir. …

İstanbul Özgür Üniversite 2019 BAHAR  Dönemi Seminerleri Başlıyor! Açılış Semineri : “Çöküş Tablosunun Gerisinde Ne Var, Buraya Neden Ve Nasıl Gelindi?”  Konuşmacı: Fikret Başkaya Tarih: 30 Mart 2019 Cumartesi Saat: 15.00 Yer:  İstanbul Özgür Üniversite PROGRAM: RÖNESANSTAN GÜNÜMÜZE SANAT TARİHİNE ELEŞTİREL BAKIŞ A.RIZA TURA Öncelikle Batı’ya özgü olduğu var sayılan Sanat Tarihini Rönesans’tan günümüze kadar eleştirel olarak  yorumlayacağımız sekiz haftalık …

Fikret Başkaya: 1940’da doğdu. Ankara Üniversitesini bitirdi. Paris ve Poitiers üniversitelerinde iktisat alanında doktora öğrenimini tamamladı. Abant İzzet Baysal Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapmanın yanı sıra, çeşitli kuruluşlarda ve Sosyal Hizmetler Akademisinde araştırmacı ve eğitmen olarak çalıştı. Birçok araştırma makalesinin ve kitabın (en ünlüsü, kapitalizmin mevcut formlarındaki ideolojisinin  mantığını ve ana temalarını açığa çıkaran Paradigmanın İflası isimli kitabı ) …

Kadın hakları denilince en yaygın söylemlerden biri, bu hakların Türkiye’de Avrupa’dan, hatta Fransa’dan bile önce verildiğidir. Bu iddiaya göre Türkiye’li kadınlar Cumhuriyetle birlikte ortaçağ karanlığından kurtulmuşlar, özgürlüklerine kavuşmuşlardır. Gene bu iddiaya göre, Cumhuriyet Türkiye’si, İslam dünyasının ilk ve tek laik ülkesi olduğu gibi, kadınlara haklarını veren ilk ve tek İslam ülkesidir. Atatürkçü görüş, diğer konularda olduğu gibi kadın sorununda da …

Hükümetin, Devlet Başkanı Abdulaziz Buteflika’nın görevden ayrılmasını talep eden kitlesel gösterilere kafa tutacağını açıklamasının ardından, Pazar akşamı ve Pazartesi erken saatlerde, başkentte ve ülkenin diğer büyük kentlerinde protestolar patlak verdi. İktidardaki Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN), beşinci dönemi için Buteflika’yı aday gösterecek. Cezayir’de geçtiğimiz Cuma günü düzenlenen protestolardan biri Pazar akşamı, adayların başvurularını sunmaları için son tarihti. Buteflika’nın yardımcıları, onun adına …

Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü, 1 Mart 2019’da yayınladığı raporunda, 7 Nisan 2018’deki saldırı sırasında Duma’da (Suriye) kesinlikle yasaklanmış kimyasal madde kullanılmadığını doğruladı; dolayısıyla üç devletin (ABD, Fransa, Birleşik Krallık) misilleme olarak gerçekleştirdiği saldırının delile dayanmadığı ortaya çıktı. Bu skandal, Iraklıların sözde kitlesel imha silahlarına sahip olduklarına ilişkin olanın tamamen benzeridir. Batılılar medyalarına gözleri kapalı inanmayı sürdürdükçe, bunu daha birçok medyatik …

Türkiye Yayıncılar Birliğinin değerli yöneticileri, değerli dostlar, saygıdeğer konuklar… Düşünceyi Engellemek Mümkün Değildir Eğer düşünce ‘gerçek düşünceyse onu alt-etmek, etkisizleştirmek, engellemek mümkün değildir. Zira, düşünce ifade edilip muhatabına ulaştığında, insanlar tarafından duyulup-içselleştirildiğinde artık ‘gerçekleşmiştir’. Bu yüzden neyin düşünce olduğu, düşüncenin gerçekleşmesinden ne anlaşılması gerektiğine açıklık getirmek gerekir. İnsanın kafasında bir şeyi tasarlaması, ya da ‘aklından bir şeyler’ geçmesi düşünce değildir. …

Sosyalizm ve kamulaştırmanın gerekçesi* Andre Damon 1 Mart 2019 176 yıl önce kurulmuş olan Britanya dergisi Economist’in bu haftaki kapak konusu, “Sosyalizm yeniden revaçta,” diye ilan ediyor. Sovyetler Birliği’nin dağıtılmasının ardından “tarihin sonu”nun ilan edilmesine karşın, dergi, sosyalizme halk desteğinin “dikkate değer” şekilde büyümesini toplumsal eşitsizliğin onlarca yıldır artmasına dayandırıyor. Dergi, “Sosyalizm, Batılı toplumlarda yanlış giden şeye keskin bir eleştiri …

ÇİTLEME HAREKETİNDEN ÖZELLEŞTİRME SALDIRISINA: GARP CEPHESİNDE YENİ BİR ŞEY YOK!* FİKRET BAŞKAYA “Toplumun motoru kâr ise, yıkım ilerleme sayılır”                                                                                       [Anonim] Çitleme, İngilizce enclosure‘ün karşılığı. Esasen, XVI, XVII ve XVIII’inci yüzyıllarda  ortaya çıkan bir toplumsal sürecin adı. Küçük çiftçilerin, küçük ailelerin kullanımına sunulmuş toprakların büyük toprak sahipleri tarafından ‘çitle çevrilerek’ ellerinden alınması demek… Tabii büyük toprak sahiplerinin arkasında da …

Basına ve Kamuoyuna… 25 Şubat 2019 DÜŞÜNCE VE  İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELİK BASKILARA SON HİÇ KİMSE  DÜŞÜNCELERİNDEN DOLAYI YARGILANAMAZ Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı ( ÖZGÜR ÜNİVERSİTE)   başkanı, değerli hocamız, yazar Fikret Başkaya hakkında, 7 Kasım 2016 tarihinde ozguruniversite.org  sayfasında yayınlanan “Asıl Terör Devlet Terörüdür” başlığını taşıyan yazısında, terör örgütü propagandası yaptığı gerekçesiyle Ankara 21’inci Ağır Ceza Mahkemesinde dava açılmıştır.  Fikret …

Faşizm aklın düşmanıdır. ‘Aydınlanma’, insanın “benim aklım bana yeter” demesidir: ‘Beşer-dışı’na itibar etmez  ve de laiklik tam tamına budur. Yoksa sık sık tekrarlandığı gibi bütün inançlara eşit uzaklıkta bulunmak değil; zira, ölen erkeğin eşinin de öldürülüp kocasıyla yan yana gömülmesini en büyük sevap, en değerli ibadet olarak gören, insanları ırk veya cinsiyetlerine göre eşitsiz addeden inanç sistemleri, dinler de vardır. …

Şehir dışındaki “Şehir hastaneleri” Fikret Başkaya Kent merkezindeki hastaneler neden kapatılır ve 20-30 kilometre uzaklıkta devasa bir hastane inşa edilir?. Müthiş bir doğa tahribatı ve kaynak israfı pahasına, gayet iyi işleyen, ihtiyacı karşılayan bir hava limanı neden yıkılır ve yerine daha uzakta bir hava limanı inşa edilir. Tam bir yıkım, sömürü, yağma ve talan aracı olan “Büyük Projeler” neden dayatılır? …

Thierry Meyssan’a göre, sırasıyla iki kutuplu ve tek kutuplu dünyaların sona ermesinin sonuçlarından biri de sömürgeci projelerin yeniden gündeme getirilmesidir. Sırasıyla Fransız, Türk ve İngiliz yöneticiler, geçmişteki heveslerinin geri dönüşünü açıkça ilan ettiler. Geriye XXInci yüzyılda bunların hangi biçime bürüneceğini bilmek kalıyor.  Fransız İmparatorluğu On yıldan beri, Fransa’nın, eski sömürgeleri üzerinde yakışıksız bir şekilde yeniden otorite kurma iradesini ortaya koyduk. Cumhurbaşkanı …

Türkiye kapitalizminin iç talebe dayalı dış finansmanla desteklenen mevcut birikim-büyüme rejiminin tıkandığı ve yolun sonuna gelindiği artık genel bir kabul görüyor. Ekonomide durgunluğa ve daralmaya işaret eden öncü göstergeler ( anketler/endeksler) ister yıllık isterse dönemler itibariyle değişim olarak bakılsın büyümede bir sorun yaşandığını ortaya koymaktadır. Türkiye potansiyel büyümesinin ( yüzde 4-5) altına inmiş, düşük büyüme oranını uzun süre yaşaması muhtemel …

ABD, Venezüella’nın işgali için gerekli koşulları yaratmakla meşgul – Thierry Meyssan ABD’nin, Karayipler Havzasına yönelik, Pentagon’un 2001 yılında açıkladığı bir projesi var. Bu proje yıkıcı ve ölümcül olduğu için itiraf edilememektedir. Bu yüzden kabul edilebilir bir hikaye üretme çabası içerisindedirler. Venezüella’da buna tanık olmaktayız. Dikkat: Görünümler gün geçtikçe hakikati gizlemektedir; gösteriler düzenlendiği sırada, savaşın hazırlanması süreci devam etmektedir. Çatışmayı yaratmak …

Washington Venezuela’da sağcı bir darbe düzenliyor* – Bill Van Auken 26 Ocak 2019 ABD’nin Juan Guaidó’yu Venezuela’nın kendinden menkul ve seçilmemiş “geçici devlet başkanı” olarak tanıması, Washington’da tezgahlanmış sağcı bir darbenin başlamasına işaret etmektedir. Guaidó, Çarşamba günü, Caracas’ta düzenlenen hükümet karşıtı kitlesel bir mitingde yemin etti. Donald Trump, bununla neredeyse eşzamanlı olarak, Twitter’da şöyle yazdı: “Venezuela yurttaşları, gayrimeşru Maduro rejimi …

Fikret Başkaya ” Köpeğini boğmak isteyen onu kuduz olmakla suçlar” [Fransız atasözü] İnsanlık tarihinin yaklaşık 500 yılı, kolonyalizmin, emperyalizmin ve neo-kolonyalizmin tarihiydi… Bu zaman zarfında ‘görüntüler’, ‘biçimler’ ve retorik değişse de, şeylerin seyrinde reel/radikal bir değişiklik olmadı… Dünyanın Avrupa ve onun uzantısı olan ABD tarafından sömürüsü, yağma ve talanı aralıksız devam etti… Bağımsızlıklar hiç bir zaman reel bir bağımsızlık niteliği …

ABD, IŞİD’i Irak ve Suriye topraklarında kendisine emanet edilen devletten mahrum bıraktıktan sonra, paralı askerlerinin bir bölümünü başka bir şekilde kullanmak üzere geri kazanma niyetindedir. Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton yeni hedefler, yeni ortaklar ve yeni yöntemler belirledi. Bu düzenek gizli tutulduğu için, onu ancak uygulamaya konulan bölümleriyle tanımlayabiliyoruz. Thierry Meyssan bu şiddet alemini keşfediyor. John Bolton 2017’de İranlı Halkın …

Moda, son yüzyıl içinde yaygınlaşan bir kavram. 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar dünya nüfusunun büyük çoğunluğu için giysilerin değiştirilmesi için ölçü eskimeydi. Eski giysiler de atılmıyor, tamir edilerek bir süre daha giyilmeye devam ediliyor, büyüklerin elbiseleri çocuklar için küçültülüyordu. Kullanılamıyacak hale gelenler temizlik bezi olarak kullanılıyor, ya da parçalar birleştirilip kilim işlevi görüyordu. Dikim ve örgü işleri aile fertlerince de …

Küreselleşme ve Alternatifi: Samir Amin ile röportaj  Çeviri : Fikriye Yüksel Yanık Tricontinental: Sosyal Araştırma Enstitüsü Politik Defter #1 Marx’a bugün ihtiyacımız var. Samir Amin (1931-2018) Kahire’de (Mısır) doğdu ve Paris’de öldü (Fransa). Bu iki şehir hayatını tanımlamadı; Samir Amin üssü olarak başka bir şehri kabul etti – Dakar (Senegal). Samir Amin’in Tiers Monde’u (Üçüncü Dünya Forumu) yürüttüğü yer Dakar’dı. …

  “Nehir yatağından taştığında, önüne kattığı her şeyi alıp götürür”   İngiliz, Amerikan ve Fransız devrimleri sonrasında peydahlanan ‘temsilî demokrasinin’ demokrasiyle bir ilgisi yoktu. Aslında söz konusu olan hakların değil, plütokrasilerin iktidarıydı. İnsanlar plütokrasi tarafından sahnelenen ‘temsil oyununun’ figüranlarıydı sadece… 4-5 yılda bir tekrarlanan seçimler, sömürüyü, yağma ve talanı oylatmaktan-onaylatmaktan ibaretti… Esasen temsilî demokrasi bir oxymore‘dur ve oxymore yan yana …

  Fransa’daki Sarı Yelek hareketine şirket medyası tarafından atılan iftiralar arasında belki de en aptalca olanı, toplumsal eşitsizliğe, yoksulluğa ve düşük ücretli işlere karşı militanca protestolara katılan işçilerin, Devlet Başkanı Emmanuel Macron tarafından benzine konulan vergiye ayak diredikleri için çevresel endişelere karşı çıktıkları iddiasıdır.   Bu tür iftiraları düzenli olarak yayan New York Times (NYT), 16 Aralık Pazar günkü sayısında …

  9 Ocak 2019   ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Ortadoğu’da, bir “çark etme” turu olarak tanımlanabilecek bir tura çıktılar. Bu turun amacı, ABD’nin bölgesel müttefiklerine, Washington’ın Başkan Donald Trump’ın geçtiğimiz ay duyurduğu kararı (ABD askerlerinin Suriye’den hızlıca ve toptan çekilmesi) uygulamak üzere olmadığının güvencesini vermektir.   Trump 19 Aralık’ta sürpriz açıklamasını yaptığında, yönetimin …

“Gilets Jaunes” [Sarı Yelekliler] ve Sınıf Savaşının 100 Yılı Florin E. Platon (Aralık 2018) İngilizceden çeviren: Uğur Kara   7 Aralık’ta Noam Chomsky’nin 90. yaşını kutladık. Sanırım o, “Gilets Jaunes” [Sarı Yelekliler] protestolarından daha güzel bir hediye bekleyemezdi. 7 Aralık 1928’de Philadelphia’da doğan Noam Chomsky, adaletsizliklere ve gerçekliğimizin mistifikasyonuna karşı savaşan en asi düşünürlerden biridir. Yaklaşık 40 yıl önce, bir …

Hekim Arapça bir kelime, hâkimle aynı kökten, bilge, filozof, hüküm veren, hikmet sahibi demek. Hikmet ise bilgelik, sebep, gizli sebep, fizik, felsefe anlamlarına geliyor, kökende yargılama, karar verme anlamlarına gelen hüküm kelimesi var.  Türkçe karşılığı otacı, şifalı bitkileri, yani otları bilen kişi. Batı’da ‘medic’ kelimesiyle karşılanıyor; kökende Latince hekim anlamına gelen ‘medicus’ kelimesi, daha da kökende yargıda bulunmak, tahmin etmek, …

               “Yolcuları çok olan yoldan değil, gideni  az olan yoldan yürü”.                                                                                                                                               Hz. İsa   XVII. Yüzyılda Fransız matematikçi, fizikçi, filozof René Descartes, ” düşünüyorum, öyleyse varım” [Cogito ergo sum] demişti. Descartes bununla, ‘doğru bildiklerin doğru olmayabilir, inançlarının bir karşılığı olmayabilir’, demek istemişti. Tüketim toplumunun ‘ortalama insanı’ da “tüketiyorum, öyleyse varım” diyor… Fakat, tüketim yok etmek demeye de geliyor. Dolayısıyla …

  31 Mart 2019 yerel seçimleri gündemde. Her gün başkan adayları açıklanıyor… Kimin nerenin başkanı olacağından halk habersiz. Zabıta memuru atar gibi başkan adayı ilan ediliyor. İnsanlar da zahmet edip o adaya oy verecek! Ve buna da ‘demokrasinin, halk iradesinin’ gerçekleşmesi denecek… Bu sefil oyunun demokrasiyle, halk iradesinin gerçekleşmesiyle ne ilgisi var? Demokrasiden ancak kitlelerin politik sürece aktif katıldığı, katılabildiği …

İngilizceden çeviren: Uğur Kara Irak Kürdistan Bölgesi’nde (IKB), akrabaları Kürdistan Bölgesi Şehitler ve Anfal [Soykırım] İşleri Bakanlığı’nın maaş bordrolarında yer alan kayıt altına alınmış yaklaşık 100.000 şehit var.  100.000 şehit, 1960’lardan beri eski Irak rejimine karşı savaşmış Pêşmergeleri, 1970’lerin sonlarında başlayan soykırımların kurbanlarını, savaş kurbanlarını, asılan veya işkencede ölen mahkûmları, 1991’deki Kürt göçü esnasındaki kurbanları ve IŞİD’e karşı verilen mücadelede …

“acıya sevinen zalimlerin zevk çığlıkları bir gün kendilerini sağır edecektir.”[2]   [Önce bir açıklama: “Mobbing” hakkındaki görüşlerimi, Sağlık Emekçileri Sendikası’nın 30 Ocak 2012 tarihinde Ankara’da düzenlediği çalıştayda sunma olanağını bulmuştum. Bu tebliğ, daha sonra yayınlandı.[3] Bu bildiride, neoliberal iktisat politikalarının mobbing’i nasıl ilişkin hâle getirdiğini, daha doğru bir deyişle, neoliberalizm ile mobbing yakınmalarının yoğunlaşması arasındaki doğrudan ilişkiyi açımlamaya çalışmıştım. Bugün ise …

  US Air Force, artık dünyanın en iyisi olan Rus hava savunma sistemlerine sahip olan Suriye Arap Ordusu ile karşı karşıya gelirse, bozguna uğramaya mahkumdur. Küçük düşmektense gitmekten başka seçeneği kalmamıştır. Tarih tekerrür etmektedir. Bir zamanlar ABD, Irak’ta Saddam Hüseyin tarafından katledilmelerine göz yummadan önce, devlet kurma sözü verdiği Kürt savaşçılardan yararlanmıştı. Bugün bir devlet kurma sözü verdikleri başka Kürtleri …

Aralık 2018   Klasik İngiliz Ekonomi Politiği, Marksizm ve Kar Oranının Yükselme Eğilimi Yasası   Marks, geliştirdiği “Kar Oranının Düşme Eğilimi Yasasını” ispatlamak için aşağıdaki tabloyu, varsayım üzerine düzenleyip kullanmıştır. “s  =    50,      ve    d= 100  ise        k’ = 100: 150=  % 66, s  =  100,      ve    d= 100  ise        k’ = 100: 200=  % 50, s  =  200,      ve    …

“Geçmişin geçmiş olması için, zamanın geçmesi yetmez.”[2]   Çok canımız yanmıştı… Gencecik bir kız… Üniversite öğrencisi üstelik… Gazetelerdeki, ekranlardaki o ışıl ışıl gözleriyle gülümsüyor bizlere. Hayat dolu, umut dolu. Güpegündüz, okul çıkışı bindiği minibüs şoförü tarafından kaçırılmış, tecavüze uğramış, öldürülmüştü. Hatırlayın, kıyametler koptu. Ülkenin dört bir yanında binlerce kadın sokaklara döküldü… O güne dek hiç sokağa çıkmamış olanlar dâhil. Protestolar …

  Cumhurbaşkanı Macron genellikle bir Rothschild Boy olarak sunulur. Bu doğru olmakla birlikte sadece bir teferruattır. Thierry Meyssan, seçim kampanyasını başta en büyük küresel şirketlerden birinin patronu olan Henry Kravis’e ve NATO’ya borçlu olduğunu ortaya koyuyor. Bu, bugün sarı yelekliler krizinde belirleyici olan ağır bir borçtur.   Emmanuel Macron siyasete yönelmek niyetinde değildi. Gençliğinde başlangıçta filozof, daha sonra üst düzey …

“Dünya, örnek olmanla değişir, görüşlerinle değil.”[1]   Fransa bu kez de Sarı Yelekliler’in başkaldırısıyla çalkalanıyor. Denilebilir ki, neo-liberal yıkımın yol açtığı kemer sıkma saldırganlığına karşı, ezilenlerin ayağa kalkmaktan başka hiçbir çaresinin kalmadığı tabloda başkaldırı ne yerküre ne de Fransa için “yeni” ve sürpriz değil. Sarı Yelekliler’in meydanları zapt ettiği kesitte Yunanistan’da işçi ve memur sendikaları asgari ücret artışı talebiyle genel …

Yurttaşı nasıl bilirsiniz?   Fikret Başkaya   Türkçedeki ‘yurttaş’ Fransızca citoyen’in çevirisi sayılabilir ama pek öyle değil. Büyük Türkçe Sözlükte yurttaş: ” Yurtları veya duyguları aynı olanlardan biri” olarak tanımlanıyor. Oysa, Fransızcadaki citoyen, Sitedeki yaşama kendi isteği, kendi arzusuyla katılan birey” anlamına geliyor ki, oradaki site de devlettir. Diğer yurttaşlarla birlikte kanunlar yapan, seçen ve duruma göre seçilendir. Eğer kanun …

BÜYÜK MENDERES ZEHRİ – BİR NEHİR NASIL ÖLDÜRÜLÜR? Cengiz Başkaya   Büyük Menderes nehrinin bugünkü durumu ilerleme, kalkınma, ekonomik büyüme, sanayileşme, endüstriyel tarım, kentleşme gibi kavramları gözden geçirmek için iyi bir vesile. Nehir tarih boyunca büyük medeniyetlerin oluşmasını ve yaşamasını sağlamış. Binlerce yıl geçtiği bölgelere bolluk ve bereket getirmiş. Havzasında dağlardan yağ, ovalarından bal akmış. Antik medeniyetlerce kutsal kabul edilmiş. …

  Devletleri cezalandırmak için, « terörist » olduklarını söylemek yeterli   Thierry Meyssan   ABD’nin İran, Rusya ve Suriye’ye karşı yeni tek taraflı yaptırımları, aynı üç hedefe yönelik daha önceki yaptırımlara eklendi. Bu yaptırımlar grubu artık tarihin en ağır ambargosuna dönüşmüş durumdadır. Düzenlenme biçimleri Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne göre gayrimeşrudur: yaptırımlar öldürmek için tasarlanmış savaş silahlarıdır. Savunma Bakanı James Mattis, Hazine …

” Yeni Paradigmayı” neden oluşturmak gerekiyor? Fikret Başkaya ile söyleşi: Serdar Giritlioğlu   Alt-başlığı, ” Kapitalizmden çıkmanın gerekliliği ve âciliyeti üzerine bir deneme” olan Yeni Paradigmayı Oluşturmak, Yordam Kitap tarafından yayınlandı. Kapitalizmden çıkmak neden âciliyet kesbediyor?   Kapitalizmden çıkmak gerekli, zira bir ücretli kölelik düzeni (sistemi) olan kapitalizm, artık insanların temel ihtiyaçlarını karşılayamaz durumda. Sorun çözme yeteneği aşınmış bulunuyor, dolayısıyla …

  “KADINLAR İÇİN OLABİLECEK EN KÖTÜ ALAŞIMIN ORTASINDAYIZ”[*] SİBEL ÖZBUDUN   “Tek başıma zaten neyi değiştirebilirim ki, diyerek hiçbir şey yapmamak kadar büyük bir yanlış yoktur.”[1]   Serpil İlgün (Sİ): Söyleme bakılırsa kadına yönelik şiddet konusunda bilinç yükseliyor, “farkındalık” artıyor, “duyarlılık” gelişiyor vs. ancak kadın cinayetleri, şiddet, taciz ve tecavüzler arttığı gibi daha da vahşileşiyor. Farkındalık gelişip bilinç yükseliyorsa kadına …

    PARILTININ BEDELİ: MAHPUS DEMİRTAŞ Uğur Kara Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, karar verebilecek duruma geldikten itibaren dokuz ay kadar bekledikten sonra, 20 Kasım 2018 tarihli kararıyla Selahattin Demirtaş’ın özgürlük ve güvenlik hakkı ile serbest seçim hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Mahkeme, ayrıca, Demirtaş’ın tutukluluğunun siyasal saiklerle sürdürüldüğü gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin sınırlamaların amaç dışı kullanılamamasını düzenleyen 18. maddesinin de …

Robotların “yapay zekası” sizi yeryüzü cennetine taşır mı?   Fikret Başkaya   Robotlar, insanın bazı özelliklerini taklit edebilen makinalar. Robot kavramı ilk defa Çek yazar-dramaturg, Karel Capek tarafından bir bilim-kurgu oyununda [1920] kullanılıyor. Slavca rabota‘dan türeme ve eski [kadim] Slavca’da angarya, serf anlamına geliyor. Yapay zeka Batı’da önemli bir ilgi, kaygı ve tartışma konusu olsa da, bizde sıra öyle şeylere …

  Güngör Şenkal   Büyük Projenin Kurbanları: Mübadiller (1)     Son yıllarda, kültürel değerlerin ortaya çıkarılması ve korunması için yapılan çalışmalarda artış gözlemlenmektedir. Bireysel ve toplumsal kişilik sorunsalıyla bağlantılı olan bu tür çalışmalar, kültürel kimlikleri, onları oluşturan kültür katmanlarını/birikimlerini yazıya geçirerek, halk bilimi araştırmaları yapanlara çok değerli malzeme sunmaktadır.   Yazar Süreyya Aytaş’ın Mübadelenin Hüzünlü Mirası (2) adlı geniş …

Sadece ekonomik kriz değil, komprador rejimin krizi… Fikret Başkaya   “Eğer bir biyolojik, kimyasal veya sosyal sistem, genel denge durumundan fazlaca saparsa ve bu sıklıkla tekrarlanırsa, artık bir daha ‘sistem yapamaz'”.                                                           …

EŞİTLİĞİN TARİHSEL TOPLUMSAL ÖZÜ VE DEVRİMCİ ÇIKIŞ -7-   Nazım Can Kasım 2018     Klasik Ekonomi Politik Teori ve Marksizm: Klasik Ekonomi Politik Teorinin ana vatanı İngiltere’dir. Bu teorinin kurucuları Adam Smith (1723-1790), “emek, tüm malların mübadele (değişim) değerinin gerçek ölçütüdür” [[1]] derken, David Ricardo (1772-1823), “bir metanın değerini… O metayı üretmek için gerekli olan emeğin, göreli (nispi) miktarı …

  “Yaptırım” mı?,  “Kitle İmha silahı” mı?   Fikret Başkaya   6 Ağustos 1945 de ABD tarafından Japonya’nın Hiroşima kentine atılan atom bombası 90 ila 166 bin insanın(sivilin) ölümüne yol açtı… Hızlarını alamadılar, üç gün sonra Nagazaki’ye bir bomba daha attılar ve  60 ila 80 bin masum hayatını kaybetti… Fakat bu eylemin lânetli sonucu bu kadarla sınırlı değildi… Ölmeyenlerin durumu …

YAPAY ZEKA NELER GETİRİYOR, NELERİ GÖTÜRECEK?   Dr. Cengiz Başkaya   İnsanlık, tarihinin en önemli, en etkili, en hızlı değişim sürecine girmek üzere. 18. Yüzyılın başında buharlı makinelerin icadı, demir üretiminin artması, demiryollarının yaygınlaşmasıyla birinci sanayi devrimi başladı. 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren çelik üretim tekniğinin gelişmesi, elektrik, petrol ve değişik kimyasalların üretim sürecine katılması ikinci sanayi devrimi olarak tanımlandı. …

  İstanbul’da cinayet, devlet ve “yeni dünya düzeni”…   Fikret Başkaya ” Despotu harekete geçiren cesaret değil, korkudur”   Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçının 2 Ekim 2018 de, Suudi Arabistan’ın İstanbul konsolosluğunda vahşice/hunharca katledilmesi sonrasında bütün devletlerin sorduğu soru şu oldu: “Bu cinayetten nasıl kârlı çıkabilirim?”, “elimi nasıl güçlendirebilirim?”. Tabii ana akım medya da cinayete devlet çıkarları doğrultusunda, daha doğrusu oligarşilerin …

  170 Yıl Sonra Komünist Manifesto Samir Amin (1 Ekim 2018) Bu makale Samir Amin’in Monthly Review‘e ölmeden önce gönderdiği son yazıdır. Sociološkipregled‘de yer aldıktan sonra yayınlamamızı rica ettiği için şu an yayınlıyoruz. 1 yüzyılın ortalarında yazılanların içinde, Karl Marx ve Frederick Engels’in 1848’de yazdığı Komünist Manifesto kadar geçerliliğini koruyan başka metin yoktur. Bugün bile metnin tüm paragrafları günümüz gerçekliğine, …

ÇÖKÜŞ: KAPİTALİZMİN AMOK KOŞUSUNA KARŞI  MANİFESTO* SAİT ÇETİNOĞLU Bir Başka Uygarlık için Manifesto’nun devamı  ve tamamlayıcısı olarak düşünebileceğimiz Fikret Başkaya’nın Çöküş başlıklı son  çalışması,[i]  insanlığı rehin alarak  içine sürüklendiğimiz açmazlardan, Marxizm’e yeniden vurgu yaparak,  çıkış yollarına dair perspektifler sunan, anti kapitalist manifesto ve yeryüzünün lanetlilerine bir enternasyonal çağrısıdır. 7 bölüm ve bu bölümlerdeki tezlerini netleştiren  çerçeve açıklama olarak tanımlayabileceğimiz 10  …

  KEŞFEDİLMEMİŞ GELECEĞİN BİÇİMLENMESİ İÇİNDİ SAMİR AMİN[1]   SİBEL ÖZBUDUN-TEMEL DEMİRER   “Gerçeği söylemek ve yalanları gözler önüne sermek aydınların sorumluluğudur.”[2]   ‘Bağımlılık Okulu’ olarak tanınan, “bağımlı ülkelerin büyüme kapasitesinin bağımsız olamayacağı”nı savunan ekolün Marksist düşünürlerindendi… “Emperyalizm”, “sömürgecilik”, “siyasal İslamcılık”, “Avrupamerkezcilik”, “eşitsiz gelişim” alanlarında dikkate değer tartışmalarda yer almış bir isimdi… Yazarlığı, teorisyenliği yanında militan sosyalist kimliğiyle de tanınan bir …

1980 öncesinde bir sendikanın eğitim etkinliği dahilinde Ankara’dan İzmir’e gitmiştim. HAVAŞ servisinden indikten sonra bir taksiye bindim ve sendikanın adresini taksi şoförüne verdim. Sendika, betonla kaplı genişçe bir avlu içindeydi. Siyah bir Mercedes araba hızla önümüze geçip durdu, arabadan hışımla inen şoför arka kapıyı açtı, orta yaşlı tıknaz ‘şık giyimli’ adam indi ve hızla binaya girdiler. Gelen kişinin bir bakan …

EŞİTLİĞİN TARİHSEL TOPLUMSAL ÖZÜ VE SOSYALİST EMEKÇİ ÇIKIŞ -6-   Nazım Can Ekim 2018   Marksizm’in Aşamadığı Üç Kaynağı Batı Avrupa’da, 1775 yılından sonra gelişen Sanayi Devrimi Makinesi, kapitalizmden sosyalizme geçiş için toplumsal evrimci geçiş biçimini, iradi belirlenme (voluntary determination) ile geliştirilecek, devrimci müdahale ve mücadele yoluna soktuğunu daha önce belirmiştik. Bu tespit temelinde, sosyalizme geçiş için Marks-Engels, devrimci sınıfsal …

Liberal demokrasinin sonu… Fikret Başkaya   “Batı demokrasisi”, “temsilî demokrasi” veya “liberal demokrasi” de denilenin,  yaklaşık 70 yıllık bir geçmişi var. İki emperyalist savaş arası dönemde Avrupa’da Faşizm, Nazizm ve türevleri geçerliydi. İkinci emperyalist savaş sonrasında ezilen ve sömürülen sınıflar lehine bir güç dengesi oluştu. Sosyal alanda önemli gelişmeler kaydedildi… Artık ‘refah devletinden’, ‘sosyal devletten’, ‘kayırıcı devletten’… söz ediliyordu. Genel …

  Washington, Rus füzelerine karşı önleyici saldırı tehdidinde bulundu*   Bill Van Auken   8 Ekim 2018   Salı günü, Amerika Birleşik Devletleri hükümeti, Rusya’ya karşı, Soğuk Savaş’ın en yüksek noktasından beri en doğrudan ve açık askeri saldırı tehdidinde bulundu.   ABD’nin NATO temsilcisi Kay Bailey Hutchison, Brüksel’de bulunan NATO genel merkezindeki bir basın toplantısında, Rusya’nın, yeni bir güdümlü füzeyi …

  BM: Batı sonrası dünyasının doğuşu     BM yönetimi, Genel Kurul sırasında Trump karşıtları ile taraftarları arasında bir çatışma yaşanmasını bekliyordu. Ama bundan tamamen farklı şeyler yaşandı. Aralarında Fransa’nın da yer aldığı birçok devlet Beyaz Saray’dakinin yöntemlerini kınarken, Rusya Batı ittifakının analizine girişti. Moskova’ya göre, bugün tanık olduğumuz sorunların büyük çoğunluğu, eski sömürgeci güçlerin ne pahasına olursa olsun dünyanın …

İstanbul Özgür Üniversite 2018 GÜZ  Dönemi Seminerleri Başlıyor! ____________________________________ Açılış Semineri “Bir İflasın Anatomisi: Çöküşe Koşar Adım! “ Konuşmacı: Fikret Başkaya Yer: İstanbul Özgür Üniversite ______________________   NASIL KAYIT OLACAKSINIZ? Tıklayınız  Program: Pazartesi –  19.00-21.00   ORTADOĞU Erhan KELEŞOĞLU  BAŞLAMA TARİHİ : 22 EKİM PAZARTESİ – TEK OTURUM  _______________________________________ Pazartesi –  19.00-21.00 “ZOR PROBLEM: BİLİNÇ” Saffet Murat TURA Felsefenin en temel …